​Evlilik Yaşı İçin 5 N 1 K (Hz. Aişe Örneği Üzerinden)

İslam, ilk insan ve Peygamber Hz. Âdem (a.s.) ile başlamış, son resul Hz. Muhammed (s.a.v.) ile tamamlanmış  bir saadet sistemidir.
İslam’ın makasıd diye ifade ettiğimiz akaide dair esasları bütün dönemlerde asla değişmemiş, hep sabit kalmıştır.
Makasıda bağlı gelişen onların uygulama biçimi olan vesail ise zamanın şeraitine bağlı bir biçimde değişimler gösterebilmiştir.
Akaidin, makasıdın insan ve toplumlara uygulama esaslarına “şeriat” ismi uygun görülmüştür.
Akaid anayasa maddeleri, şeriat esasları ise anayasa hükümleri çerçevesinde onlara uygun ve aykırı olmayan kanunlar gibidir.
Allah tevhid/ahret/nübüvvet gibi makasıdı muhafaza etmekler birlikte şeraiti teşkil eden kanunlarında değişiklikler yaptığını şöyle ifade eder:
“Biz yürürlükten kaldırdığımız veya unutturduğumuz herhangi bir mesajı mutlaka daha iyisi veya benzeri ile değiştiririz. Allah'ın her şeye kadir olduğunu bilmez misin?”  
Doktora tezim olan kelamda yenilenme çalışmalarında sabit makasıda bağlı vesailin güncellenmesinin zaruretini M. Şerefeddin Yaltkaya’nın “İctimai Kelam Projesi”   üzerinden dile getirmeye çalıştım.
Makasıdın sabit vesailin değişimi zarureti kıymetli hukuk metinlerinden olan Meselle’de şöyle dile getirilmiştir:
“Ezmânın tagayyürü ile ahkâmın tagayyürü inkâr olunamaz” yani “Zamanın değişmesiyle hükümlerin değişmesi inkâr olunamaz.”
Ebu Hanife “istihsan” ismini verdiği usulle ayet ve sahih hadislerdeki manayı kumaş gibi değerlendirmiş o mananın farklı coğrafya, kültür, iklim ve zamanlarda kişiye ve topluma özel yorumlanabileceğini ifade etmiştir.
Hac her daim farzdır, dün deve ile gidilirken bugün uçakla gidiliyor.
Erkek ve kadının birbirinde sekinet bulması için  nikâhla bir araya gelerek kurdukları aile neslin devamı için tavsiye edilmiştir.
Aile kurumunun tesisi zaman ve kültürlere göre değişiklik göstermiştir.
Evlilik yaşı ve aile kurumuna yönelik değerlendirmelerde gazeteciliğin meşhur kuralı devreye sokulmalıdır.
Evlilik yaşı için 5N 1 K olarak ele aldığınızda olaya bakış ufkunuz açılır.
Allah’ın bütün Peygamberleri üzerinden bize verdiği makasıda dair olan kesin mesaj: Neslin devamı ve erkek kadının birbirinde sekinet bulmasının yaratılışa uygun yolu nikâhla bir araya gelip aile kurmalarıdır.
Bu ailenin kurulması ve olamaması durumunda bozulmasının yol ve yöntemleri yüzlerce ayetle izah edilmiştir.
Allah birden fazla evliliğe ruhsat olarak kapıyı açmış  ancak adalet ilkesi üzerinden çok özel şartları işaret ederek, kişinin eşler arasında adalete güç yetiremeyeceğini zikrederek tek evliliği önermiştir. 
Dolayısıyla İslam’ın aile ve evliliğe dair hükümleri -tek evliliğin tavsiyesi gibi-tedricilikle ileri hedefleri koyan ilkeler içermektedir.
Sosyal olaylarla ilgili hükümlerde o ana ve güne değil hedeflenen ve ideal gösterilen nihai noktaya odaklanmak işimizi kolaylaştıracaktır.
Hz. Aişe (r.anha) ile Hz. Peygamber (s.a.v.)’in evliliğini o günün dünya ve arap toplumunun genel şartları çerçevesinden koparıp olduğu gibi olayı bugünün şartlarında değerlendirmek bizi hakikate ulaştırmaz.
Hz. Peygamber (s.a.v)’in Hz. Zeynep (r.anha) ile evliliği de aynı kapsamda değerlendirilmelidir.
Kıyamete kadar sürecek, bütün zaman ve mekânları kucaklayan evrensel bir din olan İslam’ın sabit makasıdını “bilgisayar kodu” veya “kök hücre” olarak görüp değişen/dönüşen vesaile uyarlamak konusunda âlimlere büyük görevler düşmektedir.