NFT terimini son günlerde çok sıkça duyuyoruz. “NFT” yani “Non-Fungible Tokens" değiştirilemez, benzersiz anlamını gelmektedir. Google’da arama rekorları kıran, milyon dolar fiyatlarla “Dijital varlık” satılıp alınabilen NFT’leri daha yakından inceleyelim.
Değiştirilemez Token (NFT), dijital sanat veya dijital koleksiyon olarak da biliniyor. Dijital dünyada yaratılmış ya da fiziksel dünyada var olan eser, an, durumun orijinallik durumu, özgeçmişinde ki olayları, mülkiyet geçmişini güvenli bir şekilde kayıt altına alınarak sunulun dijital varlıklardır. Bir tweeti, bir tabloyu, bir oyun kahramanını, bir anı, bir gif'i, bir futbolcu kartını vb. nesneleri temsil eden dijital sertifikalardır. NFT, 40 basamaklı bir harf ve sayı dizinin algoritma olarak hesaplanarak kriptpgrafik bir işleve dönüştürülür. NFT, eserin benzersiz bir çalışma olduğunu ve bunun imzalı bir şekilde farklı bir kimlik kazandığını belirtir. Böylece o sanat eserinin benzersiz kimliği ve mülkiyeti, blok zincir ile doğrulanmış oluyor.
2017 yılında ethereum blockzincir üzerinde bir oyun üzerinde CryptoKitties ile sanal kedilerin koleksiyon amaçlı değiştirilmesi ile başladı. NFT popüler olmasında dijital para Ethereum alt yapısı ile aynı alt yapıya sahip olmasının da önemi vardır. NFT, orijinal olanı diğer kopyalarından güvenli bir şekilde ayırt edilmesini sağlıyor.
Paris Saint-Germain’in süper starı Kylian Mbappé’yi temsil eden bir kart Ethereum tabanlı fantezi futbol oyunu Sorare’deki forveti 64.744 $ karşılığında satıldı. Sorare, futbol taraftarlarının dijital kartları toplayarak ve süpre bir takım oluşturarak rakiplerle mücadele etmesini sağlayan bir oyun. Burada Ethereum’da değiştirilemez (NFT’ler) dijital kartlar yer almaktadır.
Beeple'ın “Everydays” isimli dijital sanat eseri Dünya’nın en eski ve en önemli müzayede kuruluşlarından olan Christie’s de açık artırma ile 11 Mart 2021’de 69,3 milyon $ satıldı. Nedir bu sanat eserinin bu kadar değerli olmasını sağlayan diye sorduğumuzda ise; 2007’den 2020 yılına kadar her gün bir resim çizerek 5000 gün bunu yapılması ve bunu satın alan kişide orijinalinin olmasıdır. Bu açık artırma ile rekor ücrete satılan resim ise bu her gün çizilen 5000 resimden oluştuğu için ismi “Everydays: The First 5000 days”. Aslında bu resimleri tek tek daha uygun bir ücrete orijinalini satın alabilirsiniz ya da internetten kopyası indirilebilir.
Twitter'ın kurucusu ve CEO'su Jack Dorsey'in paylaştığı ilk tweet, açık artırma sürecinin ardından kripto para ile 2,9 milyon $ satıldı. Bunun değerinin de yıllar sonra Mona Lisa tablosu gibi değerinin anlaşılacağı düşünülmektedir.
NFT'ler, oyunlarda merkezi bir yaklaşımla kullanıcı tarafından oyun içi varlıkları temsil etmek için de kullanılır. Varlıkların oyun geliştiricisinin izni olmadan üçüncü taraf pazarlarda alınıp satılmasına izin verir. Kore’de başlayan Ethereum destekli oyunlar CryptoDozer ve DozerBird'deki öğelere uygun biçimde çalışıyor. Oyun sektörünün büyüklüğü yaklaşık 80 milyar # ve dünya üzerinde yaklaşık 1 milyar insan dijital oyun oynamaktadır. Ülkemizde ise sektörün büyüklüğü yaklaşık 1 milyar $.
Mona Lisa tablosunu herkes bilgisayarına indirip bunun çıktısını alarak kendi tablosunu oluşturabilir fakat orijinal tablo hem tek hem de çok değerlidir. Burada ki asıl değer tablonun röprodüksiyonunda değil çünkü onlardan sonsuz sayıda var, asıl olan orijinalinde çünkü tek olan değerlidir. Mona Lisa tablosu orijinali ile sizin Mona Lisa indirdiğiniz tablo arasındaki fark nedir? Mona Lisa tablosuna değer veririz; ancak Mona Lisa tablosunun fotoğrafına değer vermeyiz. İşte bu gerçek, eşsiz ve tek olan tabloya ödenen paraların nedeni
"değer algısı".
Dijitalleşen dünyada her gün yeni olaylar duymakta ve yaşamaktayız. Dijitalleşme hayatımızın her alanında giderek artacak ve bu yeni yaşam ile bakış açıları daha da değişecektir.
Saygılarımla…28.3.21
