Birleşik Krallık veya Büyük Britanya NEREDEN NEREYE? -6-

1783’te Britanya ABD’nin bağımsızlığını tanımak zorunda kalır.

Birleşik Krallığın 800 yıldan beri bir parçası olan ancak hep bağımsızlık peşinde olan İrlanda nihayet 1921 yılında Krallık’tan kopup bağımsız devlet olur. Birleşik Krallığa sadece İrlanda’nın kuzey kısmı (Kuzey İrlanda) sadık kalır.

1929: Borsanın çöküşü. Ekonomik kriz.

1945 yılından sonra güç kaybetmeye başlar. Bunda ABD’nin hızlı çıkışının etkisi vardır. Ayrıca Avrupa devletlerinin ona rakip olmasının etkisi vardır.

1947 yılında Hindistan ve Pakistan bağımsız ülkeler haline gelirler. Sonra Bangladeş doğar.

1948 yılında Birleşik Krallık Filistin'den geri çekilir.

Bunu 20. yüzyıl boyunca sayısız ülkeler izler. 1997 yılında Hong Kong'un bağımsızlığı Birleşik Krallığın sömürge imparatorluğunun sonu olarak görülür.[1]

Farklılıklarını Korumakta Direnen Bir Ülke

 

Trafiği hala dünyada olanın tersine, yani soldan işletiyorlar. Bu bir sorun olmuş olmalı ki, yayalar için tüm yaşa geçitlerine, karşıdan karşıya geçilen noktalara uyarı yazıları yazılmış: “look left, look right” (sağına bak, soluna bak).

Şehir içlerindeki otobüsler çift katlı. Bu uygulamanın bazı semtler için bir israf anlamına geldiğini gördüm. Bu semtlere bizdeki dolmuş tipi ulaşım araçları yeterli olabilecekken, kırmızı iki katlı otobüsler tangır tungur koşturuluyor.

Taksiler bir garip. Bizim pikap tipi taksiler. En arkada 2-3 kişinin oturabileceği koltuk. Şoför ön tarafta, tamamen bölünmüş kısımda oturuyor. Para verme işini küçük bir delikten yapıyorsunuz. Şoförle yolcu arasında ise geniş bir boşluk. İstersen yat uyu. O kadar geniş.

Tuvaletler bir garip. Büyük tuvalet sonrası su tertibatı yok, kağıtla temizlenme… Küçük tuvaletin yapıldığı yerler çoğu yerde bizim Anadolu’da kırsal kesimde görülen yalak tipine benziyor… Herkes gelip saçtan yapılmış bu yalağın üzerine işiyor… Yan yana dökülen çişler birleşiyor, karışıyor ve kenarlardaki deliklere doğru akıyor…

Marketlerde gördüğümüz kocakarı kasiyerler bizi şaşırtıyor… Marketlerin çoğuna müşterinin parasını kendisinin ödediği yazar kasalar yerleştirilmiş… Kendiniz aldığınızı makineye gösterip fişi hazırlatıyorsunuz, sonra da yine makineye paranızı ödüyorsunuz. Bu yeni sistem herhalde kocakarı kasiyerlerin soyunun tükeneceği düşünülerek alınan bir önlem!

Rahat giyim tarzı. Kadınlar vücutlarının tüm hatlarını gösteren giysilerle dolaşıyorlar. Önemli kısmında göğüslerin yarısı dışarda kalıyor. Moda olsa gerek. Erkek kadın birlikte spor yapıyor, sohbet ediyor…

Daha önce de sözünü ettiğimiz, oğlan oğlana, kız kıza dolaşanlar başka bir alem.

Bar, pub önlerindeki kaldırımda ellerinde içki kadehleri, ayakta sohbet eden iyi giyimli gruplar görüyoruz sık sık…

Dövme modası almış başını yürümüş. Kadın-erkek, insanların önemli bir kısmı dövmeli… vücutlarının bir taraflarını çizdirtmişler veya boyatmışlar…

Meydanlar İngiltere İçin Ölenlere Adanmış: Londra parklarında İngiltere için ölen askerler anısına dikilen anıtları gördük. Özellikle Mısır’da ölenler hep anılıyor. Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı’nda ölenler… Çanakkale’de, Kırım’da… “İngiltere’nin ulusal çıkarları için ölenler” ifadeleriyle.

 

İklim

 

İngilizce kurslarına gittiğimiz okulda klima sistemi olmamasına rağmen bu Ağustos ayında sıcaktan şikayet etmedik. Bazen rüzgarlar esmeye başlıyor, kuvvetleniyor. Bu kuvvetli rüzgarlar üşütüyor, başağrısı yapıyor. Arkasından bakıyorsunuz sağanak yağmurlar geliyor. Üşüyorsunuz, ıslanıyorsunuz. Bunlar Ağustos ayında oluyor… Oysa bu Ağustos ayında Ankara, Anadolu sıcaktan kaynıyor…

İngiltere’den ayrıldığımız 12 Ağustos 2014 günü öncesinde de bu kuvvetli rüzgarlarla çalkalandı Brighton. Okyanus kenarına doğru yürüdük. Deniz kıyıya doğru saldırıyordu. Huzursuz olduk, geri döndük. 12 Ağustos sabahı evden çıktığımızda bayağı kuvvetli bir yağmur yağıyordu. “İşte böyledir, Britanya’nın iklimi” diyordu bizi kapıda uğurlayan Mehrdad arkamızdan. İstasyona kadar elimizde valizler yürürken sırılsıklam ıslandık.

Bu Ada’da yaşayanların güçlenip, kuvvetlenip Dünya hakimiyetini ellerine geçirmelerinde mutlaka bu zor iklim koşullarının da etkisi olmalı diye düşündüm trene binerken.

Büyük Britanya’nın Bugünü

 

Birleşik Krallık Avrupa Birliği'nin üyesidir ancak içerde AB’nin ortak politikalarına karşı sıkı bir muhalefet sergilemektedir:

-Ortak Para (Avro Alanı) dışında kalmıştır. Yani Euro yerine kendi milli parası Pound’u kullanmaya devam etmektedir.

-Ortak vize (Schengen Alanı) dışında kalmıştır. Vize uygulamasını bizzat kendi yöntemlerine göre yapmaktadır.

Büyük Britanya bu davranışlarıyla hala eski güçlü imparatorluk döneminin devam ettiğini zannetmektedir.

Ancak artık o dönemin kapandığını kabul etmek zorundadır. Şimdi 60 milyon nüfuslu bir ülkedir elinde kalan.

Burasının da önümüzdeki yıllarda 3-4 parçaya bölünmesi söz konusu olabilecektir. Daha önce de söylediğimiz gibi yerli halk Keltlerin devamı olan Galler, İskoç ve İrlandalılar Normanlara karşı yüzyıllar boyunca direnmişlerdir.

 

Birleşik Krallık Bölünecek mi?

 

Bugün Birleşik Krallık; İngiltere, Kuzey İrlanda, Galler, İskoçya olmak üzere 4 devletten oluşuyor.

Geçtiğimiz 20 yıl içinde Kuzey İrlanda, İskoçya, Galler Londra’ya karşı ileri düzeyde özerklik elde ettiler. Kendi milli parlamentolarına kavuştular. Bu arada İngiltere’nin tüm yasaklamalarına rağmen Gal ve İskoç (Kelt) dilleri yaşamını sürdürdü. Halen sokak isimleri İngilizce yanında İskoç ve Gal dilinde de gösterilmektedir.

İskoçya’nın 6 Galler’in 3 milyona yakın nüfusu var.

Ayrı bayrakları vardır. Edinburg İskoçya’nın, Cardiff Galler’in başkenti olarak tanınmıştır.

18. yy’nin en etkili ekonomisti Adam Smith bir İskoç’tur. İskoçlar uyanık işadamları olarak bilinir.

1970’lerde Kuzey Denizi’nde petrol bulunması İskoçya’daki milliyetçi akımların gücünü ve bağımsızlık isteklerini daha da artırır. İskoçya’nın bağımsız bir devlet olma isteği şimdi her zamankinden daha fazla. 2014 Eylül ortasında bir referendum yapacaklar. Çoğunluk “ayrı devlet olalım” derse yeni tam bağımsız İskoçya Devleti doğacak. Bu tip taleplere yüzyıllardır kapısı kapalı olan Londra bu sefer referanduma “evet” demek zorunda kaldı.