Cinsel taciz suçu, Türkiye Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun (TCK) 105. maddesinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre, cinsel taciz; mağduru cinsel niyetle rahatsız etme eylemi olarak belirlenmiş, fiziksel temas şartı aranmaksızın, yalnızca cinsel içerikli sözlü ya da yazılı iletişim de suç kapsamına alınmıştır. Cinsel taciz fiilleri, fiziksel temas içermemesi bakımından cinsel saldırı suçu ile keskin şekilde ayrılmaktadır. Bu çerçevede, sosyal medya üzerinden yapılan cinsel içerikli mesajlaşmalar ve teklifler de cinsel taciz suçu olarak değerlendirilmekte, bu suçun internet ve sosyal medya yoluyla işlenmesi ayrı bir nitelikli durum olarak ele alınmakta ve şikayet şartına tabi tutulmamaktadır.
Sosyal medya ve internet platformları, kullanıcılarına geniş bir özgürlük alanı sunuyor gibi görünse de, bu durumun getirdiği bazı olumsuzluklar da bulunmaktadır. Bu platformlarda kabul edilen paylaşımların yanı sıra, kasıt olmaksızın yapılan ve suç sayılabilecek paylaşımlar da mevcuttur. Her paylaşımın kendi bağlamında, suç teşkil edip etmediği, özgürlükler bağlamında incelenmesi gerekmekte, bu inceleme, internetin sunduğu özgürlük ortamının mağduriyetlere yol açmaması için önem taşımaktadır.
Teknolojinin hayatımızın her alanında önemli bir yer tutması, suç işleme yöntemlerinin de değişmesine neden olmuştur. Fiziksel teması gerektirmeyen suçlar, özellikle cinsel taciz suçu, artık sosyal medya platformları üzerinden yaygın bir şekilde işlenmektedir.
Cinsel taciz suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 105. maddesinde düzenlenmiştir:
“TCK Madde 105/1
(1)Bir bireyin cinsel amaçla taciz edilmesi durumunda, mağdurun başvurusu üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasına hükmedilir. Eğer bu fiil çocuğa karşı işlenmişse, ceza altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına çıkartılır.
Kanun koyucu, cinsel taciz suçunun gerçekleşebilmesi için fiziksel temasın gerekli olmadığını, mağdurun cinsel niyetle rahatsız edilmesinin yeterli olduğunu belirtmiştir. Bu suçun somut unsurları ve "amaç" gereksinimi aşağıda detaylı olarak açıklanacaktır.”
Cinsel taciz suçunun maddi unsuru, fiziksel temassız, bireyin cinsel dokunulmazlığının ihlali niteliğindeki davranışlardır. Cinsel taciz; sözlü, yazılı, jest veya hareketlerle ve hatta teşhir edilerek gerçekleştirilebilir. İnternetin yaygın kullanımıyla, temas gerektirmeyen cinsel taciz suçlarında artış gözlenmiştir. Özellikle, sosyal medya üzerinden cinsel amaçla yapılan yazışmalar ve teklifler, cinsel taciz suçu kapsamında değerlendirilmektedir.
Bu durumda belirleyici olan, sosyal medya üzerinden yapılan bu iletişimin niyetidir. Suçun manevi unsuru olarak değerlendirilen bu niyet, aşağıda ele alınacaktır.
Türk Ceza Kanunu'nda suçların kasıtlı ya da taksirle işlenip işlenmediği önemlidir. Cinsel taciz, ancak kasıtlı olarak işlenebilen bir suçtur. Bu kasıt yanında, "cinsel amaç" da bulunmalıdır. Yani, yalnızca kasten yapılan bir davranış değil, aynı zamanda cinsel bir niyet taşıması gerekmektedir. Cinsel amaç olmaksızın yapılan davranışlar, manevi unsur eksikliği nedeniyle suç teşkil etmeyecektir.
İnternetin yaygın kullanımı, mobil mesajlaşma uygulamaları ve internet ortamları, cinsel taciz suçunun en sık rastlanan mecraları haline gelmiştir.
İnternet ve sosyal medya, insanlara anonimlik sağlayarak, yüz yüze gerçekleştiremeyecekleri eylemleri kolaylaştırmaktadır. Bu sanal ortam, kimlik gizleme kolaylığı ile insanları, gerçek hayatta suç teşkil edebilecek davranışları sergilemeye teşvik edebilir. Kanun koyucu, cinsel taciz suçunun telefon veya internet aracılığıyla işlenmesi durumunda, cezanın ağırlaştırılmasını öngörmüştür.
TCK, cinsel taciz suçunun internet aracılığıyla işlenmesini, suçun bir nitelikli şekli olarak kabul etmektedir.
Mağdur, suçtan zarar gören kişi olarak tanımlanır ve cinsel taciz suçunda mağdurun cinsiyeti önemli değildir. Suç, kadın veya erkek mağdurlar arasında, hatta aynı cinsiyetten kişiler arasında da işlenebilir.
Fail, suçu işleyen kişidir ve cinsel taciz suçunda failin kadın veya erkek olması mümkündür.
Cinsel taciz suçunun TCK madde 105’in ikinci fıkrasında belirtilen nitelikli halleri, temel hale ilaveten cezayı artıran durumları içermektedir. Bu nitelikli haller şunlardır:
“TCK Madde 105/2
a) Kamu görevi, hizmet ilişkisi veya aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan yararlanarak,
b) Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile ya da sağlık hizmeti sunan veya koruma, bakım, gözetim yükümlülüğü olan kişiler tarafından,
c) Aynı iş yerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanarak,
d) Posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanarak,
e) Teşhir yoluyla,
işlenirse, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu suç nedeniyle mağdur, işten ayrılmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalırsa, verilecek ceza bir yıldan az olamaz.”
Suçun işlenmesine yönelik eylemlerin başlanmış ancak tamamlanamamış olması durumunda teşebbüsten bahsedilir. Cinsel taciz suçunda, eylemlerin kısımlara ayrılabilir olması halinde teşebbüs mümkündür, örneğin cinsel içerikli bir mektubun yazılması ancak muhataba ulaştırılamaması durumu.
Ceza hukukunda, failin her suç için ayrı cezalandırılması esas olmakla birlikte, içtima ile birden fazla işlenen suç için tek bir ceza verilebilir. Cinsel taciz suçu açısından, suçun aynı kişiye karşı birden fazla işlenip işlenmediği, zincirleme suç olup olmadığı önemlidir.
Cinsel taciz, birden fazla kez aynı kişiye karşı işlenebilir. Bu durum, zincirleme suç olarak değerlendirilir. Örneğin, bir kişinin telefonla defalarca cinsel içerikli mesaj göndermesi bu duruma örnektir.
Zincirleme suçun şartları şunlardır:
Bu şartlar yerine getirildiğinde, fail hakkında tek bir ceza hükmedilir ve bu ceza, zincirleme suç hükümlerine göre artırılır.
Cinsel taciz suçunun birden fazla kez işlenebilmesi için, eylemlerin farklı zamanlarda gerçekleşmiş olması gerekir. Aynı zaman diliminde yapılan cinsel taciz eylemleri, tek bir suç olarak kabul edilir.
Cinsel taciz suçu, şikayete tabi bir suçtur ve mağdur tarafından 6 ay içinde yetkili makamlara bildirilmesi gerekir. Ancak, internet aracılığıyla işlenmesi gibi nitelikli hallerde, soruşturma ve kovuşturma şikayete bağlı olmaz. Bu durumlarda, 8 yıllık zamanaşımı süresi içinde dava açılabilir ve bu davalar asliye ceza mahkemelerinde görülür.
Ceza yargılaması, soruşturma ve kovuşturma olmak üzere iki aşamadan oluşur. Cinsel taciz suçu, şikayete tabi olduğundan, soruşturma ve kovuşturma ancak mağdurun şikayetiyle başlar.
Soruşturma aşamasında, Savcılık, mağdurun şikayeti üzerine harekete geçer, suçun işlenip işlenmediğini araştırır ve delilleri toplar. Bu aşamada şüphelinin ifadesinin alınması, delillerin toplanması ve değerlendirilmesi sonucunda takipsizlik kararı verilebilir ya da yeterli delil bulunması halinde iddianame düzenlenir.
Kovuşturma aşaması, iddianamenin kabulüyle başlar ve mahkeme kararının kesinleşmesine kadar sürer. Bu süreçte, cinsel taciz suçuyla itham edilen şüpheli, sanık sıfatıyla yargılanır.