Ev alırken ya da satarken hepimizin aklında aynı sorular dönüp duruyor, değil mi? “Tapu işlemleri nasıl olacak, bir sorun çıkar mı, ekstra belge istenir mi?” Hele ki son yıllarda duyduğumuz “gayrimenkul değerleme raporu” meselesi var. Peki, tapu devri yaparken gerçekten bu rapor zorunlu mu? Gelin, birlikte tüm merak ettiklerinizi konuşalım.
Tapu Devri Öncesi Değerleme Raporu Gerekli mi?
Eğer daha önce ev alıp sattıysanız ya da bu sürece yakından tanıklık ettiyseniz, değerleme raporu meselesi mutlaka kulağınıza çalınmıştır. “Değerleme raporu olmadan işlem yapamıyoruz” gibi cümleler duyup endişelendiğiniz olmuştur. Aslına bakarsanız, bu rapor her tapu işlemi için zorunlu değil. Ancak belli durumlarda sizden bu rapor talep edilebiliyor.
Mesela yabancılara yapılan konut satışlarında gayrimenkul değerleme raporu almak zorunlu. 2019 yılında getirilen bu düzenlemeyle, yabancıya yapılan satışlarda konutun gerçek değerinin belirlenmesi amaçlanıyor. Bu sayede hem alıcı hem satıcı korunuyor.
“Peki ya ben yerli vatandaş olarak ev alıp satarken bu raporu alacak mıyım?” diye sorabilirsiniz. İşte burada devreye işlemin niteliği giriyor. Bazen bankadan kredi çekeceksinizdir, o zaman banka sizden değerleme raporu talep eder. Banka, evin gerçek piyasa değerini öğrenmek ister ki verdiği krediyi sağlam bir teminat altına alabilsin.
Hangi Durumlarda Tapuda Ekspertiz Raporu İstenir?
İşin özüne gelirsek, tapuda değerleme raporunun zorunlu olduğu başlıca durumlar şunlar:
- Yabancıya Yapılan Satışlar: 2019’dan bu yana, yabancıya yapılan taşınmaz satışlarında ekspertiz raporu mecburi.
- Banka Kredili Satışlar: Konut kredisi kullanacaksanız, banka sizden mutlaka değerleme raporu isteyecektir.
- Kamu Kurumlarıyla Olan Bazı Satışlar: Bazen kamu kurumlarına satış yaparken de rapor istenebiliyor.
Bu durumlar dışında, bir talep olmadığı sürece, tapuda satış için değerleme raporu istenmiyor. Ama tabii, her işleminizde kesin bilgi almak için tapu dairesine ya da Denge Değerleme gibi alanında uzman bir firmaya danışmanızı tavsiye ederiz.
Değerleme Raporu Olmadan Tapu Alınabilir mi?
Bazen insanlar şöyle sorabiliyor: “Ya ben satıcı ile anlaştım, her şey tamam, bankadan kredi falan da kullanmıyorum. Değerleme raporu almasam olur mu?” Evet, olur. Kredi kullanmıyorsanız ve yabancı satışı gibi özel bir durum yoksa, tapu devri için rapor almak zorunda değilsiniz.
Ancak, şunu da unutmayın: Değerleme raporu bazen siz farkında olmadan sizi korur. Evin gerçek değerini bilirseniz, piyasanın üzerinde bir fiyat ödemediğinizden emin olursunuz. Ayrıca ileride satarken, “Ben bu evi kaça almıştım, gerçek değeri neydi?” gibi soruların cevabı da cebinizde olur.
Değerleme Raporunun Önemi
Gayrimenkul işlemlerinde fiyat konusu her zaman en kritik noktalardan biri olmuştur. Değerleme raporu, taşınmazın gerçek piyasa değerini ortaya koyarak hem alıcıyı hem satıcıyı koruma altına alır. Özellikle büyük meblağların konu olduğu alım satımlarda, rapor sayesinde tarafların sonradan mağdur olmasının önüne geçilir. Yanlış fiyatlandırmaların önüne geçmek ve daha sağlıklı bir karar vermek için değerleme raporuna güvenmek her zaman yerinde bir adım olacaktır.
Bu tür durumlarda değerleme raporu adeta can simidi gibi oluyor. Hele böyle yüksek bedellerin söz konusu olduğu gayrimenkul işlemlerinde, işi şansa bırakmamak gerekiyor.
Son Söz
Tapu işlemleri sırasında gayrimenkul değerleme raporu bazı durumlarda zorunlu, bazı durumlarda ise isteğe bağlı. Ama ister mecburiyet olsun ister olmasın, bu raporu almak size hep bir fayda sağlar. Hem satarken hem alırken içiniz rahat olur.
Kaynak: Bülten
