Koruma tedbiri ve uzaklaştırma kararı, 6284 Sayılı Kanun dahilinde hızlı ve etkili bir müdahale yöntemi olarak tanımlanmıştır. Şiddet mağduru bireylerin; kadınlar, çocuklar, aile üyeleri ve ısrarlı takip mağdurlarının korunmasına yönelik olarak 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun çerçevesinde alınabilen önlemler arasında yer almaktadır. Bu önlemler, şiddet mağdurlarının korunması ve şiddetin önlenmesi amacıyla uygulanır.
Şiddet mağdurları, kendilerine yönelik şiddet tehlikesine karşı ilgili mercilere başvuruda bulunarak kanunun sağladığı korumadan faydalanabilirler. Bu merciler, olayın özelliğine göre kanunda belirtilen çeşitli tedbirleri uygulama yetkisine sahiptir. Kanunda, alınabilecek tedbirler koruyucu ve önleyici olmak üzere iki kategoride incelenir; koruyucu tedbirler mülki amir ve hakim, önleyici tedbirler ise yalnızca hakim tarafından verilebilir. Tedbir kararları şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Hakim,
- Mülki amir ve
- Belirli durumlarda kolluk amiri (Polis, jandarma ve sahil güvenlik) tarafından verilebilir.
Kolluk güçleri, polis, jandarma ve sahil güvenlik olarak belirlenmiş olup, tedbir kararı alınacak kişinin yaşadığı yerdeki ilgili amirler tarafından yürütülür. Hem koruyucu hem de önleyici tedbirlerin alınabilmesi, mağdurların haklarını kolayca kullanabilmesini sağlar. Bu süreçte hukuki açıdan kişinin haklarının etkin bir şekilde korunabilmesi ve savunulabilması için bir Ankara boşanma avukatından hukuki destek alınması önerilmektedir.
Koruma Tedbiri Nedir?
Koruma tedbiri, şiddete uğrayan ya da uğrama ihtimali olan bireylerin; kadınlar, çocuklar, aile üyeleri ve ısrarlı takip mağdurlarının, şiddet uygulayan kişilerden korunması için alınan önlemlerdir. Bu tedbirler sayesinde, şiddet mağdurlarının güvenliği sağlanır ve hızlı bir çözüm sunulur. Koruma tedbiri alınabilmesi için:
- Kadınlar,
- Çocuklar,
- Aile bireyleri,
- Tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişiler.
bu tedbirlerden faydalanabilir. Şiddet gören ya da göreceği endişesi taşıyan her birey, cinsiyet ayrımı olmaksızın bu tedbiri talep edebilir. Koruma tedbiri, şiddet mağdurlarını hem fiziksel hem de psikolojik olarak koruma altına alır ve telafisi mümkün olmayan zararların önlenmesine yardımcı olur.
Koruyucu ve Önleyici Tedbir Kararları
6284 Sayılı Kanun'a göre, alınabilecek tedbir kararları koruyucu ve önleyici tedbirler olarak iki ana grupta toplanmıştır. Koruma tedbiri kararları, verilme yetkisine göre mülki idari amir ve hakim tarafından verilen kararlar olarak ayrılır. Koruyucu tedbir kararları hem mülki amir hem de hakim tarafından verilebilirken, önleyici tedbir kararları sadece hakim tarafından verilebilir. İdari koruma tedbirlerinde esas yetkili mülki idari amirdir ancak acil durumlarda kolluk amiri de tedbir kararı verebilir. Kanun, hakim veya mülki amire, belirli durumlar dikkate alınarak, uygun görülen tedbirlere karar verme yetkisi vermiştir. Koruyucu tedbirler için özel bir delil, tanık ya da belge aranmazken, önleyici tedbirler için delil veya belge gerekliliği hakkında kanunda açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak genel hukuk kuralları gereği, önleyici tedbirler için de delil ve belgelerin değerlendirilmesi gerekebilir. Tedbir kararlarının ivedilikle ve duruşma yapılmaksızın verilebilmesi önem taşır.
Önleyici Tedbir Kararı Nedir?
Şiddete maruz bırakılan ya da bu tehlike altında olan bireylerin korunması amacıyla kanunda belirtilen önleyici tedbir kararlarına hükmedilebilir. Bu tedbirlerin çeşidi ve niteliği tamamen hakimin takdirine bırakılmıştır. Önleyici tedbir kararları arasında:
- Hakaret ve tehdit yasağı,
- Evden uzaklaştırma,
- Adrese yaklaşmama,
- Çocukla görüşmelerin refakatçi eşliğinde yapılması,
- Çocuklara yaklaşma yasağı,
- Eşyalara zarar verme yasağı,
- İletişim kurma yasağı,
- Silah teslimi,
- Alkol ve uyuşturucu kullanma yasağı,
- Sağlık kuruluşuna başvurma ve tedavi gibi önlemler yer alır.
Hakim Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları
Şiddet uygulayanlarla ilgili olarak, şiddet mağduruna karşı şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürme içeren söz ve davranışlarda bulunmaması gibi önlemler alınabilir. Bu kapsamda hakim tarafından alınabilecek önleyici tedbir kararları şunlardır:
a) Müşterek konuttan veya şiddet mağdurunun bulunduğu yerden hemen uzaklaştırılması ve bu konutun mağdura tahsis edilmesi.
b) Şiddet mağdurunun, mağdurun ailesinin, çalıştığı yerin ve okulunun bulunduğu adrese şiddet uygulayanın yaklaşmaması.
c) Var olan bir kişisel ilişki kurma kararına rağmen, bu ilişkinin refakatçi eşliğinde sürdürülmesi, sınırlanması ya da tamamen kaldırılması.
d) Gerekli görüldüğünde, şiddet mağdurunun ve tanıklarının yanı sıra çocuklara da yaklaşmama yasağı.
e) Şiddet mağdurunun kişisel ve ev eşyalarına zarar verilmemesi.
f) Şiddet mağdurunu iletişim araçlarıyla rahatsız etmeme.
g) Kanuni olarak bulundurulan veya taşınan silahların yetkili makamlara teslim edilmesi.
ğ) Kamu görevlilerinin görevleri gereği bulundurdukları silahları, görev yerlerine teslim etmeleri.
h) Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin etkisi altındayken şiddet mağdurunun ve ailesinin bulunduğu yerlere yaklaşmama ve bağımlılık durumunda tedaviye yönlendirilme.
ı) Sağlık kuruluşuna başvurma ve gerekli tedavinin yapılması.
Bu önlemlerden herhangi biri veya birkaçı, acil durumlarda ilgili kolluk amirlerince de alınabilir. Kolluk amirinin aldığı önlemler, hakimin onayına sunulur ve 24 saat içinde onaylanmazsa otomatik olarak kalkar. Bu önlemler, şiddet mağdurlarının korunması ve şiddet uygulayanın mağdura zarar vermesinin önlenmesi amacıyla tasarlanmıştır.
Önleyici Tedbir Kararının İhlali
Şiddet uygulayan veya şiddet uygulama tehlikesi bulunan kişinin, hakkında verilen önleyici tedbir kararını ihlal etmesi durumunda, ihlal edilen tedbirin ağırlığına göre zorlama hapsine karar verilir. Bu durum, ihlal edilen tedbirin suç teşkil etmesine bakılmaksızın uygulanır. Zorlama hapsinin süresi, ihlalin ağırlığına göre 3 günden 10 güne kadar olabilir. İhlalin her tekrarında, zorlama hapsinin süresi 15 günden 30 güne kadar artırılabilir, ancak toplam süre 6 ayı geçemez.
Koruyucu Tedbir Kararları
Koruyucu tedbirler, şiddet mağdurlarının güvenliğinin sağlanması ve şiddetin önlenmesi amacıyla alınır. Bu tedbirler, hakim, kolluk görevlileri ve mülki amirler tarafından verilebilir ve şunları içerebilir:
- Uygun bir barınma yerinin sağlanması,
- Geçici maddi yardım yapılması,
- Psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal danışmanlık hizmetlerinin sunulması,
- Hayati tehlike varsa geçici koruma altına alınma,
- Çalışan anneler için kreş imkanının sağlanması.
Bu tedbirler, şiddet mağdurlarının acil ihtiyaçlarının karşılanması ve güvenliklerinin sağlanması için önemlidir. Kolluk amirlerince acil durumlarda alınan tedbirler, mülki amirin onayına sunulur ve 48 saat içinde onaylanmazsa kendiliğinden kalkar.
Uzaklaştırma Kararı Hangi Hallerde Verilir?
Uzaklaştırma kararı, şiddet mağdurlarının korunması için alınan önleyici tedbirler arasında yer alır. Genellikle şiddet uygulayanın, mağdurun yaşadığı konuttan uzaklaştırılmasını içerir. Bu karar, şiddetin çeşitli formlarına maruz kalan bireyler için uygulanabilir ve nöbetçi Aile Mahkemesine başvurularak talep edilebilir. Şiddetin kanıtlanması şart olmaksızın, acil durumlarda hızlı bir şekilde karar verilir ve herhangi bir ücret ödenmez.
Uzaklaştırma Kararı Şartları
Uzaklaştırma kararının alınabilmesi için şiddet mağdurlarının ilgili mercilere dilekçeyle başvurması gerekmektedir. Şiddet olayına ilişkin detaylar ve mümkünse darp raporu gibi belgeler başvuruda yer almalıdır. Şiddet mağdurları, en yakın karakola başvurarak da koruma tedbiri talebinde bulunabilirler. Uzaklaştırma kararının süresi ve uygulama detayları, başvuru sonrası hızlı bir şekilde kararlaştırılır.
Uzaklaştırma Kararı Kimlere Verilir?
Uzaklaştırma kararı, şiddet mağdurlarının korunması için kadınlar, çocuklar, aile bireyleri ve ısrarlı takiple mağdur olan kişilere verilebilir. Tarafların evli olması veya aynı konutta yaşaması gibi bir şart aranmaz. Şiddet mağduru, evli olmasa da veya şiddet uygulayanla aynı evi paylaşmasa da uzaklaştırma kararı talep edebilir. Ebeveynleriyle yaşayan ve şiddete maruz kalan çocuklar, ebeveynlerine karşı da bu tür bir karar talep edebilirler. Aynı evde yaşayan bireylerin cinsiyeti veya ilişki durumları ne olursa olsun, şiddet durumunda birbirleri için uzaklaştırma kararı alınabilir.
Sevgiliye Uzaklaştırma Kararı
Tarafların evli olmaması, uzaklaştırma kararı talep edilemeyeceği anlamına gelmez. Şiddet uygulayan bir sevgiliye karşı da uzaklaştırma kararı alınabilir. Bu, ısrarlı takip veya şiddet tehdidi altında olan kişilerin korunması için önemli bir mekanizmadır.
Komşuya Karşı Uzaklaştırma Kararı
Şiddet uygulayan veya ısrarlı takipçi bir komşuya karşı da uzaklaştırma kararı talep edilebilir. Bu durumda, mağdurun güvenliği için gerekli tedbirler Aile Mahkemesi tarafından alınır.
Uzaklaştırma Cezası Kaç Gün?
Uzaklaştırma kararının süresi, ilk verildiğinde en fazla altı aydır. Ancak, şiddet veya tehdit riski devam ederse, uzaklaştırma kararının süresi dolmadan önce uzatılması talep edilebilir. Kararın uzatılması için ilgili Aile Mahkemesine başvurulmalıdır.
Uzaklaştırma Kararı E-Devlet Üzerinden Sorgulanabilir mi?
Uzaklaştırma kararları, genellikle "değişik iş" kategorisinde işlendiği için UYAP sistemine dahil edilmez ve e-Devlet üzerinden sorgulanamaz. Ancak, uzaklaştırma kararı bir boşanma davası kapsamında alındıysa ve bu dava UYAP'ta kayıtlıysa, vatandaş portalı üzerinden sorgulama yapılabilir.
Polis Uzaklaştırma Kararı Verebilir Mi?
Uzaklaştırma kararı, temel olarak hakim tarafından verilir. Ancak, acil durumlarda ve gecikmenin sakıncalı olduğu hallerde kolluk amirleri de geçici olarak bu tür kararlar alabilir. Bu durumda, alınan karar ilk iş günü içinde hakimin onayına sunulmalı ve hakim tarafından 24 saat içinde onaylanmazsa, karar kendiliğinden iptal olur.
Tedbir Kararının Verilmesi ve İtiraz
Tedbir kararı, şiddet mağdurunun talebi üzerine veya resen alınabilir. Bu kararlar, şiddetin uygulanması veya uygulanma ihtimaline karşı koruyucu ve önleyici nitelikte olup, ilk defa en çok altı ay süreyle verilebilir. Devam eden risk durumunda, tedbir kararlarının süresi uzatılabilir veya değiştirilebilir. Tedbir kararlarına itiraz edilebilir ve itiraz, kararın tefhim veya tebliğinden itibaren iki hafta içinde yapılabilmektedir.
Tedbir Kararına Aykırılık
Tedbir kararına aykırı davranan kişilere, ihlalin niteliğine ve ağırlığına göre üç günden on güne kadar zorlama hapsi uygulanabilir. İhlal her tekrarlandığında, zorlama hapsinin süresi artırılabilir, ancak toplam süre altı ayı geçemez.
Kaynak: Haber Merkezi