Boşanma Davası Nedir?
Boşanma, ölüm, kaybolma (gaiplik), ve cinsiyet değişikliği gibi evlilik birliğinin son bulmasıyla ilişkili sebeplerden bir tanesidir. İki ana kategori altında incelenebilen boşanma davaları; çekişmeli ve anlaşmalı boşanma davaları şeklinde ikiye ayrılır. Bu iki boşanma türünün mahkemede ne kadar sürede sonuçlandığı, sonraki bölümlerde detaylandırılacaktır.
Anlaşmalı boşanma sürecinde karı ve kocanın bir anlaşmalı boşanma protokolü üzerinde mutabakata varmasının ardından mahkemenin bu protokole uygun olarak vereceği boşanma kararı ile evlilik birliği hukuken sonlandırılmış olur.
Öte yandan, çekişmeli boşanma davaları, yasalarca belirlenen sınırlı boşanma sebeplerine dayanarak açılmalıdır. Çekişmeli boşanma sebepleri şu şekilde sıralanabilir:
- Şiddetli geçimsizlik temelinde boşanma davası,
- Zina (Aldatma) ile ilgili boşanma davası,
- Suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme nedeniyle boşanma davası,
- Terk sebebiyle boşanma davası,
- Hayata kast, onur kırıcı davranış veya ağır muamele nedeniyle boşanma davası,
- Akıl hastalığı temelinde boşanma davası.
Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer?
Boşanma davalarının süreci, davanın anlaşmalı mı yoksa çekişmeli mi olduğuna göre değişiklik gösterir.
Pratikte durum şöyledir:
- Anlaşmalı boşanma davaları, genel olarak 1 ile 3 ay arasında bir zaman diliminde tamamlanmaktadır.
- Çekişmeli boşanma davalarında ise, istinaf ve temyiz süreçleri dahil olmak üzere, süre ortalama 3 ile 5 yıl arasında değişebilmektedir.
Bu farklı süreçlerin neden böyle olduğunu, aşağıda her iki dava tipi için ayrı ayrı detaylandırarak açıklığa kavuşturacağız.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma davaları, genellikle 1 ile 3 ay arasında bir zaman diliminde sonuçlanmaktadır. Bu süreç, anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanıp, dava dilekçesi ile birlikte ilgili aile mahkemesine teslim edilmesiyle başlar. Bu aşamada, gerekli harç ve masraflar da ödenir.
Dava dilekçesi ve boşanma protokolü mahkemeye sunulduktan sonra, mahkeme bir tensip zaptı düzenleyerek duruşma gününü belirler ve tarafları bu duruşmaya çağırır. Duruşma gününde, taraflar mahkemede hazır bulunur ve hakim karşısında anlaşmalı boşanma protokolündeki maddeleri sözlü olarak onaylarlar. Bu işlem sonrasında, mahkeme anlaşmalı boşanma kararını verir. Anlaşmalı boşanma kararı verildikten sonra, bu kararın gerekçeli yazımı yapılır ve kararın tebliğe çıkarılarak kesinleştirilmesi gerekmektedir.
Burada dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta bulunmaktadır:
- Tarafların anlaşmalı boşanma davası duruşmasına bizzat katılması zorunludur. Bu, çekişmeli boşanma davalarının aksine, avukatların taraflar adına duruşmaya katılmasının yeterli olmadığı anlamına gelir.
- Anlaşmalı boşanma davasında, duruşmada boşanma hükmü verilse bile, bu karar otomatik olarak kesinleşmez. Yani, tarafların evlilik birliği bir süre daha devam eder. Boşanma kararının kesinleşmesi için, gerekçeli kararın tebliğ sürecinin takip edilmesi ve sürecin sonunda mahkemeye kesinleştirme talebinin sunulması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davası duruşmasından sonra boşanmanın otomatik olarak gerçekleşeceği yanılgısına düşülmemelidir.
Anlaşmalı boşanma süreci, mahkemeden mahkemeye göre farklılık gösterebilir. İş yükü daha az olan mahkemeler, bazen diğerlerinden daha hızlı duruşma tarihleri verebilir ve boşanma sürecini 1 ay gibi kısa bir sürede tamamlayabilir. Ancak, özellikle büyük şehirlerdeki mahkemelerde duruşma günlerinin genellikle 2-3 ay sonrasına verildiği görülmektedir, bu durumun sebebi ise büyük şehirlerdeki mahkemelerin daha yoğun iş yüküne sahip olmasıdır.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Çekişmeli boşanma davaları, istinaf ve temyiz süreçlerini de içerecek şekilde, genellikle 3 ile 5 yıl arasında bir zaman diliminde sonuçlanır. Bu uzun süreç, çiftlere eğer mümkünse ve makul bir anlaşma zemini varsa, anlaşmalı boşanmayı tercih etmeleri yönünde bir öneri olarak sunulur.
Çekişmeli boşanma davalarının süreci, tarafların karşılıklı olarak sundukları dava ve cevap dilekçeleriyle başlar. Eğer davalı taraf, karşı dava açmayı planlıyorsa, bu da cevap dilekçesi ile birlikte sunulabilir. Bu aşamanın tamamlanmasının ardından mahkeme, ön inceleme duruşması için bir tarih belirler ve delil sunumu için süre verir. Bu duruşmada, dava şartlarının ve ilk itirazların kontrolü yapıldıktan sonra tahkikat aşamasına geçilir.
Tahkikat aşamasında, tanıkların dinlenmesi, gerekli yerlere müzekkere yazılması ve bu yazılara cevap beklenmesi gibi işlemler gerçekleştirilir. Genellikle 3 ile 5 duruşma arasında tahkikat süreci tamamlanabilir. Ancak, duruşmalar arasında geçen süreler haftalar, hatta aylar sürebilir. Bu yüzden, ilk derece mahkemesinde kararın verilmesi bile en az 1 yıl sürebilir. İstinaf ve temyiz süreçlerinin de eklenmesiyle, boşanma kararının kesinleşmesi toplamda 3 ile 5 yıl sürebilir.
Bu uzun süreç, çekişmeli boşanma davalarını zor ve zaman alıcı hale getirir. Bu nedenle, tarafların çözüm yolları arasında anlaşmalı boşanmayı değerlendirmeleri, süreci kısaltma ve stresi azaltma açısından önem taşır.
Boşanma Davalarında Sürecin Hızlandırılması İçin Neler Yapılabilir?
Boşanma davalarının hızla sonuçlandırılması için, öncelikle konusunda uzman bir boşanma avukatıyla çalışmak büyük önem taşır. Her ne kadar Türkiye'de avukatlar belirli bir alanda uzmanlık yapmak zorunda olmasalar da, boşanma davaları konusunda tecrübeli avukatlar bu süreçte daha etkili olabilmektedirler.
Anlaşmalı Boşanma Davalarında Hızlandırma Yöntemleri:
- Duruşma Gününün Erken Alınması: Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra, mahkeme kalemine giderek tensip zaptının hazırlanıp hazırlanmadığı sorgulanabilir. Acil bir durum varsa, bu durum mahkemeye bildirilerek duruşma gününün öne çekilmesi istenebilir. Gerekirse, aciliyeti ispatlayan belgeler (örn. uçak bileti) ile birlikte talep dilekçesi sunulabilir.
- Gerekçeli Kararın Hızlı Alınması: Duruşma sonrasında, gerekçeli kararın hızla alınması için mahkeme kalemine gidilerek kararın elden tebliği talep edilebilir. Bu, tebligat sürecinde yaşanacak zaman kaybını önler.
- İstinaftan Feragat: Bazı durumlarda, mahkeme kalemleri ve hakimler istinaftan feragat edilmesini kabul edebilir. Bu yönde bir dilekçe verilerek dosyanın hızla kesinleşmesi sağlanabilir.
Çekişmeli Boşanma Davalarında Hızlandırma Yöntemleri:
- Tanıkların Hazır Edilmesi: Tahkikat sürecinin hızlandırılması için, duruşmaya tanıkların hazır edilmesi ve hızla dinlenmesi önemlidir.
- Müzekkerelerin Takibi: Müzekkere yazılması gereken kurum ve kişilere gerekli yazışmaların yapılması ve bu sürecin dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekir. Müzekkerelere verilen cevapların takibi, sürecin uzamasını önleyebilir.
Unutulmamalıdır ki, çekişmeli boşanma davaları doğası gereği anlaşmalı boşanma davalarından daha uzun sürebilir. Her iki durumda da, sürecin hızlandırılması için yapılabilecekler, davanın spesifik detaylarına ve mahkemenin iş yüküne bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Kaynak: Haber Merkezi
