BAĞDAT (AA) – HAYDAR KARAALP – Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine yarın Ankara'ya gerçekleştireceği ziyaretin iki ülke arasındaki ilişkilere ivme kazandırması bekleniyor.
Göreve geldikten sonra Türkiye'ye ilk ziyaretini gerçekleştirecek olan Kazımi'nin, yarın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya gelmesi öngörülüyor.
Sınır komşuları olan Irak ve Türkiye'nin ticari, ekonomik, enerji ve güvenlik alanında ilişkileri bulunuyor. İkili ilişkilerin bir diğer konusunu ise Irak'ın kuzey bölgelerinde yuvalanan terör örgütü PKK ve ona karşı ortak mücadele oluşturuyor.
- PKK terörüyle mücadele
Teröre karşı ortak mücadele iki ülke açısından hayati önem taşıyor. Özellikle PKK'nın Irak'taki varlığı hem Türkiye'ye hem de Irak'a zarar verirken, Ankara ile Bağdat arasındaki ilişkileri zaman zaman olumsuz yönünde etkiliyor.
Terör örgütü PKK'nın bölgeden çıkarılmasını öngören Sincar Anlaşması da iki ülke ilişkilerinde takip edilen önemli bir başlık. Irak tarafı, söz konusu anlaşmanın uygulanmaya başladığını duyursa da, bölgede halen varlık gösteren ve Türkiye için milli ve sınır güvenliği meselesi olan PKK'nın buradan ne şekilde çıkarılacağı ve nereye gideceği konusunda soru işaretleri bulunuyor. Irak resmi makamlarının bu konuyla ilgili bugüne kadar net bir açıklama yapmaması da dikkati çekiyor.
- İki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılması hedefleniyor
Kazımi-Erdoğan görüşmesinde, Türkiye ile Irak arasındaki ticaretin artırılması konusunun da ele alınması bekleniyor. Terör örgütü DEAŞ'a karşı mücadelesinde Irak'a destek veren Türkiye, Irak'ın söz konusu terör örgütüne karşı elde ettiği zaferden duyduğu menuniyeti sıkça dile getiriyor. Terör örgütü DEAŞ'tan kurtarılmasının ardından Irak'ın yeniden imarını amaçlayan taahhüt konferansı niteliğindeki Kuveyt'te düzenlenen “Irak'ın Yeniden İmarı Uluslararası Konferansı"nda da en büyük taahhüdü yine Türkiye verdi.
Türk yetkililere göre, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 20 milyar dolara çıkarılması için ticaretin önündeki engellerin kaldırılması gerekiyor. Nitekim Irak'taki çifte gümrük uygulaması ikili ticaretin önündeki en büyük engeli oluşturuyor.
Iraklı yetkililer de Kazımi'nin Ankara ziyaretine ilişkin yaptıkları açıklamalarda, ticaret hacmin artırılmasına dikkati çekiyor ve 15 milyar dolar olan ticaret hacmin artırılması konusunun ziyarette masaya yatırılacağını kaydediyor.
Türkiye ile Irak arasında önemli ekonomik ilişkiler bulunuyor. Türk şirketlerin Irak'taki yatırım faaliyetleri ve projelerinin de Kazımi'nin Ankara ajandasında yer alacağı ifade ediliyor.
Bu çerçevede Irak'ın Kerbela kentinde Türk Universal Acarsan Şirketi tarafından yapımı tamamlanan 600 yataklı İmam Hasan el-Mucteba Hastanesi, Irak Sağlık Bakanlığına teslim edilirken, söz konusu Türk şirket tarafından ülkenin güneyindeki Basra, Meysan ve Zikar vilayetlerinde de hastane yapımları devam ediyor.
- Su meselesi
Irak-Türkiye ilişkilerinde bir diğer konu da su meselesi.
İki ülke arasındaki bu önemli meselenin görüşülmesi ve aradaki sorunların çözülmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan, eski bakanlardan Veysel Eroğlu'nu özel temsilci olarak atamıştı.
- Ovaköy Sınır Kapısı
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırındaki Habur üzerinden devam eden Türkiye-Irak ticari faaliyetlerinde önemli gelir elde edilse de iki ülke ticaretinin tek kapı üzerinden sürdürülmesinin yetersiz olduğu düşünülüyor.
Açılması gündemde olan Ovaköy Sınır Kapısı'nın, Türkiye-Irak ilişkilerini olumlu yönde etkileyeceği ve iki ülke arasındaki ticaret hacmine genişleme imkanı vereceği ifade ediliyor. Bu sınır kapısının ayrıca Türkiye'ye Irak merkezi hükümetiyle doğrudan ticari iş birliği zemini sunacağı ve Türkiye'ye Irak'ın başkenti ve güneyine doğrudan bir hat üzerinden bağlanma imkanı vereceği belirtiliyor.
- FETÖ ile mücadele ve Irak'taki Türkiye Maarif Vakfı okulları
Türkiye - Irak ilişkilerinde masaya yatırılacak konulardan biri de FETÖ ile mücadele ve Irak'taki okullarının durumu.
Türkiye'nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız, buradan mezun olan Iraklı öğrencilerin Türkiye'deki üniversitelere kabul edilmeyeceğini açıklayarak, Irak'taki Türkiye Maarif Vakfı okullarını adres göstermişti. Türkiye Maarif Vakfı'nın Bağdat başta olmak üzere, Erbil ve Kerkük'te de okulları bulunuyor.
Türkiye Maarif Vakfı, Bağdat'ta ve Erbil'de 10 okulda 1871 öğrenci ile eğitim çalışmalarına devam ediyor.
Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi de Irak'ın üçüncü temel bileşeni Türkmenlerin Türkiye-Irak ilişkilerinin geliştirilmesine katkı sağlaması açısından önemli bir köprü görevi görebileceğini sık sık gündeme getiriyor. Türk yetkililerinin de Irak'a ziyaretlerinde Türkmenlerle ayrıca görüşmeler gerçekleştirdiği biliniyor.
Ankara ziyaretinde Kazımi'nin heyetinde Türkmen lider Salihi'nin de bulunması ve dün Irak Meclisinde yapılan oylamada kabineye Türkmen Bakan seçilmesi de "Irak Başbakanı'nın Türkmenler üzerinden Türkiye'ye mesaj" verdiği şeklinde yorumlandı.
Kaynak:
