İlk Türk astronot Alper Gezeravcı'nın yer aldığı uzay aracının Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) kenetlenmesinden sonraki tüm işlemlerin tamamlanmasıyla Axiom-3 (Ax-3) ekibi istasyona girdi.
Axiom Space, aralarında Türkiye’nin ilk astronotu Gezeravcı’nın da yer aldığı Ax-3 ekibinin halihazırda UUİ’de bulunan Expedition 70 tarafından karşılanmasını canlı olarak yayınladı.Ax-3 ekibinin operasyonu başarıyla sonuçlandı. UUİ'de bulunan, misyonları 27 Eylül 2023'te başlayan Expedition 70 astronot ve kozmonotları , Ax-3 ekibini, istasyonda karşıladı.
Gezeravcı ve takım arkadaşları çok sayıda bilimsel deney yapacak
Alper Gezeravcı, süreç boyunca uzayda 13 bilimsel deneye imza atacak.Çalışmalar TÜBİTAK Uzay, Axiom Space ve NASA ile koordineli şekilde yürütülecek.
Tuz Gölü'nde yetişen bitki incelenecek
Tuz Gölü'nde endemik olarak yetişen Schrenkiella Parvula bitkisinin uzay ortamında tuz ve diğer stres etkenlerine verdiği tepkiler araştırılacak. Peki, Gezeravcı'nın uzayda yapacağı "Extremophyte" deneyiyle inceleyeceği "Schrenkiella Parvula bitkisi"nin sırrı ne? İşte detaylar...
"Schrenkiella Parvula Bitkisi nedir?
Schrenkiella parvula, son derece tuzlu koşullarda büyüyebilen hatta gelişebilen bir bitkidir. 2022 yılında Dinneny Lab'da yer alan bir makaleye göre, araştırmacılar bitkinin bu koşullara nasıl adapte olabildiğini anlayarak, benzer şekilde diğer bitkileri stresli ortamlara dayanacak şekilde geliştirmenin yollarını bulmaya çalışıyor. Araştırmalara göre, Schrenkiella parvula, çoğu bitkiyi öldürecek durumlarda bile sadece hayatta kalmakla yetinmiyor, aynı zamanda gelişimini sürdürmeyi de başarıyor. Nature Plants'in bir raporuna göre, Stanford Üniversitesi'nden araştırmacılar bitkinin bu stresli koşullar altında daha hızlı geliştiğini keşfettiler.
Deneyi Türkiye'deki ekip hazırladı
Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. İsmail Türkan, Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Dr. Barış Uzilday'dan oluşan ekibin tasarladığı deneyle yüksek tuzlu ortamlara dirençli bitkinin çok zayıf yerçekiminde yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği toleransı sürdürüp sürdüremeyeceği incelenecek. Açıklamada görüşlerine yer verilen Prof. Dr. İsmail Türkan, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) gerçekleştirildikten sonra Türkiye'de devam edecek olan deney kapsamında bitkinin yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği tolerans ve mikro yerçekimi arasındaki etkileşimin ortaya konmasının hedeflendiğini aktardı.
Endemik bir bitki türü ile uzayda ilk kez deney yapılacak
Uzay ortamında bu tür bir etkileşimin ilk kez araştırılacağını bildiren Türkan, şu bilgileri verdi: "Bitkinin bu özelliğinin, diğer gezegenlerde kurulması planlanan üslerde, tuz ve metal içeriği yüksek regolitlerin (Ay ve Mars toprağı) iyileştirilmesi ve astronotların çeşitli atıklarının arıtılmasında kullanılabilme potansiyelinde olduğunu düşünüyoruz. Bitki sodyum klorür dışında, lityum ve bor gibi elementlere de toleranslı olduğundan uzayda ağır metal ve diğer çevresel streslere karşı toleransın araştırılması konularında ileride yapılacak deneylerde de kullanılabilir. Bu ilk bilim misyonu kapsamında ülkemize ait, dünyada model olarak kabul görmüş endemik bir bitki türü ile uzay ortamında ilk kez deney yapılacak olması çok önemli."
Kaynak: Haber Merkezi
