Ağız dediğimiz bu söyleyiş farklarının oluşumunda, coğrafî özellikler ve toplumsal yaşayış gibi çeşitli etkenler söz konusudur. Belli ve ortak bir eğitimden geçen kişilerin, konuşmalarındaki bölgesel söyleyiş ayrımlarını düzeltmeseler bile, aynı yazı dilini kullandıkları görülür. Konya ağzı kent merkezlerinde, şehirleşme ve kültür olarak oldukça değişime uğrasa da, kırsal kesimde daha belirgin olarak kullanılmaktadır.
'Konya ağzı' ise Türkçe içinde, Konya bölgesinde görülen söyleyiş tarzının adıdır. Bundan hareketle bir Konyalıya 'nerelisiniz?' diye sorulduğunda 'Gonyalıyım' cevabını duyarsınız. Özetle 'Konya Ağzı'nın en belirgin özelliği (k) harfinin (g) harfine dönüşmesiyle başlar.
Kırsal kesimler de daha belirgin olmasına rağmen kent merkezindeki vatandaşlarında bu ağıza hakim olduğu aşikar hatta Koronavirüs döneminde Karatay Belediyesi 'Konya Ağzı' ile caddelere uyarı niteliğinde afişler astırmıştı.
İşte 'Konya Ağzı'ndan kelimeler;
Nörün: Ne yapıyorsun?
Ne din gıı: ne diyorsun kız?
Singil: Uyuşuk
Sıtkım Sıyrıldı: Tiksindim
Laf Avurtlamak: Laf Karıştırmak
Elinden kör eşşek yin yimez: Hiçbir işi başaramaz.
Döşşek: Yatak
Aba: Abla
Kiyat: Kağıt
Gumpir: Patates
Hazaar: Galiba
Gidişmek: Kaşınmak
Seğirmek: Koşmak
Tığteber: Bomboş
Zibil: Çok fazla
Bıdırdamak: Konuşup durmak
Okumak: Davet etmek
Ehmal: İhmal
Sokranmak: Söylenmek
Hayat: Avlu
Zınarmak: Karşı gelmek
Dal: Sırt
Gonşu: Komşu
Gaysi: Kayısı
Aporle: Hoparlör
Mıh: Çivi
Yüksünme: Mahcup olmamak
Mabin: Koridor
Kova: Helke
İleğen: Leğen
Maksi: Etek
Fistan: Etek
Cip: Cep
Balcan, badılcan: Patlıcan
Zıttına gitmek: hoşlanmamak
Din din dimedim din: Diyorsun diyorsun demediğini söylüyorsun
Hacemmi: Hacı emmi
Yiter: Yeter
(Yunus Köroğlu)
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz?
Google News’te
KONHABER'e abone olun.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için WhatsApp haber kanalımıza katılın.
Yasal Uyarı:
Yayınlanan haberler, köşe yazıları, fotoğraflar, yazı dizileri ve her türlü eserin tüm hakları Mirajans Medya İletişim Reklam Haber ve Prodüksiyon A.Ş.’ye aittir. Kaynak gösterilerek bile olsa eserin bütünü veya bir kısmı özel izin alınmadan kullanılamaz.
-
Y
Ödüm sıttı = çok korktum
-
Cevapla
-
Begen (1)
-
Begenme (0)
-
B
Bir Gonyalının israil için söyleyeceği söz..
"YİTER İTTİĞİN YİTER GARİ, GAVURUN İSRAİLİ ALLAHIN GAHRINA UĞRA İNŞAALLAH"
-
Cevapla
-
Begen (3)
-
Begenme (0)
-
D
Çocukken Silleli bir komşumuz yaramazlık yaptığımızda "Gaç anam gaç nası gızımışsınız"derdi,sesi hala kulaklarımda,bir de "velesbitinizi öte yanda sürün" derdi
-
Cevapla
-
Begen (2)
-
Begenme (0)
-
D
Bağayım:Bakayım,Sındığı virele:Makası versene,Vurgunu yire gelesice
-
Cevapla
-
Begen (2)
-
Begenme (0)
-
O
ÂMAD=AHMET Vîsel=Veysel siydali=Seyyid ali musdava =Mustafa ısmayıl=İsmail sümeye = boşuna boşuna alleğem= Allahü alem davran dee = harekete geç ne durun siyit = koştur,fırla duravarın= dursanıza
-
Cevapla
-
Begen (4)
-
Begenme (0)
-
M
ettekmek = etliekmek gümbir=patates gavete domates.
-
Cevapla
-
Begen (1)
-
Begenme (1)
-
K
Şiyse gakıvıralım
-
Cevapla
-
Begen (4)
-
Begenme (0)
-
Y
Gover gayri:birak gitsin
Nedin : ne söylüyorsun
-
Cevapla
-
Begen (0)
-
Begenme (0)
-
IT
Zınarmak: Karşı gelmek diye biliyorum,
Siftinmek, siftinirim siftinirler ; zaman geçirmek
-
Cevapla
-
Begen (2)
-
Begenme (0)
