Ramazan aylarının vazgeçilmezi tatlıların tüketimi gün geçtikçe artıyor.Tüketilen şerbetli tatlıların insan sağlığına zararları konusunda Diyetisyen Serkan Aksoy,uyarılarda bulundu.
KAN ŞEKERİ DÜŞÜNCE TATLI İHTİYACI ARTAR
Ramazan ayında tatlı ihtiyacının neden arttığına değinen Dyt. Aksoy, “Ramazanda tatlı ihtiyacı artar. Gün içerisinde uzun açlık nedeniyle plazma glukoz seviyesi (kan şekeri) düşer ve tatlı ihtiyacı artar. Aynı zamanda gün boyu yeterli düzeyde karbonhidrat alınmadığından beynin tek enerji kaynağı olan glukozdan mahrum kalması sonucunda en hızlı enerji kaynağı olarak bilinen tatlı isteği, normal zamana göre daha fazla oluşur” diye konuştu.
SÜTLÜ TATLILAR TERCİH EDİLEBİLİR
Ramazan ayında sağlıklı beslenmek için tatlı tüketiminde nelere dikkat etmemiz gerektiğini söyleyen Dyt. Aksoy, “Sağlıklı beslenmenin temelinde önden sindirilmiş olarak bilinen beyaz un, beyaz şeker ve basit karbonhidrat tüketmenin organizma açısından uzun zamanda komplikasyonlara neden olabileceği gerçeği unutulmamalıdır. Organizmamızda kan şekerinin düşmesi sonucu ortaya çıkan ve alışkanlık gereği şerbetli tatlılara yönelen ihtiyacımızın aslında meyve, bal, pekmez ve kuru meyvelerle yapılmış tatlılarla giderilmesi en doğru yoldur. Alışkanlık gereği tatlı atakları, yeme sıklığı ile doğru orantılı olduğundan tatlı tüketilecekse içeriğine dikkat edilmelidir. Özellikle protein ve yağ içeriği açısından kan şekerinin hızlı artmasını engellemek için tatlı, süt ile yapılanlardan tercih edilmelidir. Tatlıyı sert kabuklu meyvelerden ceviz, fındık, badem ve fıstık türleriyle birlikte tüketmenin daha doğru olacağını söyleyebilirim.”
ŞERBETLİ TATLILARDAN UZAK DURULMALI
Hangi tatlılardan uzak durulması gerektiğini belirten Dyt. Aksoy, “İçeriğinde glukoz şurubu, mısır şurubu ve fruktoz şurubu içeren tatlılardan uzak durulmalıdır. Genellikle kapalı olarak satılan düşük maliyetli tatlılardan kaçınmak bizleri karaciğer yağlanmasından, insülin direncinden ve diyabetten koruyacaktır. Fazla kalori alımına neden olan baklava, kadayıf ve şerbetli tatlıların tüketilmemesi de obezite ve metabolik sendromdan bizleri koruyacaktır” şeklinde konuştu.
TATLI YERİNE MEYVE TÜKETEBİLİRSİNİZ
Tatlı ihtiyacımızı meyve ile de karşılayabileceğimize dikkat çeken Dyt. Aksoy, “Kendimizi yemek sonrası hep buzdolabının karşısında bulmamak ve tatlı ihtiyacımızı azaltmak adına yemek sonrası kuru dut, hurma, kuru kayısı gibi meyveler tüketilebilir. Eğer hala ihtiyacımız devam ederse, meyve ve sütle yapılacak soğumaya yakın bal ile tatlandırılacak tatlılar seçenekler arasında yer alır. Meyve yediğiniz günlerde tatlı ihtiyacınızın baskılandığını göreceksiniz. Ayrıca tüm sağlıklı ürünlerde de sınırsız tüketimin söz konusu olmadığı, iyi bir besini de tüketsek de miktar ayarlamasının çok değerli olduğu bilinmelidir” dedi.
ÖRNEK SAĞLIKLI RAMAZAN TATLISI TARİFİ
Tatlı: İncir uyutması
Malzemeler: 2.5 su bardağı süt, 8 adet kuru incir, sıcak su.
Yapılışı:
“İncirler sıcak su içine konulup 1 saat kadar bekletilir. Yumuşayan incirler minik küpler halinde doğranıp bir kaba alınır. Süt tencereye alınıp ısıtılır. Yoğurt mayalama sıcaklığından 1 tık sıcak olunca altı kapatılır. Sıcak sütten kepçeyle alınıp, incirlerin üzerine konulup tahta kaşıkla iyice ezilir ya da blenderle biraz parçalı kalacak şekilde çekilip tencereye aktarılır. 1 tur karıştırıp kaselere pay edilir. Oda sıcaklığında da olacak şekilde üzerleri çay tabağı, peçete ya da streçle kapatıp temiz bez ile örtülür. 2 saat bekletilir yani uyutulur. Sonra üzerleri açılır, yani uyandırılır. Buzdolabına kaldırılır. 2-3 saat dinlendirilir, iyice soğuduktan sonra afiyetle yenir.”
KRONİK HASTALIĞI OLANLAR ORUÇ TUTMADAN ÖNCE DOKTORA DANIŞMALI
Kimlerin oruç tutmaması gerektiğine değinen Aksoy, “Özellikle yeni ameliyat geçirmiş kişiler, anne adayları, emzikli anneler, kalp-damar sağlığı ilgili problemler yaşayan kişilerin oruç tutmaması önerilir. Bunların dışında, kronik hastalığı olan ve sağlık sorunları yaşayanların doktorlarına danışarak oruç tutmalarını önermekteyiz” açıklamasında bulundu.
MİDE ŞİKAYETLERİ GÖRÜLEBİLİR
Ramazan ayı boyunca şişkinlik, hazımsızlık, ödem, kabızlık, ishal, mide gazı gibi şikayetlerin yaşanmaması için bazı kurallara dikkat edilmesi gerektiğini ifade eden Aksoy, şu bilgileri paylaştı:
“Sahur ve iftar mümkünse ikiye bölerek yapılmalıdır. Lif içeriği yüksek olan tam tahıl ürünlerini, sebze ve meyvelerden faydalanmak ve bunları tüketirken kabukları ile yemek, hazım problemi ve insülin salınımını hızlı artırmamak adına çiğneme sayısını arttırmak, aşırı sıcak besinler tercih etmemek, çiğ sebzeler yerine haşlanmış sebzeler tüketmeye dikkat etmek, su tüketimini ihmal etmemek, iftar sonrası uzanmak yerine hareket etmek, şişkinlik yaşamamak adına yemekle birlikte yoğun su tüketmemek gerekir. Mide de yanma problemlerine karşı da yemek sonrası nane, zencefil, papatya, rezene çayı tüketmek, acı yiyeceklerden uzak durmak ve en önemlisi yemekten sonra hemen uzanmak yerine hareket etmenizi öneririm. Doktorunuza danışarak düzenli probiyotik alımının, hem hazımsızlık problemlerinin yaşanmasını hem de bağırsak duvarına yapışabilecek zararlı bakterileri engellediğinden çok değerli olduğunu hatırlatmak isterim.”
SAHUR YAPMADAN ORUÇ TUTMAYIN
Aksoy, Ramazan ayı boyunca dikkat edilmesi gereken diğer durumları ise şöyle sıraladı:
”Sahursuz oruç tutmayın.
İftarda ana yemek öncesi kahvaltı öğünü ile başlayıp kısa bir ara verin.
Tatlı isteğinizi meyve ile bastırın, haftada sınırlı miktarda sütlü tatlıyı (güllaç gibi) ) özellikle bal ile tatlandırarak tüketin.
İftar ile sahur arasında en az 2 litre (10 bardak) su için.
Sahurda ağır yemekler ve işlenmiş gıdalardan ziyade, tok tutacak besinler (hafif kahvaltı, ev poğaçası, tost, sebzeli omlet, yulaflı karışımlar gibi) tercih edin.
Sahurda çok tuzlu ürünlerden kaçının.
Çay ve kahveyi şekerli içiyorsanız, şekersiz tüketin.
Lif (posa) içeriği yüksek besinler (kuru baklagiller, tam tahıllı ürünler, kabuklu meyveler) tüketin.
Konstipasyon (kabızlık) problemi yaşamamak adına iftarda doktorunuzun önerdiği probiyotiği kullanın."
Kaynak: DHA
