Avrupa'da sokağa terk edilen köpek sayısının en fazla olduğu ülkelerden İspanya, barınaklarla, zorunlu kısırlaştırma ve çip kullanımıyla, eğitimle ve yasalarla çözüm üretiyor.
"Avrupa'da sahipsiz hayvanlar" başlıklı dosya haberinin birinci bölümünde Türkiye'de gündemden düşmeyen sahipsiz hayvanlarla ilgili Avrupa'daki uygulamaları ve yasal düzenlemeyi derledi.
İspanya'da yılda 200 binden fazlası terk edilip başıboş bırakılsa da sokaklarda sahipsiz köpeklere rastlanmıyor.
Yetkililer, hayvan hakları ve hayvan sahiplerinin sorumluluğuyla ilgili toplumsal bilincin artmasıyla siyasi ve yasal adımların hızlandığına ve daha fazla maddi kaynak aktarıldığına dikkati çekiyor.
İspanya'da genel olarak özerk yönetimler ve belediyelerin sorumluluğunda bulunan sokaktaki köpekler ve kedilerin bakımı için gönüllülerin desteğiyle profesyonel maaşlı personel çalışıyor.
Başkent Madrid'deki 24 hayvan barınağından biri olan Arroyomolinos Hayvan Koruma Merkezi'nin sorumlusu ve Salvando Peludos Derneği Başkanı Fernando Sanchez Ocana, sokaktaki başıboş kedi ve köpeklerin yarattığı sorunların çözümü için "kısırlaştırma ve sosyalleştirme"nin tek çare olduğunu savundu.
İspanya'da 2022 yılı verilerine göre, yaklaşık 250 bini köpek olmak üzere 360 bin hayvanın terk edilip sokağa bırakıldığını kaydeden Ocana, bu köpeklerin hemen hemen tamamının av, iri ve koruma amaçlı veya yasa dışı çiftleştirmek için kullanılanlar olduğunu söyledi.
Ocana, İspanya'da yasa gereği köpek ve kedilere çip takılması ve profesyonel kişilerce yasal şekilde çiftleştirilmeyen hayvanların kısırlaştırılmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
İspanya Parlamentosunda yıl içinde kabul edilen, 27 Eylül'de yürürlüğe girecek ülkedeki ilk "Hayvan Refahı Yasası"nın hayvanlarla ilgili toplumsal sorumluluğu ve kontrolü daha da artıracağına dikkati çeken Ocana, şu ifadeleri kullandı:
"Normalde kedi veya köpeklerini terk edenlere 45 bin avroya kadar para cezası veriliyordu. Yeni yasayla bu, çok daha artırıldı. Aynı şekilde hayvanlara kötü muamelede daha yüksek para cezaları (200 bin avroya kadar) hatta hapis cezası (18 aya kadar) getirildi. Sağlık nedeni dışında uyutularak hayvanların öldürülmesi yasaklandı. Belediyelere de barınak yapma zorunluluğu getirildi. Ayrıca tasmasız köpek dolaştırılması da yasaklandı."
İspanya'da başıboş kedi ve köpeklerin bakımından belediyelerin sorumlu olduğunu, bu tür olaylarda polis veya belediye yetkililerinin hemen sahipsiz hayvanları toplama birimini harekete geçirdiğini belirten Ocana, bu hayvanların barınağa getirilir getirilmez karantinaya alındıklarını, sağlık kontrolünden geçirildiklerini, aşılandıklarını ve hemen kısırlaştırıldıklarını anlattı.
"Zorunlu tutulan terk edilmiş köpeklerin kısırlaştırılması"
Arroyomolinos'daki barınakta 2 veteriner ve 3 bakıcının sabit çalıştığını, belediye tarafından karşılanan aylık bütçelerinin 10 bin avro civarında olduğunu kaydeden Ocana, önceden gönüllü verilen bu hizmetin artık belediyelerce profesyoneller tarafından kurumsal olarak kamusal finansmanla yürütüldüğünü dile getirdi.
Başıboş köpeklerin, barınaklara getirilmelerinden 10 gün sonra uyutularak yaşamlarına son verilmesi uygulamasının Madrid'de 2016'da yasaklandığını, yeni yasayla artık ülke genelinde de yasaklanacağını söyleyen Ocana, "İspanya'da köpeklerin uyutulması uygulaması ilk olarak kuduz vakalarında başladı ama artık böyle bir sorun yok ve yasa gereği zorunlu tutulan terk edilmiş köpeklerin kısırlaştırılması. Sorunun büyümemesi için tek yol bu." diye konuştu.
"Köpeklerin sosyalleştirilmesi, insanlarla birlikte eğitilmesi gerekir"
"Türkiye'de sokaklardaki sahipsiz köpekler sorunu için tecrübelerinize göre öneriniz nedir?" sorusu üzerine Ocana, şunları kaydetti:
"Ne Türkiye'de ne İspanya'da ne de dünyanın herhangi bir yerinde terk edilmiş, sokağa bırakılmış köpek sorununu bir düğmeye basıp çözmek imkansız. Bu, sosyal bir sorun. Hemen hemen tüm Avrupa'da ve ABD'de yapılan olmalı. Kedi ve köpeklerin doğumları kontrol altına alınmalı. Bunun için finansman desteği sağlanmalı ve kısırlaştırma yapılmalı. Bir köpeğin ömrü 10-12 yıldır. Kısırlaştırma olunca sorun zaten yavaş yavaş azalır. Ayrıca sokaktaki köpeklere sadece yemek vermek, onlara yardım etmek anlamına gelmez. Köpeklerin sosyalleştirilmesi, insanlarla birlikte eğitilmesi gerekir. Bu köpeklerin evlere girip çıkması lazım."
İspanya'da sahipli olan iri köpeklerle ilgili bazen saldırı vakalarının görüldüğüne işaret eden Ocana, "Köpeğin doğal yapısını bilmek çok önemli. İspanya'da da saldırgan köpeklerde sorun, eğitim ve sosyalleştirme. Sadece barınaklara sahip olmak yeterli değil eğer uygun yasaların, kontrol mekanizman ve eğitim sistemin yoksa işe yaramaz." diye konuştu.
"Eğer bir sahipsiz köpek görürsen eminim kaçarsın ama bu yanlıştır. Sakin hareket etmek gerekir. Böyle olursa büyük olasılık köpek, senin peşini bırakır ve ısırmaz." diyen İspanyol yetkili, evinde 10 iri köpeğinin bulunduğunu, hiç ısırma olayı yaşanmamış olsa da 5 yaşındaki kızını asla köpeklerle yalnız bırakmadığını anlattı.
İspanya'da en büyük sorun sahipsiz kediler
Ocana, "Türkiye'de sahipsiz köpeklerde yaşanan sorunlar, İspanya'da kedilerde yaşanıyor." dedi.
Özellikle kırsal alanlarda, alışveriş merkezleri ve akaryakıt istasyonlarının çevresinde sahipsiz kedilerin sayısının son dönemlerde çok arttığına dikkati çeken Ocana, hükümetin son iki yıldır sokaklara kedi kulübesi koymak isteyen belediyelere finansman desteği sağladığını, Madrid'de bu yıl 100'den fazla kedi kulübesinin konulduğunu söyledi.
Dernek olarak sadece İspanya değil diğer ülkelerdeki hayvanlara da yardım ettiklerini anlatan Ocana, savaş ilk başladığında Ukrayna'ya iki kez gidip 200 kadar kedi ve köpeği ülkelerine getirdiklerini sözlerine ekledi.