ADEN (AA) - MUHAMMED ES-SAMİ - Yaklaşık 7 yıldır yoğun bir iç savaşın sürdüğü Yemen'de resmi koruma çalışmalarına rağmen kaplumbağa avcılığının giderek artması nesli tükenmekte olan bu deniz canlılarının geleceğini tehdit ediyor.
Yemen kıyılarında başta Hint Okyanusu'ndaki Sokotra takımadaları olmak üzere birçok sahil kentinde kaplumbağa avcılığı yayılıyor.
Savaş sebebiyle sağlık sisteminin büyük ölçüde çöktüğü ülkede kaplumbağa etinin hastalıklara iyi geldiğine inanan Yemenliler öldürdükleri hayvanların etini pişirip yiyor. Uzmanlar bazı kişilerin de bu işi bir "eğlence" olarak gördüğünü söylüyor.
Yemen yönetimi, ortaya çıkan bu yeni avcılık olgusunu engellemek için son aylarda bilinçlendirme çalışmaları yapsa da henüz pek fazla mesafe alabilmiş değil.
- Kaplumbağalar tehdit altında
Hükümete bağlı çevre dergisi Yeşil Okyanus'a göre, Yemen sularında 5 çeşit kaplumbağa yaşıyor.
Dergi, haziran sayısında bu kaplumbağaların dünya genelinde nesli tükenmekte olan kaplumbağalar sınıfında yer aldığını yazdı.
Dergiye göre kaplumbağa sayısındaki dramatik düşüş, kaplumbağaların doğal tehditler ve olumsuz insan uygulamaları sonucunda yuvalama yerlerinin çoğunu kaybetmesinden kaynaklanıyor.
Yemen hükümeti bilinçlendirme çalışmalarının yanı sıra nesli tehlike altında olan kaplumbağaları korumak amacıyla avcılık için sınırlandırma ve kurallar getirdi.
Ülkedeki çevre sorunlarıyla ilgili "Yeşil Rüya" platformunun raporuna göre, kaplumbağa avcılığı özellikle Sokotra takımadalarının çevresinde çok yaygın.
Raporda hükümete bağlı Sokotra Çevre Otoritesinin, 2010'da caydırıcı yasaların uygulanmasına katkıda bulunmak üzere bir deniz kaplumbağası kontrol programı başlattığı, ancak son senelerde programın durduğu belirtildi. Bunun sonucunda Yemenlilerin ateşli silahlar kullanarak kaplumbağa avcılığına devam ettiği ifade edildi.
- "Kaplumbağaların avlanması deniz yaşamına büyük zarar veriyor"
Sokotra Yaban Hayatı Derneği Başkanı Nasır Abdurrahman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sokotra'nın büyük başlı kaplumbağalarıyla meşhur olduğunu ve bu canlıların her yılın belli dönemlerinde yumurtladığını söyledi.
"Birçok genç, kaplumbağaları eğlence amacıyla avlıyor; lezzetli oldukları için pişirmekten ve yemekten zevk alıyor. Kaplumbağaların avlanması deniz yaşamına büyük zarar veriyor ve türün geleceğini tehdit ediyor." diyen Abdurrahman, kaplumbağaların soylarının tükenmesiyle doğanın da büyük zarar göreceğini belirtti.
Kaplumbağaların neslinin tükenmesiyle sahillerde çevresel dengesizliklerin ortaya çıkacağına işaret eden Abdurrahman, kaplumbağa avcılığını ortadan kaldıracak yasal düzenlemelerin yapılarak bilinçlendirme çalışmalarına yoğunluk verilmesi gerektiğini vurguladı.
- "Eski zamanlardan gelen bir alışkanlık"
AA muhabirine konuşan Sokotralı akademisyen ve araştırmacı Ahmed el-Amiri de, "Bazı sahil bölgelerindeki kaplumbağa avcılığı eski zamanlardan gelen bir alışkanlık. Kaplumbağa etinin insan bedenine faydalı olduğuna inanılıyor ve misafirlere sunulan değerli bir öğün olarak kabul ediliyor." ifadelerini kullandı.
Yıl boyu yapılan kaplumbağa avcılığının yaz aylarında canlandığını belirten Amiri, yaz döneminde yumurtlamak için kıyıya gelen kaplumbağaların avcılarla karşı karşıya kaldığını aktardı.
Yemenlilerin kaplumbağa eti ve yağının enerji ve gücü artırdığına, tıbbi maddeler içerdiğine inandığını söyleyen Amiri, avlanmaya karşı bilinçlendirme çalışmalarının artırılması gerektiği görüşünü paylaştı.
Bununla birlikte kaplumbağaların avlanmasının önlenmesi konusunda ümitsiz olduğunu belirten Amiri, yetkililerin tüm kıyıları denetlemesinin zor olduğunu, bunun defalarca denendiğini ama başarılamadığını söyledi.
- Yemen'deki iç savaş ve insani kriz
Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen'de İran destekli Husiler ile hükümete bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor.
Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulundururken Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.