Van, 11 yıl önce meydana gelen 7,2 ve 5,6 büyüklüğündeki iki depremle ağır yara almasının ardından, kent için tek yürek olan vatandaşların yurdun dört bir yanından gönderdiği yardımlar ve devletin yatırımlarıyla yeniden ayağa kaldırıldı.
Van'da 23 Ekim 2011'de saat 13.41'de merkez üssü Tabanlı köyü olan 7,2 büyüklüğündeki deprem, kent merkezi, Erciş ilçesi ve birçok köyde büyük hasara yol açtı.
Kentte bu depremden 16 gün sonra 9 Kasım'da 5,6 büyüklüğündeki sarsıntıyla ikinci büyük yıkım yaşandı. Van'da ilk depremde 604, ikincisinde 40 kişi yaşamını yitirdi, binlerce bina yıkıldı, ağır hasar gördü.
Depremin ilk anından itibaren çalışmalara başlayan arama kurtarma ekipleri, yaralılara ulaşabilmek için yoğun çaba sarf etti. Kente 295 ambulans, 56 UMKE aracı, 6 ambulans helikopter, 2 ambulans uçak ile 2 bin 400 sağlık personeli sevk edildi, 140 ekip, enkaz altındaki yaralıları kurtarabilmek için gece gündüz çalıştı.
Sağlık hizmetlerinin de en etkili şekilde yürütüldüğü kentte yaralanan 1673 kişiden 1037'si kara yoluyla, 194'ü ambulans uçak ve helikopterlerle başka illerdeki hastanelere ulaştırıldı. Köylerdeki 12 mobil ekip, 11 bin 500 kişiye yerinde sağlık hizmeti verdi.
AFAD uzmanlarınca 147 bin 622 konut, 18 bin 735 iş yeri ve 20 bin 209 ahırda yapılan çalışmalarda, 31 bin 870 konut, 8 bin 849 iş yeri ile 9 bin 602 ahırın ağır hasar gördüğü tespit edildi, 18 bin 181 konut da orta hasarlı olarak belirlendi.
Türkiye Van için tek yürek oldu
Büyük acıların yaşandığı Van depreminde evleri yıkılan, yakınlarını kaybeden binlerce kişinin tükenen umutları, kent için tek yürek olan insanların yurdun dört bir yanından gönderdiği yardımlarla yeniden yeşerdi.
Yardımlaşma ve dayanışma duygularının pekiştiği depremde, o dönemde Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere tüm bakanlar, siyasi parti başkanları ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri kente gelerek, vatandaşların acılarına ortak oldu.
Ülke genelinde Van'daki depremzedelerin yaralarının sarılması için devletin ve sivil toplum kuruluşlarının yardımlarının yanı sıra başlatılan yardım kampanyalarında kimi evindeki battaniyesini kimi tandırda pişirdiği ekmeğini Vanlılara gönderdi.
Artçı sarsıntılar nedeniyle evlerine giremeyenlerin barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla ilk etapta gönderilen 75 bin çadır vatandaşlara dağıtıldı. Daha sonra kente getirilen 29 bin 500 konteynerle kurulan 35 konteyner kentte geçici barınma ortamı oluşturuldu, bir ayda depremzedeler için inşa edilecek konutların temeli atıldı.
Depremin üzerinden geçen 11 yıllık süreçte merkez Edremit, İpekyolu, Tuşba ilçeleri ile Erciş'te 17 bin 489 konut TOKİ tarafından yapılarak bir yıl içinde depremzedelere teslim edildi. Büyükşehir Yasası ile mahalle statüsüne geçen köylerde de 8 bin 500 bireysel konut tamamlanarak hak sahiplerinin hizmetine sunuldu.
"Hep beraber bu yükü omuzladık"
Depremde İzmir'den Van'a gelerek arama kurtarma çalışmalarına katılan, şimdi de Van İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü görevini yürüten Ali İhsan Körpeş, 11 yıl önce ülkedeki en büyük afetlerden birinin yaşandığını söyledi.
Depremin ülkede üzüntüye neden olduğunu belirten Körpeş, "Depremin ilk dakikalarından itibaren devletimiz vatandaşların yanında oldu. Gerçekten başarılması zor bir işi sadece bir yılda başardı. Toplamda 17 bin 489 çok katlı ve bağımsız yapı, 8 bin 500 evini yapana yardım dediğimiz bireysel konut, 4 bin 300 ahır, 190 iş yeri, 30 okul, 20 cami kısa sürede yapıldı. Vatandaşlarımız kalıcı konutlara bir sene içinde yerleştirilerek dünyada benzerine az rastlanır bir iyileştirme süreci tamamlandı." dedi.
Körpeş, depremin yarattığı tahribatın kısa sürede giderildiğini anlatarak, şöyle devam etti:
"Depremde İzmir'de görev yapıyordum. Arama ve kurtarma ekibimizle bölgeye intikal ettik. Buradaki arama ve kurtarma faaliyetlerine katıldık. Van depreminde tüm dünyaya örnek olacak bir müdahale süreci yaşandı. Tüm illerden yardımlar geldi. İnsanlar gönüllü olarak arama kurtarma çalışmalarına katıldı. Hep beraber bu yükü omuzladık. Hepimiz elimizi taşın altına koyduk. Ülkenin dört bir yanından Van'a gelenler, kötü zamanlarında buradaki hemşerilerimize destek oldu. Herkes Van için tek yürek oldu. Büyük bir dayanışma örneği sergilendi."
Ülkenin deprem kuşağında yer alması nedeniyle deprem ve diğer afetlere karşı hazırlıklı olunması gerektiğini vurgulayan Körpeş, "Sadece deprem değil diğer afetler açısından da tehlikeli bir bölgede ikamet ediyoruz. Biz de artık müdahale süresince çok iyiyiz. AFAD ekiplerimiz hem ülkemizde hem dünyada çok başarılı işlere imza atıyor. Ülkemizde afetlerden önce risk azaltma planlarıyla vatandaşlarımızın çok daha az zararla süreci atlatmalarını hedefliyoruz. AFAD olarak sürekli kendimizi güncelliyoruz." ifadelerini kullandı.