Afyonkarahisar'da üniversite-sanayi iş birliğiyle üretilen bor katkılı vitamin ve mineral tabletler, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda yavru ölümlerinin azaltmasının yanı sıra gebelik oranlarında da artış sağladı.
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Kabu, doktora teziyle başladığı bor madeninin insan ve hayvan sağlığı açısından kullanılmasına yönelik bilimsel çalışmalarını 12 yıldır sürdürüyor.
Kabu, AA muhabirine, 2019'da Zafer Teknopark'ta bir AR-GE firmasıyla büyükbaş ve küçükbaş hayvan sağlığında kullanılması amacıyla yavaş salınım teknolojisiyle bor ilaveli vitamin ve mineral tabletler üretmeyi başardıklarını söyledi.
"Borlus" ve "Efbor" isimli bor katkılı 8 vitamin ve mineral tabletin, büyükbaş ve küçükbaş hayvanların sağlıklı gelişimlerinin yanı sıra et ve süt verimlerinde artış, yavru kaybında ise azalma sağladığını dile getiren Kabu, güçlenen bağışıklık sistemleriyle hayvanların, koronavirüs ile çeşitli hastalıklara karşı direnç de kazandığını aktardı.
Kabu, 18 aylık süreçte tabletlerin hayvan sağlığında fizyolojik ve metabolizma etkinliğini ortaya koyan çalışmaların tamamlandığını ve patent aşamasında olduklarını söyledi.
Bor katkılı vitamin ve mineral tabletlerin halihazırda hayvan sağlığında kullanılmaya başlandığını dile getiren Kabu, "Türkiye'deki büyükbaş hayvanlarda yüzde 15 civarında (750 bin) buzağı ölümleri yaşanıyor. Bu sayıları aşağı seviyelere indirebilmek adına çok sayıda çalışma yapılıyor." dedi.
Kabu, yeni doğan buzağılarda yaptıkları AR-GE çalışmalarında bağışıklık sistemi üzerinde tabletlerin olumlu katkılarını gördüklerini belirterek, şöyle konuştu:
"Buzağılardaki 750 bin kayıp içerisinde de hastalıkların yüzde 60-70'ini, koronavirüsün sebep olduğu ishal oluşturuyor. Bu ishal hastalıklarına karşı da biz borun etkinliğini çalıştık. Ankara, İzmir, İstanbul, Nevşehir, Afyonkarahisar,
Konya, Aksaray ve Hatay'daki 52 veteriner hekimle çalışma yürüttük. Özellikle koronavirüs ishallerinde çok güzel başarı sağladık. Saha çalışmalarında 500'e yakın buzağı ishalinde yüzde 90-95 arasında veteriner hekimlerden olumlu geri dönüşler aldık. Virüs olması nedeniyle antibiyotiklerin hayvan sağlığında hiçbir etkisi yoktur ama bor tabletlerinin kullanıldığı destekleyici tedavilerde virüsün kendi iç yapısında değişimler gösterdiğini de tespit ettik. Bu anlamda laboratuvar çalışmalarımıza devam ediyoruz."
"Gebelik ve ikizlik oranlarında büyük oranda artış sağlandı"
Kabu, büyükbaş hayvanlarda kullandıkları bor katkılı farklı vitamin tabletlerinin, besi ve süt sığırcılığında verim artışı sağladığını anlattı.
Türkiye'de küçükbaş hayvanların yeteri kadar vitamin ve mineral alamadığına dikkat çeken Kabu, "Küçükbaş hayvanlarda yavaş salınım teknolojisiyle bir defa kullanılan bor katkılı tabletler vitamin ve mineral noksanlığa bağlı hastalıkların çoğunu engelledi. Hayvanların yünlerinde görülen dökülmeleri bile önledi. Gebelik ve ikizlik oranlarında büyük oranda artış sağlandı. Bununla ilgili kapalı sistem koyunculukta uyguladığımız verilerimiz elimizde mevcut." diye konuştu.
"Bu çalışmalarımızın devam edebilmesi için desteğe ihtiyacımız var"
Kabu, ürünlerin yetiştiricilerin hizmetine sunulduğuna işaret ederek, kedi, köpeklere ilişkin de bor katkılı vitamin ve mineral tablet çalışmaları yaptıklarını hatırlattı.
Bu can dostlar için de AR-GE çalışmaları planladıklarını ifade eden Kabu, şunları kaydetti: "Bu çalışmalarımızın devam edebilmesi için desteğe ihtiyacımız var. Bazı partnerlerimizle görüşmelerimiz sürüyor. Bor ilaveli vitamin ve minarel tablet haline dönüştürmek adına bir sürece ihtiyacımız var. Bununla ilgili de yakın zamanda olumlu gelişmeler olacağına inanıyoruz. Ayrıca borun kanser hastalığı tedavisinde de kullanılması noktasında TÜBİTAK'tan destek aldık. Bunun birinci yılını tamamlamak üzereyiz. Bu süreci 2022'nin sonunda sonuçlarıyla birlikte Türkiye ile paylaşacağız. İnşallah, borun, kansere karşı da olumlu bir etken olmasını bekliyoruz."