ANKARA (AA) - Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından, Türkiye'deki 193 üniversitenin, 2020 verileri doğrultusunda değerlendirildiği "Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu 2021" yayımlandı.
YÖK'ten yapılan açıklamaya göre, 2019-2020 eğitim öğretim yılında aktif olarak faaliyette bulunan 193 üniversitenin "Eğitim ve Öğretim", "Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın", "Uluslararasılaşma", "Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk" kategorilerindeki verilerinin analiz edildiği rapor, 4 ana kategori ve 45 alt gösterge doğrultusunda hazırlandı.
Raporun, üniversitelere ilişkin geniş değerlendirme fırsatı sunacağı, yükseköğretim sisteminin iyileştirilmesine yönelik ne tür müdahalelerde bulunulabileceği ve hangi alanlarda araştırmalar yapılabileceğine ilişkin ipuçları vereceği değerlendiriliyor.
Ayrıca gelecek yıllarda da düzenli olarak yayımlanması planlanan raporların, yükseköğretim yöneticilerine alanlarıyla ilgili kanıt temelli politika geliştirmeleri hususunda ve yükseköğretim sistemine şeffaflık ve hesap verebilirlik kapsamında önemli katkılar sunması bekleniyor.
Rapora göre, Kovid-19 salgınının etkisiyle verilerde bir önceki yıla göre cüzi düşüşler olsa da yaklaşık 1,5 yıl boyunca üniversitelerde ara verilen yüz yüze eğitime, programların büyük kısmında yeniden başlanmasıyla 2021 yılı verilerinde önemli artışlar olacağı öngörülüyor.
- Üniversitelerin merkezi sınavlardaki başarısı
Raporun, yükseköğretim mezunlarına yönelik yapılan KPSS ve ALES gibi sınavlarda üniversitelerin başarısına ilişkin bölümünde, 2020'de yapılan Kamu Personel Seçme Sınavlarında (KPSS) 103 üniversitenin 584 programının ilk yüzde 5'lik dilime girdiği aktarıldı. 2020'de yapılan Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavlarında (ALES) ise 95 üniversitenin 490 programı ilk yüzde 5'lik dilimde yer aldı.
Üniversiteler, öğrencilerinin toplumsal yaşama uyumlarını sağlamak ve mezuniyet sonrası istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla sosyal veya endüstriyel projelere aktif katılımlarını destekliyor. Bu kapsamda 2020'de öğrenciler tarafından 157 üniversitede 8 bin 674 sosyal sorumluluk ve 122 üniversitede 5 bin 689 endüstriyel proje yürütüldü.
- 193 üniversitenin yayını hakemli dergilerde yer buldu
Değerlendirmeye alınan 193 üniversitenin tamamının en az bir kurum adresli yayını, 2020'de ulusal hakemli dergilerde yer aldı.
Aynı yıl SCI, SSCI ve AHCI endeksli dergilerde (ESCI dahil) kurum adresli yayını yayımlanan üniversite sayısı ise 191 oldu. 2016-2020 yılları arasında yayımlanmış yayınlar dikkate alındığında 2020'de 185 üniversitenin toplam 25 bin 627 kurum adresli yayını, en yüksek yüzde 10'luk dilimde yerini aldı.
Ayrıca 2020'de 149 üniversite, 1887 patent faydalı model veya tasarım başvurusunda bulundu, 104 üniversitenin 651 başvurusu olumlu sonuçlandı.
Öğrenci başına yapılan cari harcama miktarı ortalaması da 2020'de 15 bin 825 lira olarak açıklandı. Bu miktara bina yapımı ve onarımı, makine ve teçhizat alımı ile benzeri yatırım harcamaları dahil edilmedi.
- Ar-Ge harcamaları
Öte yandan, 2020'de 173 üniversitede ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca desteklenen 9 bin 15 Ar-Ge projesi yürütüldü. Desteklenen Ar-Ge projesi 100 ve üzeri olan üniversite sayısı ise 23 oldu.
2020'de 111 üniversite, Ar-Ge, verimlilik artırma, ürün geliştirme, inovasyon ve benzeri kapsamda endüstri ile ortak 6 bin 218 proje yürüttü. Söz konusu projelerin toplam bütçesi yaklaşık 1,84 milyar lira oldu.
2020 mali yılında 186 üniversite, bütçelerinin ortalama yüzde 3,36'sını Ar-Ge kapsamında harcadıklarını beyan etti. Bütçesinin yüzde 10 ve daha fazlasını Ar-Ge kapsamında harcadığını beyan eden üniversite sayısı ise 21 olarak açıklandı.
- 281 bin 992 sertifika verildi
148 üniversitede 2020'de 3 bin 424 sosyal sorumluluk projesi yürütüldü. Dezavantajlı gruplara yönelik sosyal uyum ve kapsayıcılığa ilişkin ise 152 üniversitede 4 bin 749 faaliyet düzenlendi. 2020'de 170 üniversite, sürekli eğitim merkezleri ve dil merkezleri aracılığıyla 281 bin 992 sertifika verdi. Bu kapsamda 2 bin 500 ve üzeri sertifika veren üniversite sayısı 35 olarak kayıtlara geçti.