TBMM (AA) - TBMM Genel Kurulunda, 2020 Yılı Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) Raporu Hakkında Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu görüşüldü.
İYİ Parti Mersin Milletvekili Behiç Çelik, KDK'nin, kamu kurum ve kuruluşlarıyla sorun yaşayan vatandaşların sıkıntılarını çözmek için önemli bir konuma sahip olsa da zaman zaman bağımsız karar almakta zorlandığı savundu.
KDK'nin tavsiye kararlarının, idarelerce 2020 yılı itibarıyla yüzde 76,5 düzeyinde olumlu bulunarak gereğinin yerine getirilmesinin sevindirici olduğunu dile getiren Çelik, Kurumun genellikle iyi yönetim ilkelerine uymada idarenin gerekli bir vasıtası olduğunu belirtti.
KDK organlarının seçiminin, kurumun bağımsız karakteriyle mütenasip görünmediğini ifade eden Çelik, "Yeni bir adil seçim sisteminin benimsenmesi ombudsmanlık kurumuna uygun düşecektir. İYİ Parti olarak KDK'nin, her türlü etkiden uzak, bütünüyle adalete, hukuka mahsus, mevzuatına ve genel ahlaka uygun faaliyette bulunmasından yanayız." diye konuştu.
İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş da hiçbir organ, makam, merci veya kişinin, kamu denetçilerine görevleriyle ilgili emir ve talimat veremeyeceğini, tavsiye ile telkinde bulunamayacağını söyledi.
Bazı kurumların KDK'nin kararlarını tanımadığının görüldüğünü belirten Yokuş, "KDK'nin tavsiye kararları, idarenin isterse uyacağı, isterse uymayacağı kararlar niteliğinde değildir, bunlar yapılamayacak, uygulanamayacak tavsiyeler de değildir. Bu kurumların keyfiyetini kabul etmemiz mümkün değil." dedi.
- "Koronavirüs sürecinde KDK'ye başvurularda ciddi artış yaşandı"
MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Taytak, koronavirüs salgınının ortaya çıkmasıyla KDK'ye başvurularda ciddi bir artışın meydana geldiğini dile getirdi.
KDK'ye gelen şikayet başvurusunun 20 bin 968 iken bu rakamın 2020'de 90 bin 209 olduğunu anımsatan Taytak, şikayet başvurusunda geçen yıla göre yüzde 330,22'lik artış yaşandığını belirtti.
"KDK, gelen şikayetlerin mümkün olduğunca hızlı ve etkin şekilde sonuçlandırılmasını sağlayarak adalete hızlı erişim sağladı" diyen Taytak, mahkemelerin iş yükünün azaltıldığını, karar ve faaliyetler sonucunda ise yüz binlerce davanın açılmasının önüne geçildiğini kaydetti.
- "Bunlar denizde bir damla"
HDP Mersin Milletvekili Fatma Kurtulan, KDK'nin, tek bir yurttaşın bile bir sorununu çözebiliyorsa bunun anlamlı olduğunu dile getirerek, "Çoklu demokrasinin felç olduğu, adaletin artık neredeyse hiçbir yerde kırıntısının bile kalmadığı bir ortamda ne yazık ki bunlar denizde yalnızca bir damla." ifadesini kullandı.
HDP Şırnak Milletvekili Hüseyin Kaçmaz, KDK'nin katılımcı, şeffaf, tarafsız ve düzenleyici bir tutum almasının bütün yurttaşlar ile kurumlar için önemli olduğunu vurguladı. Kaçmaz, "KDK'nin, Anayasa'nın esnetilebilir, delinebilir bir forma kavuşturulduğu bu dönemde üzerine düşeni yapmasının toplumsal açıdan büyük değişimler sağlayacağı, daha demokratik ve eşit bir toplum tahayyülüne ulaşmanın mümkün olabileceği umudunu diri tutmak isteriz." dedi.
- "Bütün kurumlar gibi KDK'nin gücü de zayıflatıldı"
CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi, bütün kurumlar gibi KDK'nin gücünün zayıflatıldığını öne sürdü. KDK'nin, tam bağımsız olması gerektiğine değinen Hakverdi, gelinen noktada ne kadar haklı olduklarının anlaşıldığını söyledi.
KDK'nin, devlet sırlarını dahi isteyebildiğini, verilmemesi durumunda yerinde inceleme yapabildiğini belirten Hakverdi, şunları kaydetti:
"Başdenetçi Şeref Malkoç ve denetçileri bizzat siyasetin göbeğinden, yalnızca AK Parti'den çıkmışlar. Şahıslara hiçbir sözüm yoktur. Siyasetin bu kadar göbeğinden gelmiş insanlar, bağımsız ve tarafsız, devletin, Anayasa'nın böyle sayılı kurumlarından birinin başında duruyorlar. Arkadaşlar 'akbudsman' diyor. İyi insan olabilirler ama şu konumda adaletli olmak bambaşka bir şey. Eleştirilerimizin amacı, kişileri hedef almak değil ama biz kurumun daha güçlü, bağımsız ve etkin olması için başından beri haklı şerhlerimizi düşmüşüz. Halen bu şerhlerimizin arkasındayız ve KDK'yi destekliyoruz."
- "Yaptıkları işi siyasi bir davranış gibi göstermek doğru değil"
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, 2020'de KDK'ye gelen şikayet başvurularının neredeyse tamamının sonuçlandırıldığını belirtti.
Asıl irdelenmesi gerekenin, KDK'nin hangi usul ve esaslar çerçevesinde karar verdiği olduğunu vurgulayan Elitaş, şunları söyledi:
"KDK, aldığı kararlarda hakkaniyetli davranmış mı, kişi haklarını gözetmiş mi, kamu vicdanını yaralamış mı? Bunu değerlendirmemiz gerekiyor. Ama Sayın Başkan Şeref Malkoç'un, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı olması veya bir siyasi partide milletvekilliği yapması, Fatma Benli'nin, AK Parti Grubu'nda daha önceki dönemde milletvekili olarak görev yapması... O arkadaşımızın aldığı kararları incelemek gerekir. Onları seçen kim? TBMM müşterek komisyonu ve TBMM Genel Kurulu. Burada 'O milletvekillerini niye seçtiniz, bunları niye seçmediniz? Daha az AK Parti'li yok muydu?' diye ifade etmek, sistemin ve kanunun ruhuna, anlayışına, içeriğine aykırı bir davranıştır. Bu arkadaşlarımızı kimliklerinden dolayı töhmet altında bırakarak, yaptıkları işi siyasi bir davranış gibi göstermek doğru değil."
KDK 2020 Raporu'nun görüşülmesinden sonra Meclis Başkanvekili Celal Adan, alınan karar gereği 2 Kasım Salı günü saat 15.00'te toplanmak üzere birleşimi kapattı.