MELBOURNE (AA) - Solomon Adaları Başbakanı Manasseh Sogavare Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD'den aksi yönde gelen tepkilere rağmen Çin'le imzaladıkları güvenlik anlaşmasının bölgesel barışa zarar vermeyeceğini söyledi.
Solomon Adaları Parlamentosunda konuşan Başbakan Sogavare, Çin ile imzaladığı güvenlik iş birliği anlaşmasının bölgesel güvenliği baltalayacağı yönünde ülke içinden ve dışından gelen eleştirilere cevap verdi.
Çin ile tartışmalı güvenlik anlaşmasını imzaladığını doğrulayan Sogavare, bu anlaşmanın bölgesel güvenliği zayıflatmayacağından ve baltalamayacağından emin olduğunu dile getirdi.
Sogavare, anlaşmaya imza atmaktaki amacının; devletinin güvenlik bağlarını çeşitlendirmek, halkının "yaşam kalitesini iyileştirmek" ve "ülkenin karşı karşıya olduğu yumuşak ve sert güvenlik tehditlerine karşı tedbir amaçlı" olduğunu vurguladı.
Anlaşmanın Pasifik'teki barışı tehdit edeceği yönündeki tepkilere de cevap veren Sogavare, "Bütün komşularımızdan, dostlarımızdan ve ortaklarımızdan, kararın bölgemizin barış ve uyumunu olumsuz etkilemeyeceği veya baltalayamayacağı güvencesiyle Solomon Adaları'nın egemenlik haklarına saygı duymalarını istiyorum." dedi.
- Anlaşma metninin halka açılması istendi
Başbakan'ın açıklamalarına cevap veren muhalefet lideri Matthew Wale, Sogavare'yi imzalanan anlaşmadaki gizli kısımlar olduğu iddialarını sona erdirmek için Pekin yönetimiyle imzalanan anlaşma metnini halka açmasını istedi.
Solomon Adaları Parlamenter ve Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Peter Kenilorea, dün yaptığı açıklamada, anlaşmanın şeffaf ve halka açık olması gerektiğini belirtmişti.
- Başbakan Ardern: "Bu anlaşmaya gerek görmüyoruz"
İki ülke arasındaki anlaşmanın imzalanmasının kesinlik kazanmasının ardından daha önceki endişelerini tekrarlayan Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, şunları kaydetti:
"Bu anlaşmaya gerek görmüyoruz. Pasifik'in askerileştirilmesi konusunda endişeliyiz ve Solomon Adaları'nın güvenlikleriyle ilgili herhangi bir endişeleri varsa bunu Pasifik'te çözmeleri için çağrı yapmaya devam ediyoruz."
- Avustralya Savunma Bakanı, Çin'in Pasifik'teki varlığını genişletecek
Avustralya Savunma Bakanı Peter Dutton, ülke olarak gösterdikleri tepkilere rağmen Pekin yönetiminin Solomon Adaları ile güvenlik anlaşması imzalamasının ardından bölgedeki varlığını genişletmek için fırsatı kaçırmayacağını söyledi.
Sky News'e açıklamada bulunan Dutton, "Bu anlaşmayı imzaladıklarına göre Çinlilerin ellerinden gelen her şeyi yapmalarını bekleyebilirsiniz." dedi.
Çin ve ABD başkanları arasında 2015'te yapılan ve Şi Cinping'in yönetiminin Güney Çin Denizi'nde askeri üsler inşa etmeyeceğine dair güvence verdiğini belirten Dutton, ‘‘Başkan Xi, (eski ABD Başkanı) Barack Obama'nın gözünün içine baktı ve Güney Çin Denizi'ndeki oluşturulan 20 adanın askerileştirilmeyeceğini söyledi. Bugün askerileştirildiler." ifadelerini kullandı.
- İki ülkenin anlaşmasına Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD tepki göstermişti
İki ülke arasında imzalanacağı açıklanan yeni güvenlik anlaşmasının taslağı olduğu iddia edilen belgenin, 24 Mart'ta kamuoyuna yansımasının ardından Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD anlaşmanın imzalanmaması için hareket geçmişti.
Solomon Adaları ve Pekin yönetimine, anlaşma konusunda endişeli olduklarını aktaran bu üç ülke, Başbakan Manasseh Sogavare'den anlaşmayı imzalamamasını istemişti.
Anlaşmanın taslak metni olduğu ileri sürülen belgeden yola çıkan Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD, Pekin'in savaş gemilerinin limanları kullanacağını ve adalarda donanma üssü kuracağını iddia ediyor.
Başbakan Sogavare, Çin ile imzalamaya hazırlandıkları yeni güvenlik anlaşmasının, "Çin veya hiçbir devletin ülkede askeri bir üs kurmasına imkan sağlamadığını" açıklamasına rağmen Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD anlaşmanın Pasifik'teki güvenliğe zarar vereceğini savunuyor.
Çin'in Solomon Adaları ile askeri iş birliğini de içeren güvenlik anlaşması imzalamasının ABD, İngiltere ve Avustralya arasında nükleer denizaltı teknolojisinin paylaşılmasını öngören AUKUS anlaşmasına karşı bölgede zemin kazanma çalışması olarak değerlendiriliyor.