Konya’nın Ilgın ilçesinde 1576 yılında Lala Mustafa Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan Lala Mustafa Paşa Külliyesi, günümüzde alışveriş merkezi gibi hizmet vermeye devam ediyor. Bünyesinde 2 arasta, 2 han, aşevi, sıbyan okulu, cami ve kütüphanesi bulunan külliyedeki esnaflar, tarih kokan mekanda işlerini sürdürüyor.
Lala Mustafa Paşa tarafından 1576 yılında Mimar Sinan'a yaptırılan Lala Mustafa Paşa Külliyesi, İstanbul-Mekke güzergahında, Eskişehir-Konya arasında önemli bir menzil konumunda yer alıyor. Yapımında ticari yapılar ön plana çıkartılan külliye, Osmanlı Devleti döneminde bölgenin ticari merkezi olarak görülüyor.
Birbirine bitişik iki büyük han, açık ve kapalı bölümlerden oluşan külliye, Mimar Sinan tarafından 1576 yılında yapıldı. 445 yıla rağmen hiç hasar almayan külliye, 2012 yılında restorasyon çalışması yapılarak vatandaşların hizmetine sunuldu. Külliye içerisinde kafe, kuyumcu, oyuncakçı, hazır giyim gibi çeşitli alanlardan esnaflar bulunuyor.
“Lala Mustafa Paşa Külliyesi bir Mimar Sinan şaheseri olarak burada kurulmuştur”
Lala Mustafa Paşa Menzil Külliyesi ile ilgili bilgi veren Ilgın Belediye Başkanı Yalçın Ertaş, külliyenin ilerleyen dönemde yapılacak çalışmalarla daha çok hizmet vereceğini ifade ederek, "Ilgın, İç Anadolu Bölgesinin tarih ve ticaret yolları üzerine kurulmuş çok farklı medeniyetlerin, tarihi eserlerin, termal kaynakların ve güzel kültürlerin buluştuğu bir şehrimizdir.
Ilgın antik dönemde Tyriaeum diye anılmış, Selçuklu döneminde yerin altından çıkan sudan dolayı Ab-ı Germ (Kaplıca) denilmiştir. Osmanlı Devleti döneminde ise İstanbul’dan Mekke’ye bağlanan yol üzerinde Lala Mustafa Paşa Külliyesi bir Mimar Sinan şaheseri olarak burada kurulmuştur. Zamanın hacıları, yolda kalanlar ve seferlerine çıkmış olanlar Ilgın'da bir menzil külliyesi olarak burada konaklamışlar ve burada zamanlarını geçirmişlerdir” dedi.
1576 yılında yapımına başlanan külliyenin 1584’de tamamlandığını aktaran Başkan Ertaş, "Mimar Sinan'ın Eskişehir’den başlayıp Konya’ya kadar devam eden bir yerde eseri mevcut değildir. Sadece Ilgın’da mevcuttur. Lala Mustafa Paşa Külliyesi 2 açık ve kapalı arastadan, sıbyan okulundan, kütüphanesinden, aşevinden ve ibadethanesinden mevcut bir menzil külliyesidir.
2012 yılında Vakıflar Müdürlüğü tarafından restore edildi" ifadelerini kullandı. Ertaş, belediye olarak külliyede bulunan hanın birisini 1 milyon 200 bin liralık bir yatırımla konferans salonu ve kütüphane aynı zamanda okuma salonu olarak tefriş ederek burayı gençlere mekan haline getirmeyi hedeflediklerini, burayı modern bir AVM’ye dönüştürmeye çalıştıklarını kaydetti.
Külliye içerisinde 10 yıldır kafe işletmeciliği yapan Fatih Turgut da, 450 yıllık bir eser olduğu için burada mümkün olduğunca tarihi gözeterek işlerini yapmaya çalıştıklarını söyledi.
Yıllardır külliye çarşısında esnaf olan Osman Ergin, “Kuyumcularımız, oyuncakçılarımız, kunduracılarımız ve çay ocağı gibi bir çok işletmemiz var. Böyle tarih kokan bir ortamda yıllardır ekmeğimiz için çalışıyoruz” dedi.