TBMM (AA) - TBMM Depreme Karşı Alınabilecek Önlemleri Araştırma Komisyonu, geçmişte büyük depremlerin yaşandığı Sakarya, Kocaeli ve Van büyükşehir belediyelerinin, depremle mücadele çalışmaları ve çözüm önerilerini dinledi.
Komisyon, AK Parti Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu başkanlığında toplandı.
Toplantı öncesinde komisyonun faaliyetleri konusunda bilgi veren Uncuoğlu, bugüne kadar gerçekleştirdikleri 15 toplantıda 120 saat çalışma yürüttüklerini söyledi.
Komisyonda, 90'ı aşkın kurum, akademisyen ve STK temsilcisini dinlediklerini aktaran Uncuoğlu, komisyona 45 rapor ve belge, 2 önerge sunulduğunu dile getirdi.
Uncuoğlu, 14 uzmanın görevlendirildiği komisyonda, rapor yazımı hazırlıklarının sürdüğünü, komisyon üyelerinin, yerinde inceleme çalışmaları kapsamında gelecek haftadan sonra İzmir ve Elazığ'a gideceğini bildirdi.
- İlköğretim öğrencileri için "afet farkındalığı dersi" önerisi
Daha sonra Sakarya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ali Oktar, "Afete Hazır Sakarya" başlıklı sunum yaptı.
Oktar, 20 Haziran 1943 Hendek, 22 Temmuz 1967 Mudurnu, 17 Ağustos 1999 Marmara depremlerinin, Sakarya'da ağır can ve mal kaybına neden olduğunu hatırlattı.
Şehirde, kentsel dönüşümde birinci öncelikli olarak tanımlanan il merkezinde yaklaşık 70 bin yapının bulunduğuna dikkati çeken Oktar, Sakarya'da 17 Ağustos 1999 depreminden sonra deprem odaklı imar plan revizyonlarının yapıldığını, il merkezinde 5 kat olan imar izninin, 2000'de imar planı revizyonları ile 2-3 kata düşürülerek, depreme karşı etkili bir önlem alındığını dile getirdi. Oktar, bugün de alüvyonal düzlüklerde imar planlarında, 2-3 katlı yapılaşma ilkesinin devam ettiğini belirtti.
Çözüm önerilerini sıralayan Oktar, şehir merkezinde kamuya ait askeri, endüstriyel gibi alanların, rezerv alan olarak kullanılmasının kolaylaştırılmasını istedi.
Oktar, "Referans bir tarih belirlenerek, bu tarih öncesinde inşa edilen tüm yapılara, süre verilmesi ve bina performans analizlerinin maliklerce yaptırılması zorunlu tutulmalı. Afet farkındalığının toplumda yaygınlaştırılması için okullarda ilköğretim müfredatına zorunlu ders olarak konulması gerekiyor." diye konuştu.
- Kocaeli'ye Deprem Erken Uyarı Sistemi
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Gökmen Mengüç, "Güvenli Şehir Kocaeli" başlıklı sunumunda, Kocaeli Afet Zararlarının Azaltılmasında Akıllı Şehir Uygulaması Projesi'ni anlattı.
Proje kapsamında Afet ve Acil Müdahale Sistemi'nin kurulacağını, Deprem Erken Uyarı Sistemi'nin alt yapısının oluşturulacağını söyleyen Mengüç, şehrin, bina risk incelemesinin yapılacağını, altyapı tesislerinin inceleneceğini, afetlerin, tüm boyutlarıyla araştırılacağını ifade etti. Mengüç, Kocaeli ve çevresi için deprem tehlike analizi çalışmasının tamamlandığını bildirdi.
Belediye sınırları içinde Marmara Depremi'nden sonra, TOKİ tarafından 10 bin 454, Kent Konut İnşaat Sanayi Ticaret AŞ tarafından 9 bin 753 olmak üzere toplam 20 bin 254 konut yapıldığını aktaran Mengüç, tamamlanan projelerin görsellerini milletvekilleriyle paylaştı.
Kocaeli Kentsel Dönüşüm Master Planı'nın oluşturulduğuna değinen Mengüç, master planın hazırlanması aşamasında birçok kriterin kullanıldığını ve detaylı analizlerin yapıldığını vurguladı.
Önerilerini anlatan Mengüç, "Tüm iller için yerel zemin haritaları hazırlanarak yerel ölçekte zemin ve deprem riski tanımlanmalı. Etkin zemin ve bina denetimi için yapı denetim firması ortakları içinde jeofizik ve jeoloji mühendislerinin yer almasını zorunlu hale getirecek bir düzenleme yapılmalı. Zemin etütlerinin arazide denetlenmesi sağlanmalı." diye konuştu.
- "Üç ilçeyi pilot bölge seçerek imar planlarını revize ettik"
Van Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mucip Tapan, kentte deprem sonucunda ortaya çıkan konut ihtiyacının karşılanması için çok hızlı tedbirler alınarak daha sağlam zeminlerde yapılaşmaya gidildiğini, Edremit bölgesinin bu kapsamda seçilen en önemli yerlerden olduğunu belirtti.
Edremit, Tuşpa ve İpekyolu'nda sağlam zemin üzerine 17 bin konut inşa edildiğini anlatan Tapan, kentsel dönüşüm strateji planı çalışmalarının sürdüğünü, bu kapsamda deprem riski yüksek olan söz konusu üç ilçeyi pilot bölge seçtiklerini ve imar planlarını revize ettiklerini ifade etti.
Tapan, yerinde dönüşümle kentin yapı stoğunu depreme dayanıklı, kenti de yaşanabilir şehir yapma hedefleri olduğunu ifade etti.
Bazı önerilerde bulunan Tapan, şöyle konuştu:
"Deprem riskinin azaltılması konusundaki çalışmaları yaparken işin hep mühendislik kısmını düşünüyoruz. Bunun sosyolojik, psikolojik çalışmalarının da yapılması lazım. Kentsel dönüşümü ya da deprem riskini azaltmaya çalışırken insan faktörünü göz ardı edemeyiz. Deprem risklerinin azaltılması çalışmaları yalnızca yerel yönetimlere bırakılmamalı, bu konuda kanuni düzenleme de çıkarılmalı. Bu düzenleme, pratikteki gerçekler göz önüne alınarak yapılmalı."
- "Otopark Yönetmeliği'nin 31 Mart'ta yürürlüğe girmesini istiyoruz"
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürü Murat Oral, imar mevzuatı kapsamında deprem ve yapı güvenliğine ilişkin yürütülen işlemler, Genel Müdür Yardımcısı Atila Erenler ise müteahhitlik yetki belge numarası uygulaması konusunda birer sunum yaptı.
Komisyon Başkanı Uncuoğlu'nun, Otopark Yönetmeliği'ne yürürlük tarihine ilişkin sorusunu yanıtlayan Oral, Otopark Yönetmeliği'nin, çok geniş katılımlı bir çalışmayla 2018'de hazırlandığını hatırlattı.
Yönetmelik için 6 ay kadar geçiş süresi tanıdıklarını anımsatan Oral, "Bize, '6 aylık geçiş sürecini erkene alın.' dediler ve yönetmeliğin yürürlük tarihini 3 ay öne aldık. Çağın tüm teknolojik gelişmeler içeren, 1984 tarihli eski yönetmelik yerine 2018 tarihli, çok değişik alternatifler getiren bir yönetmelik." dedi.
Gözlemlerine dayanarak, yönetmeliğin en zorlayıcı kısmının, "Her daire için bir otopark zorunluluğu" hükmü olduğunu belirten Oral, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu, piyasayı hakikaten çok zorladı. Sektörde, bu alanda yıllardır çalışan biri olarak bunu şöyle düşünüyorum; nasıl mutfağı, salonu veya yatak odası olmadan bir konut yapılamıyorsa, her evde 2-3 arabanın olmaya başladığı günümüzde otopark olmayan bir evin de olmaması düşüncesinden hareketle asgari de olsa bir otopark yeri zorunluluğu getirmiştik. Bu otoparkın, su basmanının altındaki katlarda yapılması halinde tamamen emsal harici olma fikrini dahi getirmiştik. Üstelik bu hüküm, 'ihtiyacın üzerinde iki katına kadar' şeklindeydi. Bu 'iki katı' kısmını Yargıtay maalesef iptal etti."
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Otopark Yönetmeliği'nin yürürlük tarihinin daha fazla uzamaması düşüncesinde olduğunu bildiren Oral, "Otopark Yönetmeliği'nin değişiklik taslağını 25 Şubat'ta sektörün tüm taraflarıyla müzakere edeceğiz. 15 gün önce bakanlıklara ve ilgili tüm taraflara görüşe gönderdik. Yönetmeliğin, 8-10 maddelik bir revizyonla 31 Mart itibarıyla yürürlüğe girmesi taraftarıyız." diye konuştu.
Oral, "İstanbul ve İzmir gibi bazı şehirlerde, çok küçük parseller olabileceğini, örneğin 80 metrekarenin altındaki zorunlulukları her daire için değil de iki daire için bir otopark şeklinde" düzenleyeceklerini bildirdi.
"Parselinde karşılanamayan otoparklar için idaresine otopark bedeli yükümlülüğü" olduğunu hatırlatan Oral, "Bu bedelin yüzde 25'i ruhsat aşamasında, kalanı otopark tamamlanıncaya kadar şeklinde düzenlenerek, Otopark Yönetmeliği'nin birtakım kolaylaştırıcı hükümlerle artık yürürlüğe girmesini istiyoruz." diye konuştu.
Otopark Yönetmeliği'nin yayınlanmasının üzerinden 3 yıl geçtiğini hatırlatan Oral, "Şöyle kabaca bir hesap yaptım. 3 yılda 1,5 milyon konut otoparksız olarak yapıldı. Şöyle düzelteyim, yönetmelik yürürlüğe girseydi; 1,5 milyon konut, her daireye bir otopark şeklinde yapılması gerekirken, şu anda mülga yönetmeliklerle gittiğimiz için 3 daireye bir otopark yapıldı. Son 3 yılda 1 milyon tane otoparkı eksik olan konut, stoğa girdi. Araç sayısının katlanarak arttığı dönemde otopark sayımızın artmaması bence otopark sorununu daha da içinden çıkılamaz hale getirecektir. Yeni Otopark Yönetmeliğimizin bir an evvel, artık uzatmalara mahal vermeden yürürlüğe girmesini hedefliyoruz." sözlerine yer verdi.