İSTANBUL (AA) - Küresel piyasalarda, Rusya'nın Ukrayna işgalini resmen başlatmasının ardından negatif bir seyir izlenirken, haberin ardından Asya borsaları ve ABD ile Avrupa endeks vadeli kontratlarında düşüşler yüzde 3'e yaklaştı, emtia fiyatlarında ise yükseliş hız kazandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a özel askeri operasyon başlattıklarını açıklamasının ardından Ukrayna'nın başkenti Kiev dahil ülkenin çeşitli kentlerinde patlama sesleri duyuldu. Rusya, Ukrayna ile Belarus sınırında hava sahasını kapatırken, Ukrayna'da sıkı yönetim ilan edildi.
Gelişmelerin ardından Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'daki hava savunma sistemleri, askeri hava limanları ve hava kuvvetlerinin "yüksek hassasiyetli silahlarla" etkisiz hale getirildiğini açıkladı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Putin'in Ukrayna'ya karşı geniş çaplı bir savaş başlattığını, ülkenin barışçıl kentlerinde saldırılar sürdüğünü belirterek, "Ukrayna kendini savunacak ve kazanacak. Dünya Putin'i durdurabilir, durdurmalı." dedi. ABD Başkanı Joe Biden ise saldırının getireceği ölüm ve yıkımın tek sorumlusunun Rusya olduğunu vurgulayarak, "ABD ve müttefikleri birlik ve kararlılıkla karşılık verecektir." ifadesini kullandı.
Gelişmelerin ardından Biden'ın bugün ABD ve müttefiklerinin Rusya'ya uygulayacağı yeni yaptırımları duyuracağı, ayrıca NATO Büyükelçilerinin olağanüstü toplantı yapacağı bildirildi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dün akşam yaptığı açıklamada, ABD'nin Rusya'nın adımlarına sert ekonomik yaptırımlarla yanıt vereceklerini ancak Biden'ın hiçbir senaryoda Rusya ile savaşmaları için Ukrayna'ya Amerikan askerlerini göndermeyeceğini belirtmişti.
Bu gelişmelerle Asya borsaları ve ABD ile Avrupa endeks vadeli kontratlarında düşüşler yüzde 3'e yaklaştı. Emtia fiyatlarında ise yükselişler ivme kazanırken, Brent petrolün varil fiyatı Asya vadeli işlemlerinde Eylül 2014'ten bu yana ilk kez 100 doları test etti. Altının ons fiyatı Ocak 2021'den bu yana en yüksek seviye olan 1.949 doları görmesinin ardından 1.942 dolar seviyelerinde dengelendi. Dünyanın önde gelen iki buğday üreticisi konumundaki Rusya ve Ukrayna'daki gelişmelerin etkisiyle buğday fiyatlarında da yükseliş yüzde 6'ya yaklaştı. Artan risk algısıyla tahvil piyasasına talebin arttığı da gözlenirken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2 seviyelerinden düşüşe geçerek yüzde 1,87'nin altını gördü.
Öte yandan Moskova Borsası, tüm piyasalarda işlemlerin bir sonraki duyuruya kadar durdurulduğunu açıklarken, dolar/Rus rublesi 84,7 ile 6 yılın zirvesine yükseldi.
New York borsasında, dün artan jeopolitik risklerin etkisiyle satıcılı seyir devam etti ve kapanışta Dow Jones endeksi yüzde 1,38, S&P 500 endeksi yüzde 1,84 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,57 değer kaybetti. Dün 96,2 seviyelerinden kapanan dolar endeksi, bugün yüzde 0,5'lik artışla 96,6 seviyelerinde bulunuyor.
Avrupa tarafında risk algısı, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin sıcak çatışmaya dönüşmesinin ardından önemli ölçüde artarken, mart vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatları yüzde 10'u aşan yükselişle 88 avroyu gördü. Gelişmelerin enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü riskleri artırdığı bir ortamda dün açıklanan Avro Bölgesi'nin ocak ayı enflasyon rakamları da yüzde 5,1 ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı. Pay piyasaları tarafında ise karışık bir seyir izlenirken, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,42 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,1 geriledi, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,05 yükseldi. Avro/dolar paritesi dün yüzde 0,2 değer kaybıyla 1,1305 seviyelerinden kapanmasının ardından bugün 1,12 sınırına kadar geriledi.
Asya tarafında ise artan jeopolitik risklerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,2, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,7, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,2 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,7 düşüşle seyrediyor.
Yurt içinde dün Borsa İstanbul'da dalgalı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi günü yüzde 0,07 azalışla 2.016,03 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün yüzde 0,1 artışla 13,8221'den kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 13,8750'den işlem görüyor.
Analistler, Rusya-Ukrayna krizine dair haber akışının gündemin odağındaki yerini koruduğunu belirterek, pay piyasalarında oynaklığın artabileceğini, yatırımcıların temkinli davranması gerektiğini söyledi.
Gelişmelerin enerji fiyatlarına yansımalarının, enflasyon beklentileri ve para politikalarının seyri açısından kritik olacağını vurgulayan analistler, bugün ABD Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası yetkililerinin açıklamaları ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın açıklayacağı Para Politikası Kurulu toplantı özetinin takip edileceğini kaydetti.
Bugün ayrıca yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise ABD'de büyüme verilerinin takip edileceğini anımsatan analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.955 ve 1.900 seviyelerinin destek, 2.050 puanın direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
14.00 Türkiye, TCMB Para Politikası Kurulu toplantı özeti
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
16.30 ABD, ocak ayı Chicago Fed aktivite endeksi
16.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
16.30 ABD, 4. çeyrek büyüme ve kişisel tüketim harcamaları
18.00 ABD, ocak ayı yeni konut satışları