Mustafa Kalaycı, görüşmelerinde bu yıl, başta hububat olmak bazı ürünlerde alım fiyatlarının üreticiyi memnun etmediğini belirterek şu sözlere yer verdi: 2024 yılında bitkisel üretim miktarının, bir önceki yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde yüzde 5,2 oranında azalması, sebzelerde yüzde 6 oranında, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde yüzde 3,5 oranında artması beklenmektedir.
Tahıl ürünleri üretim miktarının 2024 yılında yüzde 7,1 oranında azalarak yaklaşık 39,2 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.2024 yılında açıklanan hububat alım fiyatları üreticiyi memnun etmemiştir. Bu yıl birçok üründe de benzer durum sözkonusudur.
Tarıma dört elle sarılmış, tarımda sanayileşmiş ve tarım ürünleri ihraç eden ülkelerin gelecekte söz sahibi olacağı asla unutulmamalıdır.Yüksek girdi maliyetleri altında üretimini fedakârca sürdüren çiftçimizin, besicimizin ve süt üreticimizin ürettiği ürünlerden elde ettiği geliri artıracak ve daha fazla üretmesini sağlayacak köklü tedbirleri uygulamaya koymamız lazımdır.
Tarımda çığır açacak devrim niteliğinde kararlar alınıyor
Son dönemde tarım sektöründe devrim niteliğinde çok önemli kararlar alınmakta, tarımda çığır açacak çalışmalar yürütülmektedir.
Mülkiyet sorunu bulunan parselleri işleyen çiftçilerin desteklerden yararlanabilmesi,
Sözleşmeli üretimde uyuşmazlıkların çözümünü kolaylaştıracak mekanizmanın uygulamaya konulması, noş bırakılan tarım arazilerinin tarımsal üretime kazandırılması ve en önemlisi de üretim planlaması ve bununla ilişkilendirilen yeni destekleme modeli ile ilgili düzenlemeler tarım sektörü için çok önemli gelişmeler olmuştur.
Bugüne kadar gerçekleştirilen 7 genel tarım sayımından sonuncusu 2001 yılında yapılmıştır. Tarım sektörünün daha iyi yönlendirilebilmesi için tarım envanterinin oluşturulması ve mevcut bilgi sistemlerinin iyileştirilmesine yönelik çalışmalar hızla tamamlanmalıdır. Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı önlenmelidir.
Tarımsal destekler planlı üretime uygun olarak verilecek
23 Mart 2023 tarihli 7442 sayılı Kanunla ülkemizde ilk defa tarımsal üretim planlamasının yasal zemini oluşturulmuştur. Bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünlerine ilişkin il teknik komiteleri tarafından hazırlanan planlar onaylanmış olup 1 Eylül 2024 tarihi itibarıyla planlama süreci başlamıştır.
Cumhurbaşkanı kararları ile de tarımsal desteklerin planlı üretime uygun olarak verilmesine yönelik önemli bir adım atılmıştır. İlk defa 3 yıllık bitkisel üretim destekleri açıklanmıştır. Çiftçimizin uzun süredir talep ettiği gibi bu destekler ayni değil nakdi olarak ödenecektir.
Desteklerin daha sade, etkin, sürdürülebilir ve yönlendirici bir yapıya kavuşturulması için çok sayıda olan destekleme konusu azaltılmış, tüm destek konuları temel destek, planlı üretim desteği ve üretimi geliştirme desteği olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır.
“Mazot, gübre ve prim desteği kaldırıldı” diye kara propaganda yapanlar ters köşe olmuştur.
ÇKS’ye kayıtlı tüm çiftçilerin temel destekten yararlanacağı, bu desteğin ilgili üründe mazot giderinin %50’sini ve gübre giderinin %25’ini karşılamanın hedeflendiği ve mevcut desteğin oldukça üzerinde olduğu değerlendirilmektedir. Temel destekle birlikte planlı üretim desteğinin ilgili üründe mazot giderinin %100’ünün, gübrenin %50’sinin desteklenmesinin hedeflendiği görülmektedir.
Su kısıtının olduğu 11 il 52 ilçede ise planlama kapsamında az su tüketen mercimek, nohut, baklagil, yem bitkileri, buğday, arpa ve yağlık ayçiçeği üreten çiftçilerimize gübre maliyetinin kalan yüzde 50'lik kısmı da 'yer altı su kısıtı desteği' olarak verilecektir. Böylece bu bölgelerde üretim planlamasına uygun ekim yapanların mazot ve gübre giderinin yüzde 100’ü desteklenecektir.
Destekler ülke düzeyi yerine havza bazlı belirlenmeli ve temel girdilerin kullanıldığı dönemlerde ödenmelidir. Orta Anadolu’ya havza dışı su transferi yapılması zorunluluktur.
Orta Anadolu’nun sulama suyu ihtiyacını karşılayacak havza dışı su transferi yapılması mecburiyettir. Sıklıkla oluşan obruklarla alarm veren Konya Ovası’na dış havzalardan su getirmek zorundayız. Havza dışından petrol gelebiliyorsa su da gelmelidir.
Sayın Bakanıma soruyorum: Konya ovasına havza dışından su getirecek proje konusunda müjde verecek misiniz? Ayrıca, Mavi Tünel'den ovaya su verildiği, AHİ kanalından suların aktığı, Hotamış depolama tesisinin dolduğu günleri ne zaman göreceğiz?
Tohumcularımız daha fazla desteklenmeli
Sertifikalı tohum ve fidan kullanımı ile organik ve iyi tarım uygulamalarını yaygınlaştırmak amacıyla üretimi geliştirme desteği altında verilen destekler önemli ölçüde artırılmıştır.
Yapılan araştırmalar göstermiştir ki verimlilikteki artışta en büyük faktör tohumdur. Ülkemiz kaliteli tohumlar üretimi yapmakta ve ihracatını artırmaya devam etmektedir. Tohum sanayicilerimize sanayi sicil belgesi verilmelidir. Tohumcularımıza çeşit ıslahı konusunda daha fazla AR-GE desteği sağlanmalıdır.
Hayvancılıkta üretim ve verim artırılmalı, çoban sorununa bir çare üretilmeli
Yeni destek modeliyle hayvancılıkta verimin artırılması, hayvan sağlığının korunması, planlı üretim kapsamında belirlenen havzalar bazında üretimin artırılması, üretici örgütlülüğünün güçlendirilmesi, küçük işletmelerin sürdürülebilirliklerinin sağlanması ile genç ve kadın yetiştiricilerin sektörde faaliyet göstermelerinin teşvik edilmesini temin etmek üzere hayvancılık desteklerinin daha etkin uygulanması hedeflenmektedir.
Hayvancılıkta üretim ve verim artırılmalı, ithalat önlenmeli, Afgan uyruklu çobanları kayıtlı hale getirecek ve disiplin altına alacak düzenleme mutlaka yapılmalıdır.
Toptancı hallerinin modernizasyonuna yönelik faaliyetler sürdürülmelidir.Tarım ürünleri fiyat seviyesinin sağlıklı oluşması için gıda arz zincirine ilişkin kayıt sisteminin güçlendirilmesi, lisanslı depoculuğun yaygınlaştırılması, yaş meyve-sebze tedarik zincirinde lojistik altyapının ve yatırımların iyileştirilmesi, toptancı hallerinin modernizasyonu ve etkin çalıştırılmasına yönelik faaliyetler sürdürülmelidir.
Sayın Bakanım, Konya’nın modern hal komleksi projesine yer tahsisinden dolayı teşekkür ediyorum.
Konya kenevir üretim ve işleme merkezi olmalı
Konya’ya 2024 yılı itibarıyla kenevir üretimi için izin verilmesinden dolayı teşekkür ediyorum. Esasında, Konya tarihte kenevir yetiştiren bir ildir. Mutfak kültüründe bile Selçuklu mutfağından gelen meşhur kenevir helvası bulunmaktadır. Ayrıca, Konya'da su tüketimi az olan bitkilerin ekilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu itibarla, Konya kenevir üretim ve işleme merkezi olmalıdır.
Bölge dışı şeker fabrikalarına pancar üretimi, Pankobirlik denetiminde yapılmalı
4 şeker fabrikasına sahip Konya, başka şeker fabrikalarının sözleşmeli üretim kıskacına girmiştir. Üreticilerimizin bir yıllık emeğinin telef olmaması ve canının yanmaması için diğer şeker fabrikalarına şeker pancarı üretimi, bölge şeker fabrikaları ve Pankobirlik denetiminde yapılmalıdır.(Veli Şengül)