Hava sıcaklıklarındaki ani düşüşle birlikte Konya'da sobalar ve kombiler yavaş yavaş yanmaya başlayacak. Kışa girerken önemli hatırlatma Konya Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi'nden geldi. İşte Soba, baca ve kombi kullanımında dikkat edilmesi gerekenler...
Ülkede havaların soğumaya başlamasıyla birlikte evlerde soba kullanımından kaynaklı karbonmonoksit zehirlenmelerine ilişkin Konya AKOM, soba kullanılan evlerde vatandaşlara uyarıda bulundu.
“Kış gelmeden Baca Bakımlarınızı Yaptırın!”
Konya AKOM’un sosyal medya hesabında yapmış olduğu duyuruda “Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldığı takdirde boruların ayda bir, bacaların ise iki ayda bir temizlenmesi gerekmektedir.” İfadelerine yer verildi.
Bilgisizlik ve ihmal yüzünden ülkemizde her yıl yüzlerce insanımız sobalar, bacalar ve kombilerden dolayı karbonmonoksit zehirlenmesine maruz kalmaktadır. Bununla birlikte baca,soba ve kombilerde dikkat edilmesi gerekenler şöyle;
BACALARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenme ve yangınlara neden olur. Baca temizliği, sonbahar ve kış aylarına girerken yaptırılmalı; kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde 2 ayda bir, sıvı ve gaz gibi diğer yakıtlar kullanıldığı takdirde 3 ayda bir temizlettirilmelidir.
Bacalar standartlara uygun yaptırılmalı, baca gazlarının soğumasını azaltmak, baca tepmesini önlemek ve hava şartlarının etkisini azaltmak için bacalar mutlaka yalıtılmalı veya baca duvarı et kalınlığı en az 10 cm. olmalıdır.
Yangın emniyeti için bacalar çatının mahyasından en az 50-80 cm yükseklikte olmalıdır.
İdeal yanma için etkili baca yüksekliği en az 3,5 m, en fazla 5 m olmalıdır.
Bacalara yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları v.b. şeylerin girmesini engellemek için mutlaka baca başlığı kullanılmalıdır.
Rüzgârlı havalarda hava akışı yüksekten alçağa doğru gerçekleştiği için binanın çevresinde yüksek yapılar veya ağaç gibi engellerden dolayı sık sık meydana gelen baca tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının, çatının en üst noktasından 1 m daha yüksek olması sağlanmalıdır.
Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemelidir.
KÖMÜRLÜ SOBALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Sobada eksik yanma sonucu oluşan karbon monoksit gibi zararlı gazlar oda içine sızdığında zehirlenmelere neden olur. Soba alımında, sobaların TSE standartlarına uygunluğuna dikkat edilmelidir. Böylece sobanın ısı verimi de elde edilir.
Yakıtın standartlara uygunluğu ve izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmaması önem taşımaktadır.
Soba aşırı doldurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar.
İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artmaktadır. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler. Kömürü tutuşturmak için üzerine az miktarda kâğıt ya da karton ve bunların üzerine de kolay yanan çıra ve odun konulmalıdır.
Sönmekte olan sobaya tutuşması güç yakıtların koyulmaması gerekir. Yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir. Soba yakıtla beslenirken, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması, sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar.
Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalıdır.
Özellikle alçak basınçlı-lodoslu havalarda ölüm olayları artmaktadır. Bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalıdır.
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine haiz olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmelidir.
Alınacak cihazın kapasitesinin kullanılacak mekana uygunluğu incelenerek karar verilmelidir.
Binaların Yangından Korunması yönetmeliklerine mutlaka uyulmalıdır.
KOMBİ ALIRKEN VE KULLANIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Kombi alırken detaylı bir piyasa araştırması yapılması gereklidir. Kombi alırken verimliliği, eşanjör yapısı (bitermik/monotermik), bacalı veya hermetik oluşu, satıcı firmanın güvenirliliği, yeterli ve yaygın servis teşkilatına sahip olup olmadığı, yedek parça bulunurluğu gibi hususlar dikkate alınarak satın alınmalı, alınan cihaz konutun ısı ihtiyacına ve baca yapısına uygun olarak seçilmelidir.
Kombilerin konvansiyonel ve yoğuşmalı tip olmak üzere 2 ana sınıfta gruplandığını ifade edebiliriz. Konvansiyonel tip kombilerin yaklaşık yüzde 90-93 aralığında ısıl verime sahiptir. Yoğuşmalı tip premix yakıcılı kombilerde verim daha yüksektir.
Kombi cihazlarının yakıt tüketiminin cihazın verimliliğine, konutun ısı yalıtımına, komşu dairelerin ısıtılma durumuna ve işletme koşullarına göre değişkenlik gösterir.
Her ne tipte olursa olsun bir konutun kombi cihazlarıyla istenilen konfor şartlarında maksimum verimlilikte ve olabilecek en düşük yakıt tüketimiyle ısıtılabilmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;
Bir günlük zaman diliminde açma-kapama şeklinde değil, düşük sıcaklıkta sürekli çalışacak şekilde işletilmelidir.
Oda termostatı, program saati, termostatik radyatör vanası gibi otomatik ısı kontrol cihazlarından yararlanılmalıdır.
Kombinin monte edildiği ortam yeterince havalandırılan bir yer olmalıdır. Havalandırma menfezi hiç bir şekilde kapatılmamalıdır.
Her yıl yetkili servisine gerekli yanma ayarlarının bakımı ve kontrolü yaptırılmalıdır.
Konutlarda gereken yer sıcaklığı 20 derecedir. Bu değerin üzerindeki her 1 derecelik kontrolsüz sıcaklık yükselmesinin, yakıt tüketiminde yüzde 6‘lık bir artışa tekabül edeceği unutulmamalıdır.
Emniyetli olsun düşüncesiyle gereğinden büyük ısıtma kapasiteli kombi seçilmemelidir.
Kombi tesisatında uzun ve tek hatlı dağıtımlar yerine, tesisat ikiye bölünerek kısa pompa çevirimli hatlar uygulanmalıdır.
Kombi tesisatında boru çapları olması gerekenden daha küçük seçilmemelidir.
Radyatörlerin girişlerinde termostatik radyatör vanası, dönüşlerde ise reglaj vanası kullanılmalıdır.
Kullanılmayan odaların sıcaklık değeri minimum 15 derecenin altına düşmeyecek şekilde ayarlanmalıdır.
Apartman tipi konutlarda tüm daire sakinlerinin kombilerini sürekli işletme rejiminde çalıştırması, genel anlamda ekonomik ısınma elde edilmesini sağlar.