Gıda Mühendisi Doç. Dr. Murat Doğan hileye dikkat çekerken, "Temel olarak iyi olmayan etler kullanılıyor. Sakatat türü etler, hayvanın kullanılmayan yerleri, pankreası, midesi, bağırsaklarının bir kısmı. Kemiğin üzerindeki kıymayı tıraşlayarak kullanıyorlar, böylece maliyetleri düşürmüş oluyorlar. Kemik tozu da karışmış olan kıymalar kullanılıyor" dedi.
İstanbul Sefaköy'de 3 kangalı 150 TL'den vatandaşa satılan sucuklar dikkat çekti. 3 kangal sucuk 150 TL olur mu sorusunu akıllara getiren görüntülere karşı kasap ve marketlerde sucuğun kangalı 200 ile 300 lira arasında değişiyor.
Sucukta yapılan maliyet oyunlarına karşı Gıda Mühendisi Doç. Dr. Murat Doğan, uyarılarda bulundu. Vatandaşın renginden ve görüntüsünden anlayamayacağı hileleri anlatan Doğan, sucukta kemik tozu, sakatat ve bitkisel proteinlerin kullanıldığını, bunların da halk sağlığını tehdit ettiğini dile getirdi.
SAKATAT, MİDE, PANKREAS VE KEMİKLER KULLANILIYOR
Gıda Mühendisi Doç. Dr. Murat Doğan, "Sucuk içerisinde kıyma ve baharat karışımından başka bir şey olamaz. Ancak tağşiş dediğimiz yani aldatmaca yapılan işler var. Merdiven altı üretim yerlerinde bunlar yapılabiliyor. Temel olarak aslında iyi olmayan etler kullanılıyor. Sakatat türü etler, hayvanın kullanılmayan yerleri, pankreası, midesi, bağırsaklarının bir kısmı. Et mezbahadan çıkıyor ve çıktıktan sonra kemikler kalıyor. Bu kemikler ya hayvan yemi olarak gönderiliyor ya da mama olarak yapılması için fabrikalara gönderiliyor. Kemiğin üzerindeki kıymayı tıraşlayarak onu da kullanıyorlar, böylece maliyetleri hem düşürmüş oluyorlar kendilerince ama bunların hepsi yasak. Sağlık açısından da problemli şeyler. Ürünü normal fiyatıyla, piyasa fiyatıyla alıyorsanız, bilindik bir yerden alıyorsanız ve markanız da güvenilirse, bir sorun yaşayacağınızı düşünmüyorum. Onun dışında bir panayırda, herhangi bir etiketsiz ürünü aldığım takdirde bunları yaşama imkanım var" dedi.
BOLCA TAVUK DERİSİ KULLANILIYOR
Doç. Dr. Doğan, "Yapılan şeyler baharatı artırarak istenilen tadı yakalamak. Tarım Bakanlığı bunlarla ilgili çalışmalar yapıyor ama merdiven altı yerlerin bulunabilmesi lazım. Tavuk da karıştırılıyor. Türk Gıda Kodeksine göre sucuk dediğimiz şeyin içerisine kesinlikle tavuk eti olamaz. Yani kanatlı et olamaz. Maliyetleri düşürmek için yapılan bazı şeyler var. Bolca tavuk derisi katılıyor. Tavuğun iç kısımları, kemikli kısımları çamur haline getiriliyor sucuğun içerisine kuter yapılırken katılıyor. Bunların hepsi hem sağlığımızı etkiliyor hem de doğru ürünü tüketmememize neden oluyor" ifadelerini kullandı.
BİTKİSEL LİFLER KULLANILIYOR; POSA YİYORSUNUZ
Doç. Dr. Doğan, "Kemik tozu zararlı. Sucuğun içine katıldığı takdirde normalde siz bir tabak tavuk yiyorsunuz, kemikli but yiyorsunuz, yerken kemiğini yemezsiniz. Sizin yemediğiniz bir şeyi hayvanlar için kullanabilecek ya da gübre yapılabilecek bir şeyi alıp gıdanın içerisine koymak doğru bir şey değil. Bitkisel protein de katıyorlar amaç burada bakanlık tarafından denetim yapıldığında içerisinde protein miktarına bakılıyor. Yüzde 13-14 olması lazım. Bu miktarın altındaysa etin yerine başka bir şey olduğu anlamına gelir. Bu noktada posa dediğimiz, bitkisel lifler, buğday, havuçların liflerini katıp içerisine suyla birlikte karıştırdıkları takdirde 1'e 6 yani 1 litre su içerisine 6 kilo o liften katıp, kıymanızla karıştırdığınızda 10 kiloya yakın bir sucuk elde ediyorsunuz 3 kiloluk bir kıymadan. Bol da baharat atınca maliyetler böyle düşürülüyor. Asıl sorun burada. Siz et yediğinizi düşünüyorsunuz, et proteini aldığınızı düşünüyorsunuz ama bildiğiniz posa yiyorsunuz" diye konuştu.
ANLAŞILABİLİR ŞEYLER DEĞİL
Doç. Dr. Doğan, "Vatandaşın yapacağı şey bilindik yerlerden satın alma yapması. Etin fiyatlarını hepimiz biliyoruz. Etin fiyatının çok altında olan bir rakamda kilo sucuk satılıyorsa bunda bir problem vardır. Orada yapılması gereken etiketine bakmak. Nasıl detaylı inceleyeceğiz diyebilirler. Tarım Bakanlığı'nın iznine bakabilirler. Eğer o varsa en büyük kriter sağlanmış oluyor. Arkasından da aldığınız yer güvenilir bir yer mi? Zincir marketlerden alıyorsunuz, uygundur ama halk pazarından tezgahtan, nereden geldiği belli olmayan sucuklar burada etiketi de yoksa, olsa bile muhtemelen üretim izni olmayan bir üründür. Kemiklerin üzerinden alınan, kemik tozu da karışmış olan kıymalar kullanılıyor. Bunların hepsi anlaşılabilir şeyler değil" ifadelerini kullandı.
KASAPLAR DA UYARDI
1 kilo sucuktan 3 kangal sucuk çıktığını belirten kasap Furkan Uğur, "Bizde kilogram satış fiyatı 600 liradır. Ortalama bu civarlarda olmalı çünkü sucukta tağşiş söz konusu. İçine hangi eti koyduğunuz çok önemli. Baharatı önemli, sucuğun kıvamı, rengi önemli. Rengi biraz kırmızı olması lazım ve genellikle vatandaş fermente ürün tercih etmeli. İçine dana eti yerine başka et kullanılıyor. O yüzden ucuza gelmiş oluyor. Sakatat ürünleri de çok kullanıyorlar" dedi.
Kasap Durmuş Aslan da, "3 kangal sucuk 150 lira olmaz. Şu anda karkas 330 lira. Tavuk etinin kilosu 85 lira. Kemikli tavuk etinin derilerini alıyorlar, insanların sağlığını bozmak için. Sucuğun en az kilosunun 600 lira veya 650 lira olması lazım. Tavuk derisi, taşlık, ciğer katarlar. Tavuk derisi katarlar. Vatandaş bunları fiyatından ve renginden anlayacak. İnsanlar et yemek istiyorlarsa mutlaka kasaplardan alacaklar" diye konuştu.