CENEVRE (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının 5'inci turunda Beşşar Esed rejimini temsil eden heyetin uzlaşmaz tavrına tepki göstererek, "45 kişilik yazım ekibine artık bu şeklide devam edemeyeceğimizi söyledim. Benim için bir hayal kırıklığı oldu." dedi.
Suriye Anayasa Komitesinin 45 kişilik yazım kurulunun 5'inci tur toplantıları, BM Cenevre Ofisi'nde sona erdi.
Esed rejimi, sivil toplum kuruluşları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinin her birinden 15'er kişiden oluşan anayasanın yazımından sorumlu "küçük grup" üyeleri, Türkiye saatiyle 12.00'de bir araya geldi.
İki oturum halinde düzenlenen son gün toplantılarının ardından Özel Temsilci Pedersen basın toplantısı düzenledi.
Pedersen, 25 Ocak'ta başlayan toplantılarda rejim heyetinin uzlaşmaz tavrına dikkati çekerek, "45 kişilik yazım kuruluna tümüne tebliğde bulundum. (Komite toplantılarında) hangi aşamada olduğumuza dair açık, dürüst ve doğrudan bir değerlendirmeyi söylemenin adil olduğunu düşünüyorum. 45 kişilik yazım kurulana artık bu şekilde devam edemeyeceğimizi söyledim. Benim için hayal kırıklığı oldu." diye konuştu.
Muhaliflerin bu turda anayasanın ilk faslındaki 10 temel ilkenin yazımını tamamlayıp sunduklarını anımsatan Pedersen, rejim heyetinin ise buna karşın sunduğu teklifleri kabul etmediğini söyledi.
Pedersen, sunduğu önerileri muhaliflerin eş başkanı Hadi el Bahra'nın kabul ettiğini fakat rejimin eş başkanı Ahmed Kuzbari'nin reddettiğini belirterek, "Bu hafta, (rejimin) böyle bir yaklaşımının işe yaramadığını gösterdi. Bunu değiştirmezsek (Komite toplantıları için) buluşmaya devam edemeyiz." dedi.
İsim vermeden muhaliflerin toplantılara yapıcı olarak katkıda bulunduğunu vurgulayan Pedersen, rejimin ise bunun tam tersini yaptığını söyledi.
AA muhabirinin rejim üzerinde nüfuzu olan Rus ve İranlı diplomatlarla Cenevre'de rejimin tutumuna ilişkin görüşüp görüşmediği yönündeki sorusuna ise Pedersen, her iki ülkeyle de görüştüğünü söyledi.
Pedersen, 5'inci tur görüşmelerine ilişkin BM Güvenlik Konseyi'ni (BMGK) bilgilendireceğini belirtti.
Suriye meselesi ile ilgili Astana formatının garantörü olan Türkiye, İran ve Rusya'nın, Astana formatı kapsamında Rusya'nın Soçi kentinde 16-17 Şubat'ta bir araya gelmesinin öngörüldüğünü anımsatan Pedersen, bu görüşmelerin de Komite toplantılarının geleceğinde belirleyici olabileceğine dikkati çekti.
- "Rejimle baş etmek zorundayız, gerçek bu"
Pedersen'den sonra basın toplantısı düzenleyen, muhaliflerin eş başkanı Hadi el Bahra ise 5'inci tur görüşmelerinde dünyanın, hangi tarafın çözümden yana olduğunu daha net gördüğünü vurguladı.
Bahra, toplantılarda milli sorumluluk duygusuyla BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda hareket ettiklerine belirtti.
Komite'ye sundukları anayasanın ilk faslındaki 10 temel ilkeye ilişkin de bilgi veren Bahra, egemenlik, kuvvetler ayrılığı, kişisel özgürlükler, siyasi partiler ve örgütlenme özgürlüğüne ilişkin maddeleri sundukların söyledi.
Bahra, "Hukuk devleti, yargı otoritesi ve bağımsızlığı ile kişisel özgürlüklere ilişkin diğer konular hakkında görüşlerimizi aktardık." dedi.
Rejim heyeti ile Komite toplantılarında çalışmanın zorluğuna dikkati çeken Bahra, "Ancak, bu rejimle başa çıkmamız (iş yapmamız) gerekiyor. Onların çalışma şeklini veya benimsedikleri yavaş tempoyu beğenmesek de gerçek bu. Bu, hedeflerimizden vazgeçtiğimiz anlamına gelmez." değerlendirmesinde bulundu.
Pedersen ve Bahra'dan sonra basın toplantısı düzenleyen rejimin eş başkanı Kuzbari ise muhalefeti "ön şartlar sunmakla" suçladı.
Kuzbari, "topun artık uluslararası toplum ve Pedersen ve BMGK'da olduğunu" iddia etti.
- Suriye Anayasa Komitesinin yapısı
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki gruptan meydana geliyor.
Büyük grup, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor.
Üç listeden seçilen 15'er kişiden meydana getirilen küçük grubun ise anayasanın yazımında sorumluluğu bulunuyor.
45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük grubun onaylaması ve karar alınması için de üyelerin en az yüzde 75'inin "evet" oyu vermesi gerekiyor.