TÜBİTAK 2020 yılı 1. döneminde "1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı" kapsamında Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Emin Argun tarafından sunulan ‘Meyve İşleme Endüstrisi İçin Sıfır Atık Prensibine Uygun Geri Kazanım, İleri Dönüşüm ve Atık Su Arıtım Yaklaşımları’ konulu proje önerisi destek almaya hak kazandı.
TÜBİTAK tarafından belirlenen öncelikli alanlar arasında yer alan “Yenilikçi Gıda Katkı Maddeleri” alt alanına katkıda bulunacağı düşünülen proje, meyve suyu üretim aşamasının bir parçası olan atık suları geri kazandırmayı planlıyor. Meyvelerin işlenmesi ile oluşan bu atık maddeler yüksek katma değerli bileşikleri barındırıyor. Proje hedeflerine ulaşılması ile geri kazanılması planlanan fonksiyonel bileşikler gıda güvenliği açısından en önemli maddeler arasın yer alıyor ve doğal maddeler olmaları sebebi ile gıda uygulamalarında kullanılma imkanları bulunuyor.
Prof. Dr. Argun projenin desteklenmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Projemizin amacı, konsantre meyve işleme endüstrisinin değişken karakterli atıklarında bulunan değerli besin maddelerinin SK-CO2 ekstraksiyonu ile geri kazanılması ve atık suların arıtılmasında ileri oksidasyon proseslerinin etkinliğinin belirlenmesidir. Meyve işleme endüstrisinden kaynaklı yüksek miktarda organik bileşikler içeren sıvı ve katı atıklar ciddi ekonomik boyutu olan çevresel bir sorun olarak kabul edilmektedir. Tipik meyve suyu endüstrisinde 1 litre meyve suyu başına 10 litre atık su üretildiği, tonlarca katı atık üretildiği yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Meyve suyu üretimi sonrasında oluşan atıklardaki değerli besin maddelerinin geri kazanılarak kirlilik yükünün ve ekonomik kayıpların azaltılabileceği düşünülmektedir. Meyvelerin işlenmesi ile oluşan bu atıklar, içerisinde yüksek katma değerli bileşikleri barındırmaktadır. Yenilenebilir, ucuz ve ulaşılması kolay olan bu atıklar yüksek miktarda antioksidan, antienflamatuvar, antimikrobiyal ve antiviral fitokimyasalları barındırmaktadır. Bu maddeler gıda sektöründe, sağlık alanında, ilaç sektöründe ve kozmetikte ham madde olarak kullanılabilmektedir. Meyve işleme endüstrisi atıklarının geri kazanımı üzerine yapılan çalışmalar genellikle kabuk ve çekirdekler gibi katı atıklar üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak bu endüstrin atık sularındaki katma değeri fazla olan ürünlerin araştırılması ve diğer atık sular ile karışmadan fonksiyonel besin maddelerinin geri kazanılarak ekonomiye ve sürdürülebilir atık yönetimine katkı sağlama potansiyelinin belirlenmesi üzerine herhangi bir çalışma mevcut değildir bu da projemizi özgün kılmaktadır” dedi.
Projenin spesifik hedeflerinin 5 farklı açıdan ele alınacağını belirten Prof. Dr. Argun, öncelikle farklı meyve işleme dönemlerine uygun olarak alınan örneklerin karakterize edileceği, toplanan örneklerden yenilikçi ve yeşil kimya uygulamaları arasında yer alan SK-CO2 ekstraksiyon ünitesi kullanılarak değerli maddelerin (biyoaktif bileşenler) geri kazanılması, ekstrakt kalitesinin değerlendirilmesi, elde edilen ürünler için ekonomik ve finansal değerlendirme yapılaması, ve son olarak değerli bileşenleri ayrılan atıksuların Ozon ve Süper Kritik Su Oksidasyonu (SKSO) prosesleri kullanılarak arıtılmasının planlandığını sözlerine ekledi.
REKTÖR ÖZÇELİK’TEN TEBRİK
Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Rektörü Prof. Dr. Babür Özçelik, “KTÜN ailesi olarak öğretim üyelerimizin gerçekleştirdiği projeleri her zaman destekliyoruz. Üniversite olarak bir projemizin daha TÜBİTAK 1001 kapsamında destek almaya hak kazanması gurur verici. Bu projenin Konyamız ve ülkemiz için hayırlı ve faydalı sonuçlar ortaya koyacağına inanıyorum. Bu vesileyle öğretim üyemiz Prof. Dr. Mehmet Emin Argun ve proje ekibini tebrik eder, başarılı bir proje yürütme süreci dilerim.” dedi.