ANKARA (AA) - Filipinler, Güney Çin Denizi'nde Çin'e ait 200'den fazla teknenin iki ülke arasında egemenlik ihtilafına konu olan Whitsun Resifi çevresine demirlemesi nedeniyle ortaya çıkan gerginlikte ABD'nin yardımına başvurabileceğinin işaretini verdi.
Savunma Bakanlığı Sözcüsü Arsenio Andolong yaptığı açıklamada, "Batı Filipin Denizi" olarak adlandırdığı Güney Çin Denizi'nin doğusundaki bölgedeki durum karşısında, ABD'nin yardımına başvurmak dahil her türlü seçeneği değerlendirdiklerini belirtti.
Sözcü Andolong, "ABD ile ikili savunma konusunda sürekli görüşme halindeyiz. Taraflar hiçbir ülkenin kendini savunma hakkı konusunda yalnız kalmaması için İkili Savunma Anlaşması çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmeye kararlıdır." ifadesini kullandı.
Öte yandan Andolong, ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price'ın, Pasifik'te sivil gemi veya hava araçlarından Filipin Silahlı Kuvvetlerine yönelebilecek silahlı saldırının, iki ülke arasında, taraflardan birinin bir başka ülkenin saldırısına uğraması halinde diğerinin yardıma gelmesini öngören 1951 Paktı çerçevesindeki yükümlülükleri harekete geçireceğine ilişkin demecini olumlu karşıladıklarını kaydetti.
- Çin, teknelerin fırtına nedeniyle resife sığındığını savunmuştu
Çin'in "Niu'e Ciao", Filipinler'in "Julian Felipe" olarak adlandırdığı, "V" biçimli okyanus resifine çok sayıda teknenin demirlemesi, teknelerin hafif silahlar taşıyan milis botları olduğunu iddia eden Filipinler'in tepkisine sebep olmuş, Pekin yönetimi ise onların fırtına nedeniyle resife sığınan balıkçı tekneleri olduğunu savunmuştu.
Filipinler Savunma Bakanı Delfin Lorenzana, 21 Mart'ta yaptığı açıklamada, "Çin, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı resifin yakınındaki 220 tekneyi geri çekmeli." ifadesini kullanmıştı.
Çin'e ait teknelerin varlığının, bölgenin askerileştirilmesine yönelik açık ve kışkırtıcı bir eylem olduğunu dile getiren Lorenzana, egemenlik haklarını savunma konusunda kararlı olduklarını vurgulamıştı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, 22 Mart'ta yaptığı açıklamada, kayalığın Çin'in hak iddia ettiği Nanşa Takımadaları'nın bir parçası olduğunu ve teknelerin deniz şartlarındaki değişim ve rüzgardan korunmak için resif yakınlarına sığındığını belirterek "Bu çok normal. İlgili tarafların buna makul bir şekilde bakmasını umuyoruz." ifadesini kullanmıştı.
- Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yeraltı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddiasına dayanarak adalara üsler inşa etmesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Çündao" olarak adlandırılıyor.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla, Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.