Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürü Mustafa Kayhan, ramazan öncesinde et fiyatlarındaki spekülasyonun önünde geçmek için attıkları adımlara ilişkin, "Türkiye genelinde Tarım Kredi Market zincirleri ile bir protokol imzaladık. Bu protokol kapsamında bugünden başlayarak verdiğimiz ürünlerin miktarını aylık minimum 600 tona çıkararak, MAP (modifiye atmosfer paketleme) ambalajlı 1'er kilogramlık kıyma ve kuşbaşı vereceğiz" dedi.
Kayhan, aylar öncesi ramazanda fiyat hareketliliği olabileceği değerlendirmesini yaparak bazı tedbirler aldıklarını aktardı.
Bu kapsamda yurt dışından canlı kesimlik hayvan alımı ve karkas ithalatı için çalışma yaptıklarını anlatan Kayhan, "Ramazan boyunca piyasaya sunulmak üzere 8 bin 500 ton karkas ve 40 bin baş da kesime hazır büyük baş hayvan alım sözleşmesi imzaladık. Bunlar ramazan ayı boyunca giriş yapacak ve biz bunu piyasaya arz etmek suretiyle piyasada oluşan fiyatları dengeleyeceğiz." diye konuştu.
İstanbul özelinde de tedbirler aldıklarını bildiren Kayhan, "İstanbul'da kasap esnafına 72 bin kilogram, sanayiye 100 bin kilogram ve perakende zincir marketlere de 76 bin kilogram karkas et verdik. Fakat geçen hafta İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendecileri Derneği ile bir toplantı yaptık. Kendileriyle taleplerine istinaden yapabileceklerimizi değerlendirdik ve nihayetinde bir karar aldık. İstanbul'da faaliyet gösteren ve kasap reyonu olan market zincirlerine karkas et vereceğiz. Onlar da ramazan ayı boyunca tüketicilerimize kıymayı 190 liradan, kuşbaşı eti de 210 liradan satacaklarını taahhüt ettiler. Bu program bugün itibariyle başlıyor." ifadelerini kullandı.
"Tüketicinin uygun fiyattan et alması sağlanacak"
Kayhan, ülke genelinde yürütülecek çalışmaya ilişkin de bilgi vererek, "Bir de Türkiye genelinde Tarım Kredi Market zincirleri ile bir protokol imzaladık. Bu protokol kapsamında bugünden başlayarak verdiğimiz ürünlerin miktarını aylık minimum 600 tona çıkararak, MAP ambalajlı 1'er kilogramlık kıyma ve kuşbaşı şeklinde vereceğiz. Burada da kıymanın kilogramı 140 liradan, kuşbaşı da 150 liradan market raflarında satılacak. Tarım Kredi Market grubu da burada herhangi bir kar amacı gütmüyor. Biz kendilerine yüzde 6 iskonto yapıyoruz, bu da lojistik ve sunum hizmetlerini ancak karşılıyor. Biz de maliyetinden vereceğiz. Bu miktar ihtiyaca göre daha da artırılabilir. Şu an planladığımız aylık minimum 600 ton. Bu da aslında önemli bir rakam. Bununla beraber yine bu taahhütlerle gelecek olan market gruplarıyla bu tür anlaşmaları yapacağız. Bütün gayretimiz öncelikle ramazan ayı boyunca ve sonrasında ise düzenli olarak piyasada fiyat dengesini oluşturarak, tüketicimizin uygun fiyattan et alabilmesini sağlamaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Piyasalarla ilgili sıkıntıları da gidereceklerine işaret eden Kayhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bizim yaptığımız bütün dış alımlar, Kamu İhale Kanunu'nun vermiş olduğu yetkiye dayalıdır. Bu yetki kapsamında yurt dışında üretici olan firmalardan doğrudan alım yapıyoruz. Kurumumuzun belirlediği standartları taşıyan kurumsal firmalara kendi teknik şartnamemizi gönderiyor, komisyonumuzun değerlendirdiği en avantajlı teklifleri veren firmalarla sözleşme yapıyoruz. Kurum gayet şeffaf ve hesap verilebilir kriterlerle her türlü denetime açık şeklide çalışmaktadır."
"Fiyat artışını maliyetle açıklamak mümkün değil"
Kayhan, Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin hem tedarik zincirini hem de üretimi olumsuz etkilediğine dikkati çekerek, "Depremden sonra iki gün içinde fiyatlarda 30-40 liralık yükseliş oldu. Bunu maliyetle açıklamak mümkün değil. Son bir iki günde de 20-30 liralık artış oldu. Bunu da maliyetle açıklamak mümkün değil. Bunları spekülatif artış olarak değerlendiriyoruz ve mücadelemiz bu yöndedir. Stratejimiz de şudur, biz her müdahalemizde çiftçinin üretim maliyetini dikkate alıyoruz. Hiçbir tedbirde, çiftçinin gelir kaybına uğrayacağı aksiyona girmiyoruz. Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Vahit Kirişci'nin de talimatı bu yöndedir. Üretim maliyetine göre fiyat politikası belirliyoruz. Bugün karkas ette belirlediğimiz gibi. Kamuoyumuz müsterih olsun, yaptığımız tüm operasyonların temel amacı kamu yararıdır. Bizim görevimiz fiyat dengeleme ve düzenleme politikasıdır." diye konuştu.
Kayhan, et fiyatlarına yönelik beklentilerle ilgili şunları kaydetti: "Türkiye'de kırmızı etin üçte biri İstanbul'da tüketiliyor. Bu etin de büyük çoğunluğu Anadolu'dan gidiyor. İstanbul pazarına yoğun arz sağladığımız zaman Anadolu'da da rahatlama olacaktır. Lojistik maliyeti de fiyata eklenmemiş olacaktır ve dolayısıyla fiyatlar makul seviyeye dönecektir. Ayrıca yurt genelinde Tarım Kredi Market zincirleri ve ESK satış noktalarının da makul fiyatla ürün sağlaması da bu sürecin önemli bir parçası olacaktır. ESK'nin piyasaları takip ve ihtiyaç nispetinde ürün ikame operasyonları fiyat istikrarı sağlanıncaya kadar devam edecektir. ESK de kendi satış noktalarında satışa sunulan kıyma ve kuşbaşı miktarını iki katına çıkaracaktır. ESK fiyatları da kıyma için 119 lira, kuşbaşı için 129 lira olarak belirlenmiştir."