BALIKESİR (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Son zamanlarda madenciliğe, özellikle de altın ve gümüş madenciliğine yönelik oluşturulmaya çalışılan olumsuz algının farkındayız. Öyle ki kimi yerde iş makinalarının yakılması, tehdit ve şantajlarla çalışanların yıldırılmaya çalışılması gibi şeylere de şahit oluyoruz. Bu eylemleri düzenleyen, finanse eden ya da başka yerlerden buralara adam taşıyanların çevre mevzuatından bihaber olduklarının farkındayız." dedi.
Dönmez, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer'in de katıldığı, İvrindi ilçesinde Nurettin Çarmıklı Madencilik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve TÜMAD Madencilik altın ve gümüş madeni işletmesinin açılış töreninde yaptığı konuşmada, yaklaşık üç yıl önce temelini attıkları meslek lisesinin bugün açılışını gerçekleştirdiklerini söyledi.
Milli Eğitim Bakanlığı ile önceki yıllarda oldukça verimli projeleri hayata geçirdikleri hatırlatan Dönmez, Ankara'da Türkiye'nin ilk yenilenebilir enerji lisesini açtıklarını, meslek liselerinde maden teknolojisi bölümlerinin kurulması için iş birliğine imza attıklarını belirtti.
O dönem meslek liselerinden sorumlu bakan yardımcısı olan Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer'in destekleri ve yakın ilgisiyle bugün bu güzel okulu ülkeye kazandırmanın gururunu yaşadıklarını vurgulayan Dönmez, "Okulumuz her biri 34 öğrenci kapasiteli 16 derslikten oluşuyor. Lisemiz tam kapasite faaliyete geçtiğinde 544 öğrencimiz burada öğrenim görecek. Kütüphanesinden laboratuvarlarına, konferans salonundan resim odasına kadar okulumuz her türlü sosyal ve fiziksel ortama sahip. TÜMAD ile yapılan protokolle, okulumuza 1 milyon liralık laboratuvar kazandırdık. Böylece öğrencilerimiz maden teknolojilerini bire bir deneyimleyeceği bir ortama kavuşmuş olacak." diye konuştu.
Bakan Dönmez, enerji ve doğal kaynaklar alanında eğitim veren liseleri sektörün yoğun faaliyet gösterdiği illerde ve bölgelerde açtıklarını dile getirerek, "Biz istiyoruz ki bu okullarımızda teorik eğitim alan evlatlarımız sahada bunun uygulamasını bire bir tecrübe etsinler. Öğrencilerimiz eğitim süreleri boyunca madencilik sektörüyle içli dışlı olsunlar istiyoruz. Bu okullarımızın derslik, atölye, laboratuvar ihtiyaçlarının karşılanması, öğrencilerimize beceri eğitimi ve staj imkanlarının sağlanması, işbaşı eğitimlerinin verilmesi gibi uygulamalar okul-sektör işbirliğiyle hayata geçirilecek. Öğrencilerimizin sıralarda gördükleri, sınıfta öğrendikleri hiçbir şey kitap sayfalarında kalmayacak. Bizzat sahaya indiklerinde bunları uygulama imkanına sahip olacaklar." ifadelerini kullandı.
İşletme sahibinden, açılan meslek lisesinden mezun olacak öğrencilerin istihdamı için söz isteyen Dönmez, "Bu liseden mezun olan kardeşlerimizi buradaki maden sahalarımızda istihdam edelim. Mutabıkız." dedi.
- "Endüstriyel minerallerde son 20 yılın rekor ihracat rakamlarına ulaştık"
Geçen yıl madencilik sektörü adına olumlu gelişmelerin yaşandığına dikkati çeken Dönmez, şöyle devam etti:
"2021 yılında Cumhuriyet tarihimizin rekorunu kırarak 5 milyar 930 milyon dolarlık maden ihracatı gerçekleştirdik. Bir önceki yıl bu rakam 4-4,5 milyar dolar civarındaydı. 2020 yılıyla kıyasladığımızda yıllık bazda yüzde 40'lık bir artış yakaladık. Zaten toplam ihracat rakamlarından da bunu görebiliyoruz. Yine Cumhuriyet tarihimizin bir rekorunu kırdık geçtiğimiz yıl 225 milyar dolar civarında bir ihracat gerçekleştirdik. 2021 yılında özellikle metalik cevherlerde, blok ve işlenmiş doğal taşlarda, endüstriyel minerallerde son 20 yılın üretim ve rekor ihracat rakamlarına ulaştık. Artık sadece geleneksel pazarlarımız yok portföyümüzde. Yeni ülkeleri de ihracat pazarlarımıza ekledik. Bundan sonra bizlere düşen görev bu çıtayı hiç düşürmeden daha da yükseklere çıkarmak. 2021 itibarıyla madenciliğin gayrisafi yurt içi hasılamız içindeki payı yüzde 1,2'ye ulaştı. Geçtiğimiz yıl madencilik sektörümüzle 59 milyar liralık bir katkı sağladık bütçeye. Bir önceki yıla göre yüzde 23'lük bir artış söz konusu. Bunlar bizim için yeterli rakamlar mı? Potansiyelimizi düşündüğümüzde elbette hayır. Ancak önceki yıllara kıyasla yukarı yönlü bir ivme sürüyor. Sürdürülebilirlik adına önemli bir gelişme."
- "Bor karbür tesisimizde de sona doğru yaklaşıyoruz"
Madencilikte yeni dönem hedeflerine değinen Dönmez, maden ürünlerini yurt içinde işleyerek, katma değerini artırarak yurt dışına ihraç edeceklerini, böylece ham maddede 1 birim olan değeri, ara üründe 8-10, uç üründe 25-30 birime kadar artıracaklarını vurguladı.
Dönmez, bu anlayışla madencilikte uç ürün odaklı yeni dönemi başlattıklarına işaret ederek konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Üretimden nihai ürün aşamasına, teknolojisinden insan kaynağına kadar madenciliğin Türkiye'nin marka sektörlerinden birisi olması için büyük bir çaba gösteriyoruz. Ara ve uç ürün üretmeye yönelik altın, gümüş, demir-pelet, bakır ve alüminyum entegre izabe tesislerimiz faaliyetlerine devam ediyor. Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru Siirt'te, Türkiye'nin tek çinko metal külçe üretim tesisinin açılışını yaptık. Öte yandan pilot tesiste devam eden lityum karbonat üretimi için de iki yeni tam kapasite çalışacak fabrika kuracağız önümüzdeki dönemde. Diğer yandan bor karbür tesisimizde de sona doğru yaklaşıyoruz. İnşallah 2022 yılı içinde orayı da devreye alacağız. 2021 yılında düşen maden ruhsatlarıyla birlikte toplam 2 bin 620 sahanın ihalesini tamamladık. Bu ihalelerden yaklaşık 435 milyon lira gelir elde ettik. 2021'de yaptığımız ihalelerle son 5 yıldaki en yüksek sayıya da ulaşmış olduk."
- "Madencilik sektörü kilit bir öneme sahip"
Madencilik üretiminde iş sağlığı ve güvenliği konularında asla taviz vermeyeceklerinin altını çizen Dönmez, madencilik sektöründe istihdam edilen kişi sayısının yüzde 10 artarak 153 bin 710 kişiye ulaştığını belirtti.
Bakan Dönmez, kendi kaynaklarını yok sayan ve kaynaklarını kullanmayan bir ülkenin kalkınmasının mümkün olmayacağını dile getirerek, şunları kaydetti:
"Son zamanlarda madenciliğe, özellikle de altın ve gümüş madenciliğine yönelik oluşturulmaya çalışılan olumsuz algının farkındayız. Öyle ki kimi yerde iş makinalarının yakılması, tehdit ve şantajlarla çalışanların yıldırılmaya çalışılması gibi şeylere de şahit oluyoruz. Bu eylemleri düzenleyen, finanse eden ya da başka yerlerden buralara adam taşıyanların çevre mevzuatından bihaber olduklarının farkındayız. Her yıl maden ürünlerine ciddi ithalat bedelleri ödüyoruz. Bunu bir yerde azaltmamız gerekiyor. Hele ki üretim ve ihracat odaklı yeni ekonomik modelimizle birlikte dış ticaret açığımız düşmeye başladı. İnşallah yakında fazla vereceğimiz yıllar da gelecek. Böylesi bir ortamda madencilik sektörü kilit bir öneme sahip. Madencilik hem sanayinin ihtiyaç duyduğu ham maddeyi sağlıyor hem de uç ürünlerle önemli bir dış ticaret geliri sağlıyor. Biz ne madenlerimizden vazgeçeceğiz ne de çevremizden. TÜMAD'ın faaliyetleri bu anlamda örnek gösterebileceğimiz bir örnek. İvrindi altın ve gümüş madeninde bugüne kadar 7,5 ton altın ve 25 ton gümüş üretimi yapıldı. Maden üretimi bittiğinde bölgede toplam 32 ton altın ve 73 ton gümüş ekonomimize kazandırılmış olacak. Sahada bin 145 işçimiz istihdam ediliyor. Çalışanların yüzde 81'ini çevre köyler ve Balıkesir'den gelen kardeşlerimiz oluşturuyor."
Nurol Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Oğuz Çarmıklı da TÜMAD şirketinin sektöründe rol model olmayı başardığını, çevre ve ekosisteme zarar vermeden çalışmalarını sürdürdüğünü dile getirdi.
Çarmıklı, hiçbir özveriden kaçınmadan liseyi tamamladıklarını aktararak okulun madencilik sektörü açısından önemine değindi.