ABD ve Avrupa pazarlarından yoğun talep gören kurutulmuş domates elde etmek için güneşin altına serilen tonlarca ürün, görsel şölen oluşturuyor.
Türkiye'de son yıllarda ihracatı hızla artan tarımsal ürünlerden kurutulmuş domateste, üretici bu yıl bereketli bir sezon bekliyor.
Ege Bölgesi'nde kurutulmuş domates üretim merkezlerinden Torbalı'da temmuzda hasat edilen domatesler, beyaz örtülere serilmeye başlandı.
Bunaltıcı sıcağın altında çalışan çok sayıda çiftçi ve tarım işçisi, tarlalardan getirilen domatesleri ikiye bölerek örtülerin üzerine sıralıyor. Milyonlarca domatesin güneşin altında beyaz örtü üzerine yayılması renkli görüntüler oluşturuyor.
Yaklaşık 1 hafta kuruduktan sonra müşteri talebine göre kükürtlü veya tuzlu olarak hazırlanan domatesler, başta ABD ve Avrupa olmak üzere 60'ın üzerinde ülkeye ihraç ediliyor.
Kuru domates tescil yolunda
Torbalı Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Abdulvahap Olgun, AA muhabirine, bu sezon Torbalı'da yaklaşık 40 bin dönüm alanda domates ekimi yapıldığını, bunun yüzde 80'inin salçalık, yüzde 20'sinin ise kurutmalık olarak değerlendirileceğini söyledi.
Torbalı'nın bulunduğu coğrafi özelliğin domatesi kurutmada fark oluşturduğuna dikkati çeken Olgun, "Bu güneş açısı ve nem oranı dünyanın başka yerinde yok. Ayrıca bizim ovamızda yetişen domatesler, güneşin altında kurutuluyor ve yine buradaki fabrikalarda işlenip dünya pazarlarına gönderiliyor." diye konuştu.
Kuru domateste iç pazar talebinin çok düşük olduğunu aktaran Olgun, özellikle İtalya pazarının ihtiyacının önemli bölümünün bu ovalardan karşılandığına işaret etti.
Olgun, şunları kaydetti:
"İtalya'nın meşhur pizzalarında, makarnalarında görmüş olduğunuz kuru domatesler bu ovadan, bu sergilerde kurutulan domateslerden gidiyor. Bu yıl çok bereketli bir sezon bekliyoruz. Ayrıca ilçemizle özdeşleşen kuru domates için coğrafi işaret başvurusunda bulunduk. Ön değerlendirmeler gayet olumlu geçti. Çok yakın zamandan Torbalı'nın kuru domatesi tescillenecek."
Olgun, Türkiye'den ve yurt dışından sürekli heyetlerin gelerek Torbalı'nın kuru domatesteki başarısını incelediğini, son olarak Tuz Gölü'nde yapılması düşünülen bir kurutma tesisi için tavsiyelerde bulunduklarını dile getirdi.
"Tarım işçilerimiz birer kahraman"
Kuru domates ihracatçısı Yeditepe Organik Tarım'ın Genel Müdürü Kemal Saygıner de güneş altındaki mesainin zorluğunun altını çizdi.
Avrupa Birliğinin sadece tuzla kurutulmuş ürün aldığına değinen Saygıner, ABD, Kanada, Avusturalya ve Brezilya gibi ülkelerin ise kükürtlü ürün talep ettiğini anlattı.
Bu yıl 190 bin metrekare üzerinde sergide domates kuruttuklarını belirten Saygıner, "Burada çalışan tarım işçilerimizin her biri birer kahraman. Güneşle başlayıp güneşle biten, uzun ve sıcak bir mesaileri var. Biz onlara minnettarız. Bu emek olmasa bu mal değerlenmez. Bu insanlar olmazsa bu ihracat olmaz, ihracat olmazsa bu ülkede kalkınma olmaz." ifadelerini kullandı.
En fazla ihracat ABD'ye
Ege İhracatçı Birlikleri verilerine göre, Türkiye 2020'de 83 milyon dolarlık kuru domates ihraç etti. Bu yılın 6 aylık döneminde ise geçen yılın 6 ayına göre kuru domates ihracatı yüzde 30 artışla 37 milyon 860 bin dolardan 49 milyon 179 bin dolara yükseldi.
Kuru domates ihracatında ilk sırada 8 milyon 215 bin dolarla ABD yer aldı. Bu ülkeyi 7 milyon 757 bin dolarla İtalya ve 6 milyon 156 bin dolarla Almanya takip etti.