ANKARA (AA) - AYŞE ŞENSOY BOZTEPE - Türkiye'deki tüm kamu kurum ve kuruluşları, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde şehit olanların yakınları ve gazilere, faizsiz konut kredisi desteği, istihdam, sağlık hizmetlerinde öncelik, eğitim yardımı ve ücretsiz seyahat hakkı gibi birçok hak ve destek sağlıyor.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından birçok kamu kurum ve kuruluşunca şehit aileleri ve gazilere verilen destekler, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının koordinesinde yürütülüyor. Bakanlık, şehit yakınları ve gazilerin taleplerini ilgili kurumlara ulaştırıyor.
Bu kapsamda, 2016'dan itibaren şehitlerin hak sahiplerine ve yalnız malul gazilere Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından aylık ödeme yapılıyor.
Şehit yakınlarından 2 kişi ile gazilerin kendileri, eş veya çocuklarından birisi, eşi veya çocuğu yoksa kendisi veya kardeşlerinden birisi olmak üzere bir kişiye istihdam hakkı sağlanıyor.
Şehitlerin öncelikle dul eşine, eşi hayatta değilse veya evlenmişse kredi kullanacak çocuklardan en az birisinin yetim aylığı alması kaydıyla aylık bağlanma koşullarına bakılmaksızın talepte bulunan çocuklarına müştereken, bu kişiler bulunmadığı takdirde de öncelikle anneye olmak üzere anne veya babasına faizsiz konut kredisi imkanı sunuluyor. Gazilere de bir konutla sınırlı olmak üzere faizsiz konut kredisi veriliyor.
Öte yandan, şehitlerin dul ve yetim aylığı bağlanan yakınlarına ve gazilere ikamet ettikleri konutlarda yüzde 40 oranında elektrik, yüzde 50 oranında da su ücreti indirimi sağlanıyor.
- Eğitim ve öğretim desteği ile ücretsiz seyahat hakkı
Şehitlerin anne, baba ile eş ve 25 yaşını doldurmamış çocukları ile gazilerin kendileri, anne, baba ile eş ve 25 yaşını doldurmamış çocuklarına ücretsiz seyahat hakkı imkanı sağlanıyor. Söz konusu hizmet, yurt içinde demir yolları ve deniz yollarının şehir içi ve şehirler arası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde geçerli oluyor.
15 Temmuz şehit ve gazi çocuklarına, her ay için ilköğretimleri sırasında 1250 lira, ortaöğretimleri sırasında 1875 lira ve yükseköğretimleri sırasında 2 bin 500 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda SGK tarafından eğitim ve öğretim yardımı yapılıyor.
Şehitlerin eş ve çocukları ile gazilerin kendileri, eş ve çocukları, yükseköğrenimde ikinci öğretim ve açık öğretim dahil katkı payı ve öğrenim ücretinden muaf tutuluyor. Öte yandan çocuklar, Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) tarafından verilen burslardan ve devlete ait yurtlardan öncelikle yararlandırılıyor. Ayrıca bu çocuklardan, devlete ait yurtlarda kalmaları halinde yurt ücreti ve depozito alınmıyor.
Gazilerin çocukları, özel orta öğretim kurumlarından yüzde 3'lük kontenjan dahilinde ücretsiz yararlanabiliyor.
14 Ocak 2019'da ÖSYM Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar gereği, ÖSYM tarafından uygulanan sınavlara başvuruda bulunan şehitlerin eş ve çocukları ile gazilerin kendileri, eş ve çocuklarından sınav ücreti, başvuru hizmet ücreti ve yerleştirme ücreti alınmıyor.
Şehit ve gazi çocukları, kuruluşların kapasitelerinin yüzde 3'ü oranında özel kreş ve gündüz bakımevleri ile özel çocuk kulüplerinden ücretsiz yararlanabiliyor. Başvurular, Aile ve Sosyal Hizmetler il müdürlüklerine yapılıyor.
Şehidin bakmakla yükümlü olduğu kişilerle, gaziler ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden sağlık hizmetlerinde katılım payı alınmıyor. Ayrıca ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç/gereçler, herhangi bir katılım payı veya fark alınmaksızın ve kısıtlama getirilmeksizin SGK tarafından karşılanıyor.
Kamu görevlisiyken şehit olanların eşi ve yetim çocukları ile kamu görevlisiyken malul gazi olanlara 10 yıl süreyle kira yardımı ödeniyor. Ödeme, şehit ve gazi personelin bağlı olduğu kurum tarafından yapılıyor.
- Emlak ve Motorlu Taşıtlar Vergisi muafiyeti imkanı
Şehitlerden sivil olanların tüm çocukları ile aynı anne ve babadan olma kardeşlerinin tamamı, kamu görevlilerinin ise tüm çocukları ile kardeşlerinden biri askerlikten muaf tutuluyor. Gazilerin ve kendi çocuklarının askerlik dağıtımları isteklerine bağlı olarak nüfusa kayıtlı oldukları, kendisinin veya ailesinin ikamet ettiği il sınırları içerisindeki birlik, kurum veya karargahlara yapılıyor.
Şehitlerin eşleri ve yetim çocukları ile gazilere Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek mesken için Emlak Vergisi muafiyeti sağlanıyor.
Şehitlerin eş veya çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa anne veya babasından birisi tarafından alınacak araçların ilk iktisabı bir defaya mahsus olmak üzere Özel Tüketim Vergisi'nden (ÖTV) muaf tutuluyor.
Engellilik oranı yüzde 90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar, Motorlu Taşıtlar Vergisi'nden (MTV) muaf tutuluyor.
Şehitlerin hak sahipleri ile gazilerin faizsiz konut kredisi kullanarak aldığı konutların hak sahipleri adına tapuya tescili tapu harcından muaf tutuluyor. Muafiyete ilişkin işlemler, tapu idareleri tarafından gerçekleştiriliyor.
- Sosyal ve kültürel faaliyetlerle emekli ikramiyesi desteği
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünce, sezon boyunca gazilere oyunları ücretsiz seyretme imkanı sunuluyor.
Gaziler ile eş, anne, baba ve çocukları kamu kurum ve kuruluşlarına ait misafirhane ve sosyal tesislerden bu kurum ve kuruluşların kendi personeline uyguladığı ücret tarifesine göre yararlandırılıyor.
Öte yandan, gaziler ve refakatindeki anne, baba, eş ve çocukları "Müze ve Ören Yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Yönergesi" esaslarına göre, Kültür ve Turizm Bakanlığına ait tarihi ve turistik yerlerden ücretsiz istifade edebiliyor.
Ayrıca, gazi ve eşlerinden müracaat edenler, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından kurasız olarak hacca götürülüyor.
Gazilerden yaşamak için gereksinimlerini karşılayamayanlar ile kimsesizler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait, bunlar bulunmadığı takdirde özel rehabilitasyon ve bakım merkezleri, yurtlar ve huzurevlerinde ücretsiz veya masrafları devlet tarafından karşılanmak üzere barınma imkanı sunuluyor.
Kamu görevlisiyken şehit olanların eşi ve yetim çocuklarına en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut aylıkları üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödeniyor.
Kamu görevlisiyken malul olan gazilere de en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katından az olmamak üzere, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödeniyor.
Başkasının yardım ve desteği olmadan yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olanlara asgari ücretin net tutarının iki katı, aylıklarıyla birlikte ayrıca ödeniyor. Öte yandan, şehit ve gaziler aktif görevdeymiş gibi derece kademe ilerlemesi uygulanarak, aylıklar bu doğrultuda yükseltiliyor.