AŞKABAT (AA) - Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, "İpek Yolu'nun ana ekseninde yer alan ve yüzyıllar boyunca ticaret yapılan bu coğrafyada ticaret akışını yeniden canlandırmalıyız. Hem Türkmen kardeşlerimi hem de Türkiye'den iş insanlarımızı daha fazla gecikmeden karşılıklı işbirliklerini artırmaya davet ediyorum." dedi.
Oktay, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından düzenlenen Türkmenistan-Türkiye İş Forumu'na katıldı.
Burada yaptığı konuşmada, İş Forumu vesilesiyle Türk medeniyetinin doğduğu topraklarda bulunmaktan mutluluk duyduğunu vurgulayan Oktay, Türkmen-Türk kardeşliğinin değeri ve önemine işaret etti.
Oktay, Türkmenistan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan ve Aşkabat'ta Büyükelçilik açan ilk ülke olmaktan gurur duyduklarının altını çizerek, "Diplomatik ilişkilerimizin tesisinin 30'uncu yılını geride bıraktık. Bu vesileyle bağımsızlığınızın 30'uncu yıl dönümünü şahsım ve milletimiz adına bir kez daha tebrik ediyorum. Türkiye, 30 yıl önce olduğu gibi bugün de kardeş Türkmenistan'ın yanındadır ve her zaman yanında olmaya devam edecektir." diye konuştu.
- "Türkmenistan ile ikili ticarette yakalanan istikrar, umut vericidir"
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Türkmenistan'da mart ayında yapılan Devlet Başkanlığı seçimlerinin barış ve huzur ortamı içinde gerçekleşmiş olmasından da mutluluk duyduklarını belirterek, Türkmenistan'ın yeni Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov döneminin hayırlı olması temennisinde bulundu.
Türkiye'nin Türkmenistan ile yakın ilişkiler geliştirmeye önem verdiğini, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel alanda işbirliğinin artması için kardeşlik bağlarını gözeterek hareket ettiğini dile getiren Oktay, Türkmenistan'ın Türk Devletleri Teşkilatı'na Gözlemci Üye olmasıyla ikili ilişkilerin daha da pekiştiğini vurguladı.
İş Forumu'nun ilişkileri daha da güçlendirecek bir adım olduğunu belirten Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Orta Koridor'un merkez ülkesi Türkmenistan ile ticari ve ekonomik işbirliğimiz yüksek potansiyel barındırmaktadır. 2021'de ticaret hacmimiz, salgın koşullarının yarattığı olumsuzluğu bertaraf ederek yüzde 41'lik artışla 2 milyar doları aşmıştır. Yeter mi asla. Potansiyelimizin çok altındayız.
İkili ticaret hacmimiz, 2022 yılının ilk beş ayında ise bir önceki yıla göre yüzde 3 artmış durumdadır. Küresel ekonomideki belirsizliğe ve tedarik zincirinde yaşanan kırılmalara rağmen Türkmenistan ile ikili ticarette yakalanan istikrar, umut vericidir."
- "Türkmenistan, Türk müteahhitlerinin en fazla proje üstlendiği ikinci ülke konumunda"
Oktay, Türkmenistan'da Türk sermayeli firmaların toplam yatırımının ciddi miktarlara ulaştığına dikkati çekerek, "İkili ekonomik ilişkilerimizin önemli bir ayağını müteahhitlik hizmetleri oluşturmaktadır. Türkmenistan, Rusya'dan sonra Türk müteahhitlerinin en fazla proje üstlendiği ikinci ülke konumundadır." ifadelerini kullandı.
Ahal şehir merkezi inşaatı, 70 bin nüfuslu Aşkabat City Projesi, okul, fabrika ve hastane binaları gibi Türk inşaat şirketlerinin imza attığı projelerle Türkmenistan'ın şehirleriyle kalkınmaya devam edeceğini vurgulayan Oktay, Türk müteahhitlerin bundan sonraki süreçte Türkmenistan'da daha nitelikli altyapı projelerinde rol aldıklarını görmekten de memnuniyet duyacaklarını söyledi.
- "İkili ticarette yerel paraların payının artmasını sağlayacağız"
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov ve Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Batır Atdayev ile ikili görüşmeler gerçekleştirdiklerini, 8 yıl aradan sonra Hükümetlerarası Türk-Türkmen Komisyonu 6. Dönem Toplantısını tamamladıklarını anımsattı.
HEK Toplantısı'nda ticarette teknik engellerin bertaraf edilmesi, gümrük konuları, karşılıklı ticaret ve yatırım alanında işbirliğinin arttırılması gibi önemli konuları ele aldıklarını anlatan Oktay, şöyle devam etti:
"Bu doğrultuda eylem planında, ticaret prosedürlerinin kolaylaştırılması konusunda çalışmalar yürütecek bir Çalışma Grubu'nun toplanmasına ilişkin eyleme yer verdik. Ayrıca bu yıl sonuna kadar kurulacak 'Ortak Gümrük Komitesi' ile gümrüklerde de yakın işbirliği içinde olacağız. Merkez Bankalarımız arasında ortak çalışma alanlarını geliştirerek adım adım ikili ticarette yerel paraların payının artmasını sağlayacağız."
- "Türkiye'yi yatırım, üretim ve teknoloji üssü haline getirmeyi hedefliyoruz"
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, "Türkmenistan enerji sektöründe iş insanlarımızın önemli girişimleri bulunduğunu biliyor ve bu girişimleri güçlü bir şekilde destekliyoruz. Enerji alanında işbirliğinin artarak devam etmesi için yatırımcı odaklı reformların takipçisi olacağız. 3 milyar dolar hedefimizi 5 milyar dolara, oradan da hızlıca 10 milyar dolar hedefine ulaşmalıyız." açıklamasında bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde bugüne kadar ulaştırmadan sanayiye, inovasyondan güvenliğe Türkiye'nin refahını artıracak her alanda büyük yatırımlar yaptıklarına dikkati çeken Oktay, "Yüksek teknoloji sektörleri öncelikli olmak üzere çekeceğimiz uluslararası yatırımlarla Türkiye'yi bir yatırım, üretim ve teknoloji üssü haline getirmeyi hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.
Oktay, Türkiye'nin takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin nisan ayında yıllık yüzde 10,8 artış kaydettiğini, imalat sanayi kapasite kullanım oranının da haziran ayı itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,2 puan artarak yüzde 77,5 seviyesine yükseldiğini belirtti.
- "Türkmenistanlı iş insanlarımızı Türkiye'de görmeyi arzu ediyoruz"
Türkiye'de yatırım iştahının iyi seviyelerde olduğunu gördüklerini vurgulayan Oktay, şunları kaydetti:
"2022 yılının mayıs ayı itibarıyla 243 milyar dolarla rekor kırmaya devam eden ihracatımız yıl sonu itibarıyla da 250 milyar doları aşmış olacak. Türkiye'nin sahip olduğu fiziki ve beşeri sermaye, güçlü üretim altyapısı ve lojistik avantajlar uluslararası yatırımcılara cazip fırsatlar sunmaktadır.
Türkmenistanlı iş insanlarımızı da daha büyük çaplı işbirlikleriyle Türkiye'de görmeyi arzu ediyoruz. Kazan-kazan temelinde işbirlikleri için gerek firma sayısı gerekse sektörel açıdan çeşitlilik sağlanması şarttır. Özellikle enerji başta olmak üzere tarım, savunma sanayi, tıbbi malzeme ve ilaç, sağlık turizmi ve bilişim alanları, işbirliği potansiyeli açısından iş insanlarına avantajlar sunmaktadır."
- "Ticaret akışını yeniden canlandırmalıyız"
Yeni ortaklıklar kurmanın, karşılıklı işbirliğini geliştirmenin ve fırsatları hızla somut projelere dönüştürmenin önemine vurgu yapan Oktay, şu çağrıda bulundu:
"İpek yolunun ana ekseninde yer alan ve yüzyıllar boyunca ticaret yapılan bu coğrafyada ticaret akışını yeniden canlandırmalıyız. Hem Türkmen kardeşlerimi hem de Türkiye'den iş insanlarımızı daha fazla gecikmeden karşılıklı işbirliklerini artırmaya davet ediyorum. Karşılaştığınız altyapı ve süreç engellerinde tüm desteğimizin sizlerle olduğunu bilmenizi isterim. Gerçekleşen Türkiye-Türkmenistan İş Forumunun bu yönde faydalı olacağına inanıyorum."
- Türkmenistan'ın Dünya Ticaret Örgütü'ne üyelik başvurusu
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Türkmenistan'ın Dünya Ticaret Örgütü'ne üyelik başvurusunun Türkmenistan'ın uluslararası ticarete entegrasyonu yönünde verilen güçlü bir mesaj olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Dünya Ticaret Örgütü kurucu ülkelerinden birisi olarak bu yolda Türkmen kardeşlerimize her türlü desteği vermeye hazırız. Bununla birlikte Özbekistan'da düzenlenecek Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesinde Türkmenistan'ı tam üye olarak aile meclisimiz içinde görmek istiyoruz.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve İslam İşbirliği Teşkilatı çatısı altındaki işbirliğimizin güçlenerek devam etmesini bekliyoruz. Orta Asya'ya giriş kapısı olarak kabul edilen dost ve kardeş ülke Türkmenistan ile ezeli bağlarımızı yeni işbirlikleri ve ikili/üçlü mekanizmalar ile taçlandıracağız."
İş Forumu kapsamında gıda, tekstil ve inşaat alanında "Mutabakat Zaptı" imzalayan firmaları da tebrik eden Oktay, Türkiye-Türkmenistan İş Forumu'nun hayırlı ve bereketli sonuçlara vesile olması temennisinde bulundu.