Şaşılık her yaş grubunda görülebilen ancak çocukluk döneminde görülme sıklığı daha fazla olan bir göz sağlığı problemidir. Bebeklik döneminden itibaren görülebilen şaşılıkta gözler arasındaki paralellik bozulur.
Şaşılık gözlerde ilk başta gözle görülür bir farklılık yaratmazken zaman içerisinde kayma derecesinin artmasıyla birlikte ebeveynler çocuklarında bazı farklılıklar tespit edebilir. Bir nesneye odaklanırken net bir şekilde diğer gözde de kayma olduğunu fark edebilirler. Şaşılığa yönelik bir belirti gözlemlenmesi halinde mutlaka göz hastalıkları uzmanına danışılmalıdır. Göz kayması ilerleyebilen ve göz tembelliği gibi ciddi sağlık problemlerini beraberinde getirebilen bir sağlık problemi olduğundan erken müdahaleyle kontrol altına alınması önerilir.
Bebekliğin ilk dönemlerinden itibaren gelişim gösterebilen şaşılığın en büyük nedenlerinden biri genetik yatkınlıktır. Aile öyküsünde şaşılık bulunan çocuklarda göz kayması gelişim riski daha fazladır. Genetik yatkınlığın haricinde; yüksek derecede miyopi, hipermetropi ve astigmatizma ile doğan veya zaman içerisinde gelişen görme kusurları nedeniyle de şaşılık görülebilir.
Doğum sırasında yaşanan bir travma, göz kaslarını veya sinirlerini etkileyen bir hastalık geçirilmesi, nörolojik bozukluklar veya Down Sendromu gibi özel durumlar neticesinde de göz kasları ve sinirleri arasında sorunlar açığa çıkabilir ve kayma gelişebilir. Göz kaymasının gelişme nedenine göre tedavi planlaması yapılır.
Bebeğin dünyaya gelmesinden sonraki bir yıl içerisinde rutin göz sağlığı kontrolü yaptırılması önerilir. Yapılacak olan müdahale sırasında hekim bebeğin şaşılık riski taşıyıp taşımadığını fark edebilir. Ancak kontrol sağlanmadığı veya kontrol üzerinden uzun zaman geçtiği durumlarda bazı belirtilerin gelişimleri ebeveynler tarafından fark edilebilir. Bu belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir:
Bu tür belirtiler gözlemlenmesi halinde süreç ihmal edilmeden bir göz hastalıkları uzmanına danışılarak şaşılığın erken teşhis edilmesi sağlanabilir ve tedavi sürecine başlanabilir.
Çocuklarda göz kayması tedavisinde sıkça uygulanan yöntemler arasında gözlük kullanımı ilk sırada yer alır. Özellikle miyop, hipermetrop veya astigmat gibi kırma problemi nedeniyle gelişen şaşılıklarda gözlük tedavisi etkili bir yöntem olabilir.
Tedavi süreci göz bandı gibi kapama tedavileri veya göz egzersizleriyle desteklenebilir. Göz bandı uygulamasında sağlıklı olan gözün kapatılması ve kayma gelişen gözün daha fazla çalıştırılması hedeflenir. Böylece kasların koordineli bir şekilde çalışması ve güçlendirilmesi desteklenir.
Gözlük tedavisinin etkili olmadığı durumlarda ise şaşılık ameliyatına başvurulur. Yapılacak olan şaşılık ameliyatı sırasında güçlü göz kaslarının uzatılarak güçsüzleştirilmesi, güçsüz kasların ise kısaltılarak güçlendirilmesi sağlanır. Şaşılık tedavi yöntemleri arasında cerrahi müdahale başarı oranı oldukça yüksektir. Şaşılık ameliyatı bebeklik döneminden itibaren uygulanabilir.
Göz kayması ameliyatı sırasında göz veya göz çevresine herhangi bir kesi açılmaz. Ameliyattan sonraki ilk gün göz kapalı kalıp ertesi gün doktor tarafından açılır. Bebeğin gözünde kızarıklık gelişmesi veya kaşınma nedeniyle kaşıma ihtiyacı duyması sıkça karşılaşılan bir durup olup doktor tarafından verilecek olan ilaçlar ile bu semptomlar kontrol altına alınabilir.
İlerleyen yaşlarda şaşılık derecesinin artmaması, şaşılık nedeniyle gelişen semptomların gerek akademik gerekse sosyal yaşamını etkilememesi için çocukluk döneminde şaşılık tedavi edilmelidir.