BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünya liderlerine yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve iklim krizi konusunda, "Tehlike çanlarını çalmak için buradayım. Dünyanın uyanması gerekiyor. Uçurumun kenarındayız." dedi.
BM 76. Genel Kurulu Görüşmeleri 100'den fazla devlet ve hükümet başkanının katılımıyla başladı.
Dünya liderlerine, "Tehlike çanlarını çalmak için buradayım. Dünyanın uyanması gerekiyor. Uçurumun kenarındayız ve yanlış yönde ilerliyoruz." uyarısıyla konuşmasına başlayan Guterres, "Dünyamız hiç bu kadar tehdit altında olmamıştı." ifadesini kullandı.
Kovid-19 salgınından iklim krizine, Afganistan, Etiyopya, Yemen ve diğer ülkelerdeki krizlerden insan hakları ihlallerine, bilime yönelik saldırılardan aşı dağıtımındaki eşitsizliklere kadar birçok konuya değinen Guterres, "Dünyanın bazı yerlerinde son kullanma tarihi geçmiş, kullanılmamış Kovid-19 aşılarını çöpte görüyoruz. Bazı ülkelerde aşı bolluğu, diğerlerinde boş raflar. Zengin ülkelerin çoğunluğu aşılandı. Afrikalıların yüzde 90'dan fazlası hala ilk dozunu bekliyor." diye konuştu.
Guterres, aşının rekor sürede bulunduğunu ancak dağıtımdaki eşitsizlikler yüzünden dünyanın "ahlaki ve etik anlamda başarısız olduğunu" söyledi.
- "Milyonlar açken milyarderler zevkine uzaya gidiyor"
İnsanların, eşitsizlikler karşısında hükümetlere ve BM dahil kurumlara güvenini yitirdiğine dikkati çeken Guterres, "Milyonlar açken milyarderler zevkine uzaya gidiyor." eleştirisinde bulundu.
Kaybolan güvenin yeniden tesis edilmesi gerektiğini vurgulayan Guterres, "Birleşmiş Milletlerin yeni çağa ayak uydurmasını sağlamamız gerek." dedi.
Öncelikle Afganistan, Myanmar, Suriye, Libya ve Yemen'deki krizin yanı sıra İsrail ve Filistin'deki çıkmazların çözümü ile barış ve güvenliğin sağlanması gerektiğini ifade eden Guterres, "Jeopolitik bölünmeler uluslararası iş birliğini baltalıyor ve Güvenlik Konseyinin gerekli kararları alma kapasitesini kısıtlıyor." diye konuştu.
- ABD-Çin anlaşmazlığı "belayı çağırıyor" uyarısı
Dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin'in ekonomi, ticaret, finans, teknoloji ve yapay zeka alanlarında iki farklı yaklaşım ve nihayetinde iki farklı askeri ve jeopolitik strateji ile anlaşmazlığa sürüklendiğine dikkati çeken Guterres, söz konusu anlaşmazlığın "belayı çağırdığı" ve Soğuk Savaş'tan daha kötü olabileceği uyarısı yaptı.
- Dijital verilerin korunması çağrısı
Dijital platformlara ilişkin endişelerini de dile getiren Guterres, "Karşılaştığımız en büyük tehlikelerden biri de artan dijital platformlar, verilerin kullanımı ve kötüye kullanılması. Her birimiz hakkında geniş bir bilgi kütüphanesi oluşuyor ama o kütüphanenin anahtarları biz de değil." dedi.
Verilerin ne amaçla kimler tarafından toplandığının bilinmediğine ve davranış biçimlerinin metalaştırılıp satıldığına dikkati çeken Guterres, dijital platformlarda veri toplanmasına ilişkin yasal çerçeveler belirlenmesi çağrısı yaptı.
- Gelecek nesillere kendi geleceklerini tasarlayabilmeleri için Özel Temsilci
Guterres, ayrıca şu an alınan kararların gençlere ve gelecek nesillere miras kalacağını ve bu yüzyılın sonuna kadar 10,9 milyar kişinin doğmasının beklendiğini belirterek, gelecek nesillerin kendi geleceklerini tasarlayabilmesi için Gelecek Nesiller Özel Temsilcisi atayacağını ve yeni bir BM Gençlik Ofisi kuracağını açıkladı.