Şaşılık bebeklik döneminden itibaren görülebilen bir göz sağlığı problemidir. Bebeğin doğumundan itibaren gelen ilk 6 ayda gözlerin farklı yönlere doğru hizalanması olağan bir durumdur. Göz kaslarının gelişmesiyle bu durum kendiliğinden geçebilirken, bazı durumlarda altıncı ayın tamamlanmasına rağmen göz kayması görülmeye devam edebilir. Bu tür durumlarda şaşılığın ilerleme riski bulunduğundan tedavi edilmesi gerekir ve göz tembelliği gibi komplikasyonların açığa çıkması önlenmelidir.
Şaşılık gelişme nedenine göre bebeklerde şaşılık tedavisi farklı adımlardan oluşabilir. Göz hastalıkları uzmanı tarafından gerçekleştirilecek klinik muayene sırasında, doktor şaşılık belirtilerini tespit edebilir ve ideal tedavi planlamasını yapabilir.
Şaşılığın neden kaynaklı geliştiği kesin olarak bilinmese de bazı risk faktörlerinin gözler arasındaki hizalanmayı olumsuz yönde etkilediği görülür. Bu faktörler arasında en sık karşılaşılanı genetik faktörlerdir. Anne ve babada göz kayması problemi görülen bebeklerde şaşılık gelişme riski daha yüksektir. Doğuştan gelen; miyop, hipermetrop ve astigmat gibi görme problemleri de şaşılığı tetikleyebilir. Beyin, kırma problemi görülen gözden gelen sinyalleri geçersiz sayarak, görme problemi gelişen gözü daha az koordine etmeye başlayabilir ve beraberinde şaşılık gelişebilir.
Bebeğin Down Sendromu gibi genetik durumlarla doğması, doğum sırasında kafa bölgesinde travma gelişmesi, erken doğum veya beyin ve sinirlerde gelişimsel problemler olması yine şaşılık gelişmesine neden olabilir.
Kızamık gibi enfeksiyonel hastalıklar göz sinirlerinde hasarlara neden olabileceğinden bir diğer şaşılık nedeni olarak sıralanabilir.
Bebeğinizin günlük hayatta bazı nesnelere odaklanırken gerçekleştirdiği davranışlar birer şaşılık belirtisi olabilir. Yeni doğan bir bebek 3 ile 4 ay arasında küçük nesnelere odaklanmaya başlamalıdır. Bir nesneye odaklanırken gözlerin aynı paralellikte olması gerekir. Ancak şaşılık olması halinde gözlerden biri bir nesneye odaklanırken bir diğeri farklı bir yöne bakabilir veya her iki gözde de kayma görülebilir. Bu durum ilk 6 aya kadar takip altında tutulmalıdır. Altıncı ayın sonunda kaymanın devam etmesi halinde gerçek bir şaşılık problemi söz konusudur.
Gözler arasındaki hizalanma probleminin haricinde farklı belirtiler de gözlemlenebilir. Bebeğiniz bir nesneye odaklanırken başını belirli bir yöne doğru eğme ihtiyacı duyabilir veya bir gözünü kapatabilir, güneş ışığında gözünü kısalabilir, şaşılığın ilerlemesi ve çift görme gelişmesi halinde bebeğiniz çevresindeki nesneleri fark etmeyerek takılarak düşebilir. Uzun vadede ise 3 boyutlu görme yetisinde kayıplar gelişmesi, bebeğinizde farklı hareketler gözlemlemenize neden olabilir.
Bu tür durumların önüne geçilebilmesi için bebeğinizi mutlaka rutin göz sağlığı muayenesine götürmeniz ve şaşılık teşhis edilmesi halinde erken tedavi şansını kaçırmamanız önemlidir.
Şaşılık tedavisi göz kayması gelişimindeki ana nedene göre planlanır. Şaşılık ilerleyerek göz tembelliği olarak bilinen ambliyopi problemini tetikleyebildiğinden, göz kaymasına erken müdahale edilmesi, bebeğin göz sağlığı gelişimi için büyük bir öneme sahiptir.
Kırma problemlerinden dolayı gelişen şaşılıkta gözlük veya prizmalı gözlükler kullanılabilir. Göz egzersizleriyle tedavi süreci desteklenebilir. Egzersizler veya çeşitli damlalar ile güçsüz göz kaslarının güçlendirilmesi ve gözün hizalanması hedeflenir. Ancak bu tedavilerin işe yaramadığı veya göz tembelliği gelişmeye başladığı durumlarda süreç ihmal edilmeden şaşılık ameliyatına başvurulabilir. Şaşılık ameliyatı her yaş grubuna uygulanabilen ve genel olarak güvenli kabul edilen bir ameliyat türüdür. Bu ameliyat sayesinde göz kaslarına müdahaleler gerçekleştirilerek gözlerin ideal bir şekilde hizalanması sağlanır.
Şaşılık ameliyatı, bebeklik döneminde görülen şaşılıkta en sık başvurulan tedavi yöntemlerinden biridir. Başarılı bir operasyon sürecinin geçirilmesi halinde elde edilen kalıcı sonuç, bebeğin göz sağlığı gelişiminin ideal bir şekilde devam edebilmesini sağlayabilir.