Bakan Elvan: Enflasyonla mücadele bu ülkenin refahı için kazanılması gereken bir savaş

Bakan Elvan, Ankara Sanayi Odası (ASO) Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, ASO'nun Türkiye'nin en büyük ve en köklü sanayi odalarından biri olduğunu, başkent ekonomisinin kalbinin burada attığını belirtti.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının 2020 yılından itibaren küresel gündeme damgasını vurduğunu kaydeden Elvan, küresel ekonominin yüzde 3 ve dünya ticaretinin yüzde 8'in üzerinde daraldığını, dünya genelinde milyonlarca kişinin iş gücü piyasalarını terk etmek durumunda kaldığını bildirdi.

Elvan, ülkelerin ekonomik istikrar için uyguladığı bu politikaların küresel enflasyona, bütçe açıklarına ve borçluluk seviyelerine çok ağır yükler getirdiğine dikkati çekerek, "İçinde bulunduğumuz süreçte hem yapısal hem de dönemsel pek çok riskle karşı karşıyayız. Oluşan hasarın giderilmesi de maalesef zaman alacak." diye konuştu.

Yılın ilk 5 ayına ilişkin öncü göstergelerin, küresel ekonominin üretimde ve ticarette salgın öncesi seviyeleri geçtiğini gösterdiğini ifade eden Elvan, küresel değer zincirlerinde de yeniden bir şekillenme olduğunu dile getirdi.

Elvan, salgının, tedarik süreçlerinde tek bir merkeze bağlı olmanın sakıncalarını açıkça ortaya koyduğuna işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

"Çok uluslu şirketler, kendilerine yeni üretim merkezleri arıyorlar. Bununla birlikte, tıpkı yarı iletken çip tedariki konusunda gördüğümüz gibi Almanya, ABD ve Güney Kore gibi ülkeler devasa yatırımları hayata geçiriyorlar. Şurası çok net, böyle bir konjonktürde erken harekete geçen, fırsatları en iyi şekilde değerlendiren hatta kendi fırsatını kendisi oluşturanlar salgın sonrası dönemin kazananı olacaklar. İşte biz, Sayın Cumhurbaşkanımızca kamuoyuna duyurulan Ekonomi Reform Programı'nı tam da bu amaçla hazırladık. Bir taraftan pandemiyle mücadele ederken diğer taraftan da ülkemizin ekonomi politikalarının temel rotasını belirledik."

"Desteklerin tutarı 141 milyar lirayı aştı"
Elvan, Türkiye'nin pandemi sürecini başarıyla yürüttüğünü belirterek, "Uyguladığımız politikalarla hem toplum sağlığını hem de ekonomiyi ayakta tutacak tedbirlere özel önem veriyoruz. Bütçeden ve çeşitli fonlardan sunduğumuz desteklerin tutarı 141 milyar lirayı aşmış durumda. Yıl sonuna kadar bu tutarın 191 milyar liraya yani milli gelirin yüzde 3,4’üne ulaşmasını bekliyoruz. Kullandırılan ve ertelen krediler yoluyla ise 524 milyar liralık yani milli gelirin yüzde 9,3’ü kadar bir kaynak harekete geçti." ifadelerini kullandı.

Özellikle yükselen ekonomilerde çizgi üstü ve çizgi altı desteklerin tutarının yüzde 7,7 olduğunu, Türkiye’de bu oranın yüzde 13'ü bulduğunu vurgulayan Elvan, şöyle konuştu:

"Böylesine zorlu dönemde üretimde ve ticarette süreklilik devam ettiyse kısa çalışma ödeneği, işsizlik ödeneği, nakdi ücret desteği ve normalleşme desteği gibi mekanizmaların büyük payı var. Sanayicilerimize bu verilen desteklerin son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Bu pandemi sürecinde de sanayicilerin ayakta kalmasında kısa çalışma ödeneğinin son derece katkı sağladığını ifade etmek istiyorum. Bahsettiğim bu 4 uygulamayla 9,5 milyon vatandaşımıza 55 milyar liralık bir destek sunduk."

Bakan Elvan, kadın ve genç istihdamı başta olmak üzere iş gücü piyasalarını canlandırmanın en temel öncelikleri olmaya devam edeceğini vurgulayarak, bununla birlikte fiyat istikrarının sağlanması ve cari açığın kontrol altında tutulmasının da ekonomi politikalarının odağında yer aldığını söyledi.

Enflasyonun nitelikli ve sürdürülebilir büyümenin önündeki en temel engel olduğuna dikkati çeken Elvan, şunları kaydetti:

"Yüksek enflasyonun olduğu bir ortamda nispi fiyat yapısı bozulur, uzun vadeli karar almak güçleşir, içeride yatırım yapmak zorlaşır ve kaynaklar verimsiz alanlara gider. Sanayici önünü göremediğinde ekonomik istikrardan da bahsetmek mümkün olmaz. İşte bu yüzden enflasyonla mücadeleyi bu ülkenin refahı için mutlaka kazanılması gereken bir savaş olarak görüyoruz. Sorunu bütüncül bir yaklaşımla ele alıyoruz, para, maliye, finansal sektör ve yapısal politikalarımız uyum içinde hareket ediyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak, enflasyon ataletini engellemek amacıyla yönetilen/yönlendirilen ürün ve hizmet fiyatlandırmasını enflasyon hedeflemesi politikasına uyumlu bir şekilde uyguluyoruz. Eşel Mobil Sistemi, bazı hizmet kalemlerinde KDV indirimlerinin devamı, elektrik ve doğal gaz fiyatlarında uyguladığımız sübvansiyonlar, kamu maliyesinin üstlendiği fedakarlıklardır."

"Yapısal politikalara hız kazandıracağız"
Elvan, son dönemde üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasında artan makasın kendilerini oldukça rahatsız ettiğini belirterek, "Üretici fiyatlarının hızlı yükselişinde döviz kuru geçişkenliği ve artan küresel emtia fiyatları temel rol oynuyor. Ülkemizin bu alandaki kırılganlıklarını azaltmak üzere yapısal politikalara hız kazandıracağız." dedi.

Salgından sadece Türkiye'nin değil, tüm ülkelerin etkilendiğine işaret eden Elvan, şunları söyledi:

"Bu sorunları bizden daha fazlasıyla birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler yaşadı. Dünyanın en gelişmiş ülkelerinde Kovid-19'a yakalanan hastalar hastanelere alınmadı ama biz bu sorunların hiçbirini yaşamadık. Bunu mükemmel sağlık sistemimiz ve altyapımız sayesinde gerçekleştirdik."

Yakın zamanda kuracakları Fiyat İstikrarı Komitesinin, enflasyon üzerinde risk oluşturan arz şoklarına karşı çözüm önerileri geliştirmeye odaklanacağını dile getiren Elvan, "Bu Komite, Merkez Bankası politikalarının yerini almayacak, bilakis Merkez Bankasınca uygulanan politikaları tamamlayıcı bir fonksiyon üstlenecek. Biz burada verimliliği odağımıza alarak üretim yapısında kalıcı ve rekabetçi bir yapıyı hakim kılıp fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek istiyoruz." dedi.

Elvan, Ekonomi Reform Programı'nda da finansal sektörü daha da güçlendirecek politika tedbirlerine yer verdiklerini anlatarak, böylece reel sektörün finansmana erişimini de kolaylaştırmış olacaklarını söyledi.

Bankacılık sektörünün potansiyelini daha da geliştirecek adımların yanında faizsiz finans sistemi ve sermaye piyasalarını daha da derinleştirecek politikaları hayata geçireceklerini kaydeden Elvan, bu alandaki çalışmaları önemli ölçüde tamamladıklarını bildirdi.

Bakan Elvan, bankaların yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla zor duruma düşen ancak katma değer üretme ve istihdam yaratma potansiyeli olan firmaların operasyonel anlamda yeniden yapılanmaları konusunda yol gösterici olmaları gerektiğini ifade ederek, "Bu bağlamda bankalarda, firma rehabilitasyonları için yeniden yapılandırma birimleri kurulmasını teşvik ediyoruz. Yine bankacılık sektörümüzün 'teminata dayalı' geleneksel kredilendirme yaklaşımlarının da ötesine geçip, risk yönetimine dayalı finansman uygulamalarını yaygınlaştırmasını bekliyoruz." diye konuştu.

"Kalfa desteği" çalışmaları
Elvan, "beşeri sermaye" alanında sanayicilerin yaşadığı sıkıntıların farkında olduklarını belirterek, mesleki eğitim merkezlerini gençler için çok daha cazip kılacak politikalar uygulayacaklarını, bu alandaki çalışmaları tamamladıklarını söyledi.

Elvan, "Kalfalık döneminde alınan ücretlerde iyileşme sağlamanın yanında bu merkezlerde eğitim gören öğrencilerin ücretlerini kamu tarafı olarak karşılayarak, sizlerin (sanayiciler) üzerindeki yükleri kaldıracağız. İş gücü piyasasını yönlendirmek için 'sektörel beceri haritaları' da oluşturacağız." ifadelerini kullandı.

Böylece, sanayicilerin sektörel iş gücü planlamasını kolaylaştıracaklarının altını çizen Elvan, şöyle devam etti:

"Özellikle Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki bu merkezlerde şu anda çıraklıkla kalfalık eğitimi gören yaklaşık 150 bin evladımız var. Biz bu rakamı 1 milyon çıkarmak istiyoruz ki sizin ara kademede yaşadığınız sıkıntıların üstesinden gelebilelim. Buradaki temel yaklaşımımız bu. MEB ile iş birliği halinde taslak çalışmalarımızı bitirdik. Önümüzdeki günlerde bunu sizlerle paylaşacağız."

Elvan, likidite sıkıntısı çeken mikro ve küçük ölçekli firmalara, istihdama kattıkları her bir ilave kişi için Kredi Garanti Fonu kefaletiyle destek de vereceklerini, bunu daha önce Ekonomi Reform Programı'nda da paylaştıklarını kaydetti.

"Şirketlerin sermaye yapısını güçlendirici düzenlemeler yapacağız"
Vergi konusunda da oldukça kapsamlı politika setlerine sahip olduklarını anlatan Elvan, "Şirketlerin sermaye yapısını güçlendirici ve öz kaynakla finansmanı teşvik edici düzenlemeler yapacağız. Örneğin, nakit sermaye artırımında yüzde 50 olarak uyguladığımız Kurumlar Vergisi indirimini, artırılan sermayenin yurt dışından getirilmesi durumunda, yüzde 75 olarak uygulanmasına imkan veren bir düzenleme yapacağız." dedi.

Elvan, şunları kaydetti: "Proje bazlı ve büyük yatırımlarda, kısmi tamamlanmayla birlikte hak kazanılan ancak yararlanılamayan yatırıma katkı tutarının, yeniden değerleme yapılmak suretiyle enflasyon etkisinden korunmasını sağlayacağız. Yeni yatırımlara yönelik teşvik programlarında, hak edilen yatırıma katkı tutarının, Kurumlar Vergisi haricindeki diğer vergi ödemelerinden de belirli oranda indirilebilmesine de imkan sağlayacağız."

Sanayicileri ve tüm mükellefleri ilgilendiren yapılandırma kanununun 2 gün önce yürürlüğe girdiğini anımsatan Elvan, yasayla getirilen yeniliklere değindi.

Bakan Elvan, Kurumlar Vergisi oranını bu yıl için yüzde 25 olarak uyguladıklarını ifade ederek, şu bilgileri paylaştı: "Biz bu oranı yüzde 25 olarak sadece bu yıl için öngördük, önümüzdeki yıl için 23 ve müteakip yılda ise tekrar 2023 yılında yüzde 20'ye geri döneceğiz. Ancak şöyle bir ifade kullandı Sayın ASO Başkanı, dedi ki, 'Ülkeler Kurumlar Vergisini düşürürken Türkiye artırıyor'. Maalesef bu doğru değil, bugün dünyanın birçok ülkesi Kurumlar Vergisi'ni yükseltme noktasında çalışmalar yapıyor, açıklamalar yapıyor, ki Amerika Birleşik Devletleri hatırlayınız yüzde 28'e çıkarma noktasında bazı açıklamalarda bulundu. Şu anda hali hazırda ABD, Almanya, Avustralya, Avusturya, Belçika, Hollanda, Japonya, Kanada gibi pek çok ülkede Kurumlar Vergisi oranı yüzde 25 ve üzerindedir."

"Yatırım Uyuşmazlığı Kurumunu oluşturacağız"
Elvan, yatırım ortamının iyileştirilmesi konusunda da önemli adımlarının olacağına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Yatırım sürecinde karşılaşılan sorunlara hızlı çözümler üretmek amacıyla özel kesim yatırımlarını korumaya yönelik yeni bir sistem hayata geçiriyoruz. Özel kesim yatırımlarını kolaylaştırma ve hızlandırmaya yönelik olarak Yatırım Uyuşmazlığı Kurumunu oluşturacağız. Mevcut teşvik sistemini seçici ve süreli bir yapıya kavuşturarak, mükerrer uygulamalara izin verilmeyecek bir sistem kuracağız. Emsal ülkelerde yeni yatırım çekmek için uygulanan nakit teşvik modelleri ile emsal ülkelerle rekabet edecek yaklaşımlar geliştireceğiz."

Yatırım teşviklerinde uygulanan SGK prim desteği sürelerini, kadınların ve gençlerin istihdam edilmesi durumunda ilave süreler vererek uzatacaklarını bildiren Elvan, imalat sanayisinin küresel değer zincirlerine entegrasyonu için hedef ülkeler özelinde ürünler belirleyeceklerini ve bu ürünlere yönelik destek programları uygulamaya koyacaklarını da anlattı.

Elvan, katma değeri yüksek ürünler üreten ihracatçıları alacak sigortası ve alıcı kredileriyle destekleyeceklerini ifade etti.

Yurt dışı lojistik merkezleri açarak ihracatçıların yurt dışı pazarlara ve dağıtım kanallarına erişimini hızlandıracaklarını aktaran Elvan, şöyle devam etti:

"Özellikle e-ticaret açısında bu son derece önemli bir husus, ki e-ticaret ile ihracat yapmak isteyen firmalarımıza, orada bulunan Londra, Paris, Frankfurt gibi dünyanın gelişmiş ülkelerinde bu tür merkezler kurarak e-ticaret ile ihracat yapmak isteyen firmalarımıza ciddi kolaylıklar sağlayacağız. Türkiye'nin potansiyeline ve sizlerin yapabileceklerine çok büyük bir güven duyuyoruz."

"Ödeyebileceğiniz kadar borç alın, büyük yüklerin altına lütfen girmeyin"
Hükümet olarak sanayicilerin yükünü azaltacak düzenlemeleri yapmakta kararlı olduklarını vurgulayan Elvan, sanayicilerden 4 temel beklentileri olduğunu söyledi.

İlk olarak sanayicilerin, dijitalleşmeyi teşvik eden ve rekabet gücünü artıracak yatırımlara öncelik vermelerini arzu ettiklerini ifade eden Elvan, birlikte çalıştıkları KOBİ'lerle büyüme yoluna gitmelerini tavsiye etti.

Elvan, ikinci önemli hususun borç-öz kaynak dengesinin ayarlanması olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:

"Ödeyebileceğiniz kadar lütfen borç alın, büyük yüklerin altına lütfen girmeyin. Sanayi sektörü ile sermaye piyasaları arasındaki bağın daha da kuvvetlenmesi gerekiyor. Biz Bakanlık olarak, şirketlerinizin sermaye piyasalarına açılması konusunda sizlerle birlikte çalışmaya hazırız, önerilerinizi bizlere sunun. Aile şirketi hüviyetinden çıkıp, daha kurumsal bir yapıyı oluşturmaya odaklanın."

Elvan, üçüncü önemli husus olarak sanayicilerin istihdam ve teknoloji dengesini çok iyi kurmaya özen göstermesi gerektiğinin altını çizdi.

Bakan Elvan, "Dördüncü olarak da sanayinin yeşil dönüşümünü asla ıskalamamak gerekiyor. Belki sanayi devrimini kaçırmış olabiliriz, ancak bu yeşil devrimin öncülerinden biri olmak için elimizde ciddi bir şans var. Bu konuda çok güzel bir söz de var 'Talih, hazır olan zihinlere yardım eder'." diye konuştu.

Türkiye'nin makroekonomik politikaların yönü de hedefinin de belli olduğunu dile getiren Elvan, "Şeffaflığı ve öngörülebilirliği daha da artırarak, daha dinamik, daha rekabetçi, verimliliği önceleyen, çok daha iyi işleyen ve olası tüm şoklara karşı daha dirençli bir ekonomik yapıyı kurmanın çabasındayız. Bu yapıyı, siz değerli sanayicilerimizle iş birliği içinde kuracağız." ifadesini kullandı.

Bakan Elvan, bu akşam oynanacak 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2020), A Grubu'ndaki Türkiye-İtalya maçına da değinerek, "Sözlerimi bitirmeden önce, bir futbolsever olarak Millilerimize bu akşamki maçta başarılar diliyorum. Bizim çocuklara güvenimiz tam." dedi.