ANKARA (AA) - Türkiye'de bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) geçen yıl yüzde 11,4 artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılına ilişkin "Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla" verilerini açıkladı.
Buna göre, yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 11,4 arttı.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 43,6 artarak 7 trilyon 248 milyar 789 milyon lira oldu. Geçen yıl GSYH'de en yüksek payı yüzde 22,2 ile imalat sanayisi aldı. Bu sektörü, yüzde 13 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 8,8 ile ulaştırma ve depolama sektörleri izledi.
Yıllık GSHY'de en düşük pay, hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri için kaydedildi.
Kişi başına GSYH, 2021'de cari fiyatlarla 86 bin 144 lira, dolar cinsinden ise 9 bin 592 dolar olarak hesaplandı.
- Konaklama ve yiyecek hizmetleri en çok büyüyen sektör oldu
Geçen yıl konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri yüzde 43,4 ile en çok büyüyen sektör oldu. Bunu yüzde 30,1 ile kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor, yüzde 21,8 ile bilgi ve iletişim izledi.
Hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri yüzde 13,5, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 6,3, tarım ormancılık ve balıkçılık faaliyetleri yüzde 2,9 ile en çok küçülen sektörler olarak kayda geçti.
Yerleşik hane halkı nihai tüketim harcamaları 2021'de bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 15,3 arttı. Yerleşik hane halkı tüketim harcamalarının cari değerlerle GSYH içindeki payı yüzde 54,9 oldu. Hane halkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla yüzde 23,4 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 16,2 ile ulaştırma ve yüzde 13,2 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
- Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,6 arttı
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2021'de yüzde 13,1 olurken gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 28,1 olarak gerçekleşti. 2021'de zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,6 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 7,4 yükseldi.
Mal ve hizmet ihracatı 2021'de zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 24,9, ithalatı ise yüzde 2,4 arttı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 35,3, ithalatın payı ise yüzde 35,5 oldu.
Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre iş gücü ödemeleri, 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 31,7 artarken brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 50,7 yükseldi.
İş gücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2020'de yüzde 32,9 iken bu oran 2021'de yüzde 30,1 olarak kayıtlara geçti. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2020'de yüzde 49,4, 2021 yılında yüzde 52,5 oldu.