Dünyada ekonomik daralmanın yaşandığı 2020'de Anadolu'nun üretim ve istihdamda öncü şehirleri ihracatta yükselişini sürdürdü. Böylesine zorlu süreçte Türkiye'den 40 il 2020'de ihracatını artırdı. Başta Konya, Gaziantep, Kayseri, Antalya ve Mersin olmak üzere Anadolu'nun üretimde öncü illeri ülkeye döviz kazandırmaya devam etti.
Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19), hayatın tüm alanında olduğu gibi ekonomiyi de derinden sarstı. Başta, salgının dünya ekonomisini sarsacağı ve köklü değişiklere neden olacağı tahmin edilmese de ilerleyen süreçte bütün ülkeler kendi önlemini almaya başladı.
Salgının merkezinin sürekli batıya doğru kaymasıyla dünya ekonomisinin arz-talep dengesi hızla değişti. Dünya genelinde tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar kriz boyutuna ulaştı. Fuarlar ertelendi, ülkeler arası seyahatler kısıtlandı. Alıcılarla satıcılar görüşmelerini çevrimiçi olarak gerçekleştirdi.
Türk ihracatçısı da tüm bu olumsuzluklara rağmen umutsuzluğa kapılmadan yoluna devam etti. Sürece hızlı adapte olan ihracatçılar, hedef pazarları kaybetmemeye çalıştı. Salgın döneminde ise sanal ticaret heyetleri ve sanal fuarlar ön plana çıktı. Türk girişimcisi de kısa sürede dijital ticarete adapte oldu ve bununla ilgili organizasyonlara imza attı. Düzenlenen sanal ticaret heyetleri ve sanal fuarlarla dış satımda başarı da elde edildi.
Böylesine zorlu süreçte Türkiye'den 40 il 2020'de ihracatını artırdı. Başta Gaziantep, Konya, Kayseri, Antalya ve Mersin olmak üzere Anadolu'nun üretimde öncü illeri ülkeye döviz kazandırmaya devam etti.
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, 17 il salgına rağmen 2020'de tarihlerinin en yüksek ihracat rakamlarına ulaştı. Yine 16 il milyar dolarlık ihracatı aştı.
Geçen yıl Antalya ihracatını yüzde 6 artırarak 1 milyar 418 milyon dolara çıkardı.
Gaziantep ihracatı ise 2020'de yüzde 6 artarak 7 milyar 935 milyon dolara çıktı. Konya'nın ihracatı yüzde 8 yükselişle 2 milyar 185 milyon dolar oldu, Mersin'in ihracatı ise tarım ürünlerinin etkisiyle yüzde 13 artarak 2 milyar 36 milyon dolara ulaştı.
-2021 beklentileri de yüksek
Denizli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Keçeci, AA muhabirine, kentin ihracatının yılın son 4 ayında tırmanışa geçtiğini belirtti.
Aylık ihracat rakamlarının 330 milyon doları aştığını vurgulayan Keçeci, "İhracatçımız 'evde kalan' tüketicinin evine girdi. İnsanların evde kalması Denizli sanayisini canlandırdı. Ev tekstil ürünleri ve ev içinde kullanılan dayanaklı beyaz eşya ürünleri ihracatımız arttı. 2021'de de talep devam ediyor. Yıl sonuna doğru Çardak OSB'de ihracat yapan fabrikaların da devreye girmesiyle aylık ihracatımız 450 milyon dolara yaklaşacak." diye konuştu.
Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi de kentin en büyük zenginliğinin sektörel çeşitlilik olduğunu ifade etti.
Türkiye'nin en fazla halı üreticisinin ve ihracatçısının Gaziantep'te bulunduğunu vurgulayan Ünverdi, şunları kaydetti:
"Bu süreçte halı ihracatı da arttı. Salgının etkisiyle tüm dünyada gıdaya olan ihtiyaç ve buna bağlı olarak gıdaya dayalı ambalaj ürünlerine olan talep artmış, bu da ihracatımızı güçlü kıldı. Gaziantep de bu süreçte ürün çeşitliliği ve ihracattaki başarısıyla pazardaki payını artırarak yoluna devam edecek. 2021'de hedefimiz 9 milyar dolar seviyesinde ihracata ulaşmak"
Konya Ticaret Odası (KTO) Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Öztürk de kentin son 20 yıldır ihracatını artırdığına işaret etti.
Salgın sürecinde Konya iş dünyasının evine kapanmadığını, çalışmaya devam ettiğini vurgulayan Öztürk, "Kent içinde oluşan birlik bize başarıyı getirdi. Tüm aktörler ekonomik zincirin kırılmaması için yoğun çaba sarf etti ve bu başarıyı getirdi. 2021'i de dünyanın büyümesinden daha büyük bir büyüme ile geçireceğimize inancım tam." değerlendirmesinde bulundu.
Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Çetin Sasa ise kent ihracatının yüzde 90'ına yakınının Irak'a yapıldığını aktardı.
Salgından dolayı bir müddet Habur Sınır Kapısının kapandığını anımsatan Sasa, "Buna rağmen ihracatımızı artırdık. Kentte 300'e yakın sanayi tesisi var. Birinci OSB'miz dolu. İkinci OSB'nin çalışmalarına başladık. Bu yıl arsa tahsisine başlayacağız. Midyat'ta da OSB kurulması için çalışmalara başladık. Gelecek yıl tıpkı eski günlerde olduğu gibi milyar dolarlık ihracat rakamını aşmak istiyoruz." ifadelerini kullandı.
"Pazar payını koruyacağız"
Antalya Ticaret ve Sanayı Odası Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin de arz eksiğini fırsata çevirerek yeni bağlantılar kurduklarını vurguladı.
Kentten yapılan yaş meyve sebze ihracatının yarım milyar dolara yaklaştığını ifade eden Çetin, "İnanıyorum ki Uzak Doğu kaynaklı üretimin alternatifi olarak pazara yerleşen üreticilerimiz ve ihracatçılarımız önümüzdeki süreçte de kazandıkları pazar payını koruyacaklar ve ihracatımızın daha da yukarılara taşınmasına katkı verecekler." dedi.
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan ise "Tüm bu yükselişte üreten, salgını mazeret göstermeden yeni pazarlar arayan, ihracata odaklanan Mersin girişimcisinin büyük payı var. 2021 zor bir yıl olacak ama inanıyoruz ki tüm tedbirleri alarak zorluğun üstesinden geleceğiz." diye konuştu.
TİM verilerine göre, Türkiye'nin 2020'de ihracatını artıran iller alfabe sırasına göre şöyle oluştu:
| İL |
2019 (BİN $ ) |
2020 (BİN $ ) |
DEĞİŞİM |
| ADIYAMAN |
65.876 |
105.553 |
60,23% |
| ANTALYA |
1.344.034 |
1.418.918 |
5,57% |
| ARDAHAN |
2.007 |
3.676 |
83,16% |
| ARTVİN |
49.316 |
55.446 |
12,43% |
| BALIKESİR |
585.393 |
617.523 |
5,9% |
| BATMAN |
28.543 |
35.094 |
22,95% |
| BİLECİK |
96.917 |
103.129 |
6,41% |
| BİNGÖL |
1.132 |
3.717 |
228,36% |
| BURDUR |
197.313 |
205.347 |
4,07% |
| ÇANAKKALE |
52.002 |
59.943 |
15,27% |
| DENİZLİ |
3.183.426 |
3.191.333 |
0,25% |
| DÜZCE |
245.222 |
321.013 |
30,91% |
| EDİRNE |
48.951 |
54.439 |
11,21% |
| ERZİNCAN |
14.697 |
20.202 |
37,46% |
| ERZURUM |
28.260 |
31.606 |
11,84% |
| GAZİANTEP |
7.478.463 |
7.935.814 |
6,12% |
| GİRESUN |
232.231 |
265.957 |
14,52% |
| HAKKARİ |
19.698 |
24.807 |
25,94% |
| IĞDIR |
71.447 |
78.609 |
10,02% |
| ISPARTA |
296.992 |
327.829 |
10,38% |
| KARABÜK |
271.349 |
335.332 |
23,58% |
| KARS |
438 |
1.151 |
162,79% |
| KASTAMONU |
96.516 |
300.350 |
211,19% |
| KAYSERİ |
2.049.554 |
2.104.588 |
2,69% |
| KIRIKKALE |
7.514 |
8.655 |
15,18% |
| KONYA |
2.018.112 |
2.185.137 |
8,28% |
| KÜTAHYA |
277.094 |
285.308 |
2,96% |
| MARDİN |
793.927 |
903.933 |
13,86% |
| MERSİN |
1.803.122 |
2.036.000 |
12,92% |
| MUĞLA |
545.193 |
592.257 |
8,63% |
| NİĞDE |
57.546 |
62.656 |
8,88% |
| SAMSUN |
722.465 |
729.257 |
0,94% |
| SİİRT |
37.051 |
68.480 |
84,83% |
| SİNOP |
30.076 |
30.187 |
0,37% |
| ŞANLIURFA |
131.973 |
133.079 |
0,84% |
| ŞIRNAK |
463.227 |
633.793 |
36,82% |
| TOKAT |
18.618 |
34.093 |
83,12% |
| YALOVA |
435.464 |
524.950 |
20,55% |
| YOZGAT |
10.529 |
10.983 |
4,31% |
| ZONGULDAK |
403.500 |
436.786 |
8,25% |