ANKARA (AA) - Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ülkesinin Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığı sürecinde Türkiye- AB ilişkilerinin olumlu seyri için çaba harcadığını belirterek, dönem başkanlığını Portekiz'e devrettikten sonra da aynı çabayı göstermeye devam edeceklerini kaydetti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Almanya Dışişleri Bakanı Maas, Bakanlıkta ikili görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Türkiye ziyaretinin çok kısa bir süre içinde planlandığını, son dönemde olumlu sinyaller olduğu için bu seyahati gerçekleştirmek istediklerini kaydeden Maas, salgın sebebiyle seyahat etmek zor olsa da Çavuşoğlu ile video konferanslarla sık sık bir araya geldiklerini belirtti.
Maas, "2020 yılında gerçekleşen bazı olaylar Türkiye ve Avrupa Birliği arasında izler bıraktı." değerlendirmesinde bulundu.
Doğu Akdeniz konusunda zor tartışmalar yaşandığını belirten Maas, bazı müttefiklerin karşı karşıya geldiğini hatırlattı.
Maas, bu tür olayları artık yaşamak istemediklerini belirterek, şunları kaydetti:
"Bu olumlu sinyallere ve bu ilerlemeye eşlik etmek bizim için önemli. (AB) Dönem başkanlığımız sırasında da Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin olumlu olması için çaba harcadık ve dönem başkanlığını Portekiz'e devrettikten sonra da aynı çabayı göstermeye devam edeceğiz. Sayın Çavuşoğlu mevkidaşım Augusto'yu (Santos Silva) Portekiz'de ziyaret etti. Bazı politikalarda biz hemfikiriz. Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin daha da iyi olmasını ve derinleşmesini arzu ediyorum. Mevcut potansiyelin değerlendirilmesini istiyorum."
Artık önemli olan hususun geçmiş yılın tartışmalarını geride bırakıp bu senenin başında Türkiye ve Yunanistan arasında istikşafi görüşmelerin bir an evvel başlatılması olduğunu ve Türkiye'nin istikşafi görüşme davetinden duydukları memnuniyeti dile getiren Maas, kendisi ve diğer AB ülkelerindeki mevkidaşlarıyla diplomatik çözüm için atılan bu adımı bölgenin istikrarı açısından olumlu bulduklarını vurguladı.
Maas, öte yandan, Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemisinin Kıbrıs açıklarından çekilmesinin olumlu bir tepki uyandırdığını ve bu kararın desteklendiğini dile getirdi.
Doğrudan görüşmelerin başlamasıyla birlikte 2016 yılında kararlaştırılan diplomasi yolunun yeniden açılmasını olumlu bulan Maas, her iki tarafın bu görüşmeleri pragmatik ve somut bir şekilde sürdürmesinin olumlu sonuçlar doğuracağına ve engelleri kaldıracağına dikkati çekti.
Maas, geçen yıl Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin memnuniyet verici düzeyde olmadığını, kendisinin de bu durumdan memnun olmadığını ifade ederek, "Bu noktada, Doğu Akdeniz'den gelen olumlu sinyallerle birlikte pozitif bir gündem oluşturmanın faydalı olacağını düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
İlişkilerde hep geriye bakıldığını, ancak artık ileriye bakmak gerektiğini aktaran Maas, şöyle devam etti:
"Biz Alman hükümeti olarak Türkiye'nin çok sayıda Suriyeli mülteciyi kabul ederek çok önemli bir başarı sağladığını görüyoruz. Bu durum belki Avrupa'da yeterince takdir edilmiyor. Bu konuları da gelecekte yine ele almak istiyoruz. Şansölye'nin (Angela Merkel) gerçekleştirdiği son İstanbul ziyaretinde bu konudaki desteğimiz gündeme gelmişti. Desteğimizi sürdürmek istiyoruz. Koronavirüs salgını konusunda eşgüdümlü hareket etmek istiyoruz. Ülkelerimiz arasındaki yakın ekonomik ilişkilerin zarar görmemesini istiyoruz. Türkiye'de çok sayıda Alman şirketi faaliyet gösteriyor. Bu konudaki gelişmeleri de ekonomik ilişkilerin pandeminin gölgesinde kalmaması için yakından takip ediyoruz. Genel olarak, 2021 yılında sadece yeni tip koronavirüsü (Kovid-19) kontrol etmek ve geride bırakmakla kalmayıp, geçen sene yaşanan tartışmaları da geride bırakmak istiyoruz. Çok önem atfettiğimiz ikili ilişkilerimizi ve Türkiye ile AB ilişkilerini kalıcı olarak yapıcı ve ileriye dönük olarak geliştirmek için çaba harcamak istiyoruz. Bunu dostça bir görüşme ile başlatmış olmaktan şükran duyuyorum."
- "İnsanların dinlerini diledikleri gibi yaşamalarını savunuyoruz"
Maas, Yunanistan'da, Başpiskopos İeronimos'un İslam dini ve Müslümanlarla ilgili hakaret içeren ifadelerine ilişkin bir soru üzerine, ne İeronimos'u tanıdığını, ne de sözlerini duyduğunu belirterek, "Bu nedenle somut bir yorum yapamam fakat İslam düşmanlığı olduğunda, bizim Almanya'dan da bildiğimiz bir olgu, biz Alman hükümeti olarak son derece kararlı bir şekilde tedbir alıyoruz." yanıtını verdi.
Almanya'nın bu konuda sadece sözle değil eylemlerle de önlem aldığını vurgulayan Maas, "Bize göre din özgürlüğü çok önemli. İnsanların dinlerini diledikleri gibi yaşamalarını savunuyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
- "Navalnıy'ın hemen serbest bırakılması gerekir"
Moskova'ya gidişinde gözaltına alınan Rus muhalif Aleksey Navalnıy'e ilişkin bir soru üzerine Maas, Navalnıy'ın kendi iradesiyle ülkesine döndüğünü belirterek, "Oraya varır varmaz tutuklanmış olması, bizim açımızdan hiçbir şekilde kabul edilebilir, anlaşılabilir bir husus değil." dedi.
Maas, Rusya'nın, kendi anayasası ve uluslararası sorumlulukları açısından hukuk devleti ilkesine ve vatandaşların haklarının korunması ilkesine bağlı olduğunu belirterek, "Bu ilkeler uygulanmak zorunda. Bu, bizim için şu anlama gelir, sayın Navalnıy'ın hemen serbest bırakılması gerekir. AB içinde eşgüdüm halinde bu talebi ifade ettim, dile getirdim." diye konuştu.
- "Türkiye- AB ilişkilerinde yapıcı iş birliği iki tarafın da yararına olacaktır"
Türkiye ve AB ilişkilerine dair bir soru üzerine ise Maas, "Son haftalardaki gelişmeler açısından müteşekkir olduğumu ve bunları sürdürmeyi arzu ettiğimizi açıkça ifade ettim. Artık bazı hususların geçmişte kaldığını ve nerede istenirse, Almanya'nın katkıda bulunmaya hazır olduğunu, geleceğe bakmamız gerektiğini söyledim." ifadelerini kullandı.
Maas, Çavuşoğlu ile görüşmesinde mülteciler, ekonomi, pandemi konularını ele aldıklarını belirterek, şöyle devam etti:
"Bu konularda hep yapıcı diyalog içinde olmak istiyoruz. Şu anda bu görüşmelere hazır olunduğu sinyali verildiğini ifade ettim. AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerde artık alınacak tedbirlerden ziyade, kararlaştırılan adımlar atıldığında yapıcı bir iş birliğinin iki tarafın da yararına olacağını düşündüğümü ifade ediyorum."
Türkiye-AB ilişkilerinde vize serbestisi konusunda neden ilerleme kaydedilmediğine ilişkin bir soru üzerine Maas, geçen yıl Doğu Akdeniz konusunun sürekli konuşulduğunu ve ileriye dönük olumlu bir gündem oluşturma fırsatı oluşmadığını belirtti.
Maas, "İkili konularda adım adım ilerleyeceğimizi düşünüyorum. Bu şekilde hem atmosferi daha olumlu bir yöne yönlendirecek, hem de geleceğe yönelik bazı konuları daha iyi ele alabileceğiz, kolaylaştırmış olacağız, mümkün kılacağız." ifadelerini kullandı.
Türkiye'de terör suçlaması nedeniyle tutuklu Gönül Örs'e ilişkin bir soruyu yanıtlayan Maas, bu konuyu değerlendirdiklerini, buna ilişkin en iyi yolun yetkililerle doğrudan temasa geçebilmek olduğunu ifade etti.
Maas, Kovid-19'a karşı aşı olan kişilere bazı özgürlüklerin tanınmasına ilişkin sözleri hakkındaki bir soruya ise iç politika konularına değinmek istemediği şeklinde yanıt verdi.
- "Özil'in Türkiye'de başarılı olmasını arzu ediyorum"
Futbolcu Mesut Özil'in Fenerbahçe'ye transfer olması hakkındaki görüşleri de sorulan Maas, "Bu, yanıt vermek açısından aşı konusundan daha da hassas bir konu. Biliyorum ki, Türkiye'deki insanlar, çok duygusal futbol taraftarları. Mesut Özil gerçekten Alman futbolu ve milli takımı açısından çok büyük başarılara imza attı. Şimdi Türkiye'de oynayacağı zaman, futbol, spor açısından başarılı olmasını arzu ediyorum. Tabi, aynı zamanda İstanbul'da mutlu olmasını ümit ediyorum. Fenerbahçe formasıyla çocukluk fotoğrafları olduğunu söyledi bana Mevlüt." diye konuştu.
Özil'e en iyi dileklerini ileten Maas, "Tabii spordaki başarısı için antrenörüyle de çokça konuşması gerekir." ifadesini de kullandı.