BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırıları, mevcut yaptırımların etkileri, yeni yaptırımlar, enerji piyasası, Ukrayna'nın üyelik başvurusu, mülteciler, savunma ve gıda gibi çeşitli konuları görüşecek.
AB üyesi 27 ülke lideri, yarın AB Dönem Başkanı Fransa'nın ev sahipliğinde Paris yakınlarındaki Versay Sarayı'nda buluşacak.
İki gün sürecek AB Liderler Zirvesi'nde Rusya-Ukrayna savaşı, farklı boyutlarıyla tartışılacak ana başlık olacak.
- Yaptırımlar
Liderler, Rusya'ya Ukrayna'ya saldırısı nedeniyle uygulanan yaptırımların etkisini değerlendirirken, yeni olası yaptırımları da ele alacak. Yaptırımlar konusunda atılacak ilave adımlara Rusya'nın ne karşılık verebileceği tartışılacak.
Liderler, SWIFT sisteminden atılması muhtemel ilave Rus bankaları konusunu da görüşecek.
Rusya'ya yönelik ek yaptırımların hangi koşullarda hayata geçirilebileceği de liderlerin masasında olacak. Bazı ülkeler limanların Rus gemilerine kapatılmasını istediği için bu konunun da gündeme gelmesi bekleniyor.
AB üyesi bazı ülkeler, Rus enerji sektörüne yönelik sıkı yaptırım isterken Rus gazına aşırı bağımlı ülkeler bu konuya sıcak yaklaşmıyor.
AB'nin, ABD ve İngiltere benzeri biçimde Rusya'dan petrol ithalatını yasaklanması konusu da tartışılacaklar arasında. AB ülkelerinin petrol konusunda Rusya'ya yüksek oranda bağımlılığı söz konusu ve bu konuda hızlı bir adım beklenmiyor.
- Ukrayna'nın AB üyeliği
Ukrayna'nın AB'ye yaptığı üyelik başvurusu da gündemde. Bu vesileyle ülkeye verilebilecek manevi destek değerlendirilecek.
Ukrayna ile birlikte Moldova ve Gürcistan da AB'ye üyelik başvurusunda bulunmuştu. Liderler bu ülkelere nasıl bir sinyal verileceğini masaya yatıracak.
Bazı AB üyesi ülkeler özellikle Ukrayna'nın hızlandırılmış sistemle AB'ye dahil edilmesini isterken özellikle Batı Avrupa ülkeleri üyeliğin uzun bir süreç olduğunu ve gerekli kriterlerin yerine getirilmesini istiyor. Bu konuda liderler arasında uzun tartışmalar yaşanması bekleniyor.
Genişleme konusunda bir başka konu da Batı Balkanlar. AB'ye uzun yıllardır katılım sürecindeki ülkeler Ukrayna'nın kriterlere bakılmaksızın önlerine geçmesini uygun bulmuyor.
Ukrayna'nın üyelik sürecine paralel Ortak Pazara ve AB enerji piyasalarına erişimin sağlanması da zirvede tartışılacak. Burada Ukrayna'ya hızlı biçimde somut fayda sağlayacak imkanlar sunulmasına yönelik farklı senaryolar söz konusu.
- Sığınmacılar
Liderler, 2015-2016 döneminden bu yana AB'nin karşılaştığı en büyük mülteci akını konusunu da analiz edecek. AB liderleri bu bağlamda son iki haftada Ukrayna'dan gelen 2 milyon sığınmacıyı ve yeni geleceklere nasıl destek sağlanacağını da tartışacak. Bu sığınmacıları sıcak karşılayan AB, sorunun ekonomik ve siyasi boyutunu ele alacak.
-Savunma
Zirvede, savunma alanı tartışılacak başlıklardan. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısının ardından Avrupa'da güvenlik konusu daha da ön plana çıktı. Almanya, savunma harcamalarını hızla artıracağını açıkladı. AB liderleri, savunma harcamalarını ve kapasitesini yükseltmek konusunda hem fikir. Bu alanda atılabilecek yeni adımlar liderler seviyesinde ele alınacak.
-Enerji
Enerji toplantılarda ele alınacak bir başka önemli başlık. Liderler, Rusya'ya doğal gaz, petrol ve kömürde olan bağımlılıklarını düşürmek üzere atılabilecekleri adımları tartışacak. Bu konuda üye ülkeler Rusya'ya olan bağımlılığı hızla azaltmak konusunda ortak hedef belirlemiş durumda.
Enerji arz güvenliği dışında son dönemde hızla artan petrol ve doğal gaz gibi ürünlerin fiyatları da değerlendirilecek. Bu konuda alınabilecek tedbirler tartışılacak. Bazı AB ülkeleri elektrik piyasalarının işleyişinin değiştirilmesini istiyor. Bu ve benzeri enerji konularında strateji belirlenmeye çalışılacak.
Zirve çerçevesinde stratejik ürünlerde dışa bağımlılık konusu da görüşülecek. Burada özellikle kritik ham maddeler ile çip gibi teknolojilerde izlenecek yol haritası belirlenmeye çalışılacak.
Gıda konusu da liderlerin gündemine gelecek. Rusya ve Ukrayna küresel buğday piyasasının yüzde 30'unu oluşturuyor. Bu piyasalarda da dalgalanma yaşanıyor. Gıda konusunda üye ülkelerin neler yapabileceği liderler seviyesinde tartışılacak.