BEYRUT (AA) - MAHMUT GELDİ - Lübnan'da geçen ay güvenoyu alan Ulusal Birlik Hükümeti'ndeki siyasi güçlerin ülkedeki Suriyeli mültecilerin evlerine dönüşü konusundaki anlaşmazlığı sürüyor.
Lübnan'da 31 Ocak'ta kurulan yeni hükümette Mülteci İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanlığına, Suriye krizinde rejim saflarında savaşan Hizbullah öncülüğündeki 14 Mart Bloku müttefiklerinden Özgür Yurtsever Hareketi'nden Salih el-Garib atandı.
Başbakan Saad el-Hariri liderliğindeki Müstakbel Hareketi'nden Muin el-Merabi yerine bu göreve getirilen Garib, hükümetin parlamentodan güvenoyu almasının hemen birkaç gün sonrasında Suriye'nin başkenti Şam'a bir ziyaret gerçekleştirerek mültecilerin dönüşü için herkesle iş birliğine hazır olduklarını belirtti.
Ziyarete ilişkin gelen tepki ve eleştirilere karşı savunmaya geçen Garib, Suriye'yi ziyaret etmekle suçlanmayı hak etmediklerini söyledi.
İç savaştan kaçarak Lübnan'a sığınan 1 milyon 500 bine yakın Suriyeli mültecinin ülkelerine dönmesi konusunda hemfikir olan Lübnanlı siyasi güçler, mültecilerin siyasi çözüm ve güvenliğin sağlanmasının ardından dönmesi ile Beşşar Esed rejimiyle iş birliği konularında anlaşmazlığa düşüyor.
Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve Başbakan Hariri, iki farklı görüşü savunan kesimlerin başını çekiyor. Avn, her fırsatta siyasi çözümü beklemeden Suriye rejimi ile iş birliği içinde mültecileri gönderme yönündeki tutumunu dile getirirken, Hariri bunun tam tersini savunuyor.
- Cumhurbaşkanlığının mültecilerin dönüşü hakkındaki hedefi net
Cumhurbaşkanı Avn'ın partisi Özgür Yurtsever Hareketi'nden milletvekili Selim Huri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Lübnan'ın ulusal çıkarları için Suriyeli mültecilerin geri gönderilmesi hususunda Cumhurbaşkanlığı makamının net bir hedefe sahip olduğunu belirtti.
Lübnan'ı mülteci yükünden kurtarmak için Suriye rejimi ile diyalog dahil her yola başvuracaklarına işaret eden Huri, "Yeni hükümetin eylem planında da Suriyeli mültecilerin vatanlarına dönmesi için çeşitli yollara başvurmanın kaçınılmazlığına vurgu yapıldı." dedi.
Suriye'ye gönderilen mültecilerin güvenliğine ilişkin Başbakan Hariri'nin partisi Müstakbel Hareketi tarafından dile getirilen endişelere de değinen Huri, şunları söyledi:
"Bu konuda birtakım abartılar söz konusu. Çünkü hiçbir Suriyeli zorla gönderilmedi. Bu tür korkutmalar ise politik çıkarlar için Suriye devleti ile vazgeçilmez olan koordinasyona gölge düşürülüyor."
Lübnanlı bazı siyasi güçlerin bilinen sebeplerle Suriye rejimi ile iş birliği yapmak istemediğini sözlerine ekleyen Huri, ancak buna rağmen iki ülkeyi birbirine bağlayan hukuksal birtakım anlaşmalar olduğunu söyledi.
- Müstakbel Hareketi'nin mülteciler konusunda insani talepleri var
Başbakan Hariri'nin partisi Müstakbel Hareketi'nden milletvekili Nezih Necm ise hükümette yer alan siyasi güçlerin, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi konusunu tartıştığını, ancak bir anlaşmazlığın söz konusu olmadığını savundu.
Lübnan'daki siyasi güçlerin tümünün Suriyelilerin ülkelerine dönmesinde hemfikir olduğunu söyleyen Necm, "Müstakbel Hareketi'nin Suriyeli mültecilerin vatanlarına dönmesine ilişkin herhangi bir itirazı yok ancak dönüşlerin güvenli olması yönünde talepleri var. Kendilerini güvende tutacak güvenli bölgelerin tahsis edilmesi halinde mültecilerin bir an önce vatanlarına dönmelerini isteriz. Dolayısıyla taleplerimiz siyasi değil, tamamen insanidir." dedi.
Necm, iç savaştan kaçarak Lübnan'a sığınan Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesine ilişkin Rusya'nın sunduğu girişim ve Lübnan Emniyet Genel Müdürü Abbas İbrahim'in bu yöndeki çabalarını desteklediklerini dile getirdi.
- Mülteci İşlerinden Sorumlu Bakan'ın da bir girişimi var
Lübnan Mülteci İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Salih el-Garib'in Basın Müsteşarı Cad Haydar da Suriyelilerin ülkelerine dönmesine ilişkin hükümetteki tartışmaların bir anlaşmazlık olarak görülmemesi gerektiğini ifade etti.
Lübnan'ın siyasi yapısı gereği gündeme gelen tüm konuların uzun tartışılabildiğine işaret eden Haydar, "Lübnan'da gündeme gelen her türlü konuda fikir birliğinin olmadığını açıkça görebiliyoruz. Ancak bu tartışmalar, anlaşmazlığa veya kabine içi sorun haline gelme düzeyine çıkmaz." diye konuştu.
Bakan Garib'in göreve geldiği ilk günden bu sürecin siyasi çekişmeler haline getirilmemesi temennisinde bulunduğunu hatırlatan Haydar, şunları kaydetti:
"Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi konusunda, Lübnan'ın çıkarları doğrultusunda yerel, bölgesel ve uluslararası düzeyde herkesle çalışmalar yapılıyor. Lübnan'da bu konuyla ilgilenen bir bakanlık var ve ilgili Bakan Salih Garib de bu çerçevede Suriye'yi ziyaret etmişti."
Suriyeli mültecilerin dönüşüne ilişkin Bakan Garib'in bir girişimi olduğuna işaret eden Haydar, Cumhurbaşkanı Avn'ın himayesinde yürütüldüğünü söylediği girişime ilişkin ayrıntı vermedi.
- Mülteciler konusu hükümetin eylem planında da yer aldı
Lübnan'da geçen yıl gerçekleştirilen genel seçimlerin ardından hükümeti kurma süreci yaklaşık 9 ay sürdü. Başbakan Hariri'nin 16 Şubat'ta güvenoyu alan yeni kabinesinin eylem planında ülkedeki Suriyeli mültecilerin vatanlarına dönmesine ilişkin çalışmalara yer verildi.
Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın sürekli dile getirdiği gibi Suriye krizine ilişkin herhangi bir siyasi çözüm beklemeden Lübnan'ın üzerindeki mülteci yükünü hafifletme çabalarının süreceğine işaret edilen yeni eylem planında, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşü konusundaki yükümlülüklerine bağlılığını korumak için uluslararası toplumla çalışmaya devam edileceğine de vurgu yapıldı.
Suriyeli mülteciler için tek yolun ülkelerine güvenli bir şekilde dönmelerini sağlamak olduğu ifade edilen eylem planında, bulundukları ülkede vatandaş olmalarına ise kesin bir dille karşı çıkıldığı kaydedildi.
Lübnan hükümetinin eylem planında ayrıca, Rusya'nın mültecilerin dönüşünde ilişkin girişiminden memnuniyet duyulduğu belirtildi.
- Lübnan Suriyelilerin gönüllü olarak dönmesini istiyor
Resmi olmayan verilere göre yaklaşık 4 milyon 500 nüfusa sahip Lübnan, Suriye'deki iç savaştan kaçarak topraklarına sığınan 1,5 milyon civarındaki mülteciyi ekonomik, sosyal ve güvenlik gibi birçok nedenle ülkede barındırmaya devam edemeyeceğini dillendiriyor.
Suriyeli mültecilerin hayatlarını sürdürebilmesi için uzun süreden beri uluslararası topluma çağrılar yapan Lübnan makamları, yaklaşık bir 1 yıldır Suriye'de herhangi bir siyasi çözüm beklemeden mültecilerin gönüllü olarak vatanlarına dönmesini istiyor.
Cumhurbaşkanı Avn, dün yaptığı açıklamada, ülkelerine dönmek isteyen Suriyelilere kolaylık sağlamaya devam edeceklerini belirterek, bugüne kadar 162 bin mültecinin Lübnan'dan Suriye'ye geri gittiğini kaydetmişti.
Kaynak:
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
