Birleşik Krallık veya Büyük Britanya NEREDEN NEREYE? -5-

-Charles Dickens,

-Charles Darwin…

-Karl Marx,

-Florence Nightingale,

-Winston Churchill,

-Rudyard Kipling (1865-1936. Meşhur eserleri: Kim, İki Orman Kitabı, Öylesine Öyküler),

Her birinin yaşadıkları evler müze haline getirilmiş, gezilebiliyor.

Gıda-Beslenme

Öğlen yemeğinde balık-patates (fish and chips) yiyoruz. Milli yemekleri İngilizlerin. Bir de kıymalı börekleri var. Yabancı ülkelerin mutfakları gelince çeşitlenmiş İngiliz mutfağı.

En güzel kahveleri Costa’da içtik. İki kardeş İtalyan İngiltere’de kurmuşlar Costa’yı ve bir dünya markası haline getirmişler. 400 İngiltere’de 400 de İngiltere dışında şubesi var. Nero İtalyan, Starbucks Amerikan gibi kahve markalarıyla rekabet ediyorlar.

Fransızların Pret a Manger lokanta zincirinde sıcak hazır sebze çorbası, çeşitli sebzeli küçük sandviçler satılıyor.

Yerleşim yerlerindeki iyi köşeleri İtalyanlar tutmuş: pizza, makarna satıyorlar.

Türk, Arap, Meksika, Uzak Doğu, Çin, Hint… mutfakları henüz şehir merkezlerinde yerini sağlamlaştıramamış… daha çok merkezden çıkışlarda yerlerini almışlar, kendilerini kanıtlamaya çalışıyorlar…

Suşi satan Japon lokantalarının sayısı çoğalmış…

Kahvelerde şekerler küp kesme şeker halinde kavanozların içinde servis ediliyor. Şekerler poşet içine girmemiş henüz. Bizim poşet içine sokmaya çalıştığımız ekmekleri de garın çıkışında açık halde satılıyor gördük…

Birleşik Krallık Efsanesi

Geçmişi

Büyük Britanya kara parçası MÖ 6.000 yıllarında Avrupa Kıtası’na bitişikti. Bu tarihte son Buz Çağı tamamlandı. Buzlar eridi. Britanya Kıta’dan koptu. Ayrı kara parçası haline geldi.

Britanya’nın yerli halkını Keltler oluşturur. Keltlerin MÖ 2.000 yıllarında anavatanları olan Orta Avrupa’dan bu topraklara göçtükleri bilinmektedir. Akabinde bu topraklar Roma İmparatorluğu tarafından fetedilmiş. 450 yılı aşkın Roma’nın elinde kalmış (MÖ 55-MS 410). 5. yy’de Hristiyanlık burada yayılmaya başlar.

 Hristiyanlığın yayılmasına paralel olarak Avrupa kıtasından Cermen ailesinden olan Anglosaksonların kitleler halinde adaya göçü başlar.

Ardından İskandinavya’dan gelen Viking saldırıları. Bu sefer onlar bu topraklara yerleşmeye başlar. 1100 yılları civarında bir diğer Germen ırk olan Normanlar adaya yerleşirler. 1066’da Hosting Savaşı’nda Normanlar Viking’lere üstün gelir. Normanlar ve Anglosaksonlar kaynaşarak İngiliz ulusunu oluştururlar.

Katolik-Protestan Kavgası

Fransa ile yaşanan Yüzyıl Savaşları 1453 yılında biter.

1553-1558 yılları arasında Katolik Mary hükümdar olur. Kendisine karşı çıkan Protestan din adamlarının hepsini diri diri ateşte yaktırır. 1558’de I. Elisabeth tahta çıkar. Katolik Kilisesi yerine, yeniliklere daha açık olan Protestan Kilisesi ön plana çıkartılır.

Yürü Ya Kulum

Deniz gücünün önemini kavrayıp, modern gemiler yapıp denizlere açılırlar. Karşılarına İspanyollar çıkar. Zaman yeni dünyaları keşfetme, paylaşma ve sömürme zamanıdır.

İngiltere Kraliçesi I. Elisabeth 1588 yılında Avrupa'nın en güçlü donanması olan İspanyol Armadası’nı yenilgiye uğratarak Britanya İmparatorluğu'nun temellerini atar. Bu şekilde yeni keşfedilen toprakların paylaşılmasında kendilerinin de ortak olacağını kabul ettirirler.

Rönesans Avrupa’dan Britanya’ya ulaşır.

17. yüzyılda giderek güçlenen İngiltere Kuzey Amerika'da koloniler kurar.

1707 yılında İngiltere ve İskoçya birleşerek Büyük Britanya Krallığını kurarlar. 1800 yılında da bu birliğe İrlanda'yı da katarak Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı kurulur. İç Savaş’ın yaraları sarılır, 1707 Birlik Yasası ile tüm Ada birleşir, temsilci hükümet oluşur. Artık Batı’da ayrı bir ada olan İrlanda da bu birliğin bir parçasıdır.

1837- 1901 yılları arasında hüküm süren I. Victoria döneminde Birleşik Krallık, "üzerinde güneş batmayan" Britanya İmparatorluğu’nu kurar. Victoria imparator olduğu vakit 18 yaşındadır.

1815’te Napolyon Savaşları sona erer.

1854-56 Rusya’ya karşı Kırım savaşını kazanırlar.

1899-1902: Güney Afrika’da Hollandalıları yenerler.

Britanya içerde sağlanan birliğin de etkisiyle artık dünyanın en büyük deniz gücüdür. Tanrı onlara “yürü ya kulum” demiştir.

Denizaşırı ülkelerdeki sömürgelerden taşınan zenginliklerle Birleşik Krallık gelişir. Sömürge toprakları dünyanın her tarafına yayılır.

1921'e gelindiğinde bu imparatorluk Hindisten, Kuzey Amerika, Orta Doğu, Avustraya ve Afrika dahil 36,6 milyon km² lik bir alanı kapsar. 500 milyon civarında bir nüfusa hükmetmektedirler. Bir başka ifadeyle Dünya nüfusunun dörtte birinden fazlası onların  egemenliği altındadır.

Bilindiği gibi, tüm bu şımarıklıkla o tarihlerde bize de saldırırlar. Sömürge listelerine İstanbul’u ve medeniyetin beşiği Anadolu’yu da eklemek istemektedirler. Ancak arkasında şanlı bir geçmişi olan Türk onlara boyun eğmez. Çanakkale Boğazı’nın sularına gömülür çoğu. Sağ kalanlar da elleri boş geri dönmek zorunda kalır. Londra caddelerinde dolaşırken bizim Çanakkale’de ölen askerleri anısına birçok anıtların dikildiğini gördük.

Sanayi Devrimi

İçerdeki bereketli kömür madenlerinin de katkısıyla sanayi devrimini gerçekleştirirler. Ticaret yaparlar. Kendi ürettiklerini veya bir ülkeden aldıklarını başka ülkelere satarlar.

1900 yılı itibariyle Büyük Britanya dünyanın en büyük sanayi devletidir, en büyük imparatorluğudur.

Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında lider devlet rolü üstlenirler. Savaşın gidişatını onlar belirlerler.

Prof. Dr. Nurettin Bilici

Çankaya Üniversitesi, Hukuk Fakültesi

nbilici@cankaya.edu.tr

Web Sitesi: http://www.nurettinbilici.com.tr

.